Επαπειλούμενο «ρήγμα» ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ για τα F-16 στην Ουκρανία

Να έλθει σε ρήξη με Ευρωπαίους συμμάχους της κινδυνεύει η Ουάσινγκτον εξαιτίας της απροθυμίας της να ανάψει το «πράσινο φως» για την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F-16 στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, ζήτημα που αναμένεται πιθανότατα να τεθεί και κατά τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής της G7 στην Ιαπωνία.

Κατόπιν της επίσκεψης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία δήλωσαν ότι θέλουν να συγκροτήσουν έναν «διεθνή συνασπισμό» για την προμήθεια των αμερικανικών F-16 και την εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων και πληρωμάτων.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχουν «ταμπού» όσον αφορά τους Ουκρανούς πιλότους που εκπαιδεύονται στη Γαλλία σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε εντός της εβδομάδας, ρίχνοντας το «μπαλάκι» στις Ηνωμένες Πολιτείες, η συναίνεση των οποίων είναι απαραίτητη για οποιαδήποτε μεταφορά F-16 στην Ουκρανία.

Ωστόσο, η απάντηση των ΗΠΑ κυμάνθηκε από μη ενθουσιώδης έως αρνητική. Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ερωτηθείς για το ζήτημα, δήλωσε: «Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι τα μέσα και τα συστήματα που προσφέρουμε στους Ουκρανούς εταίρους μας έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση, και μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν άμεσα».

Ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν είχε προηγουμένως αποκλείσει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει με F-16 στην Ουκρανία, εν μέσω επιχειρημάτων ότι θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για την εκπαίδευση πιλότων και πληρωμάτων εδάφους και ότι η μεταφορά τους στην Ουκρανία θα μπορούσε να ερμηνευθεί εκ μέρους της Ρωσίας ως κλιμάκωση.

Ο Ζελένσκι πρόκειται να μιλήσει διά ζώσης στη Σύνοδο Κορυφής της G7 στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, οι εργασίες της οποίας άρχισαν σήμερα, Παρασκευή 19 Μαΐου. Είναι πιθανό ο Ουκρανός πρόεδρος να προσπαθήσει να θέσει το ζήτημα των F-16, αν και θα θελήσει να είναι προσεκτικός για να μην φέρει σε δύσκολη θέση τον Μπάιντεν στη συνάντηση των ηγετών των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, επισημαίνει σχετικά ο Guardian.

Η Ουκρανία αναζητά εναγωνίως μεγαλύτερη αεροπορική ισχύ εν όψει της σχεδιαζόμενης αντεπίθεσης προς ανάκτηση ρωσοκρατούμενων εδαφών. Ενώ η μικρή αεροπορία της, σοβιετικών προδιαγραφών παραμένει επιχειρησιακή, είναι σε θέση να εκτελεί μόνο λίγο πάνω από δέκα μαχητικές αποστολές την ημέρα και δεν μπορεί να διακινδυνεύσει πάρα πολλές απώλειες σε έναν παρατεταμένο πόλεμο.

Ο Γιούρι Ιχνάτ, εκπρόσωπος της ουκρανικής αεροπορίας, προσπάθησε να αποκρούσει τυχόν ανησυχίες, λέγοντας: «Δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε τα F-16 για να χτυπήσουμε στόχους σε ρωσικό έδαφος. Έδαφος της Ουκρανίας κατεχόμενο από τη Ρωσία, ναι. Αλλά ρωσικό έδαφος, όχι. Χρειαζόμαστε επίσης να περιπολούν στα σύνορα και να κρατούν τη ρωσική αεροπορία μακριά».

Το πιο προφανές πρόβλημα με οποιοδήποτε μεταφορά F-16 είναι ότι θα χρειάζονταν τουλάχιστον τρεις και πιθανότερο έξι έως εννέα μήνες για την εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων και πληρωμάτων. Το Κίεβο είχε καταρτίσει μια λίστα με πιθανούς πιλότους και τους δίδασκε αγγλικά για να μπορέσουν να ξεκινήσουν την εκπαίδεση, ανέφερε ο Γιούρι Ιχνάτ.

Τα σχετικά σχέδια καταρτίζονται με αργούς ρυθμούς. Ο αρχηγός της RAF Σερ Ρίτσαρντ Νάιτον, δήλωσε ενώπιον των Βρετανών βουλευτών ότι οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, ενώ οι New York Times ανέφεραν σε δημοσίευμά τους ότι οι ΗΠΑ δεν επιτρέπουν Ουκρανοί πιλότοι να εκπαιδεύονται σε F-16 που ανήκουν σε ευρωπαϊκούς στρατούς.

Υπάρχουν 3.000 F-16, μαχητικό που χρονολογείται από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, σε υπηρεσία σε 25 χώρες, συμπεριλαμβανομένων πολλών μικρότερων ευρωπαϊκών κρατών όπως η Ολλανδία. Αλλά δεν χρησιμοποιούνται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία ή τη Γερμανία, οι οποίες είναι σε θέση μόνο να παρέχουν εκπαίδευση και ορισμένες σχετικές υπηρεσίες.

Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας, Μπεν Ουάλας, δήλωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Βερολίνο την Τετάρτη ότι «εναπόκειται στον Λευκό Οίκο να αποφασίσει εάν θέλει να αποδεσμεύσει αυτή την τεχνολογία». Ανέφερε, πάντως, πως δεν θεωρεί πως τα F-16 θα ήταν το «μαγικό ραβδί» για τις ανάγκες του ουκρανικού στρατού στο πεδίο μάχης, δεδομένου ότι θα χρειαζόταν αρκετός χρόνος για την προμήθεια τους.

Τόσο έντονος είναι ο σκεπτικισμός της Ουάσινγκτον που Ουκρανοί πιλότοι δεν επιτρέπεται καν να εκπαιδευτούν στο χειρισμό F-16 σε ευρωπαϊκά κράτη, έχουν επισημάνει στο δημοσίευμά τους οι New York Times, αν και αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής στάσης των ΗΠΑ υπό την πίεση των συμμάχων τους -όπως στην περίπτωση των HIMARS, των αρμάτων μάχης Abrams και των αντιπυραυλικών συστημάτων Patriot.

Υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ανωνύμως στους NYT πως το υψηλό κόστος των F-16 θα απορροφούσε μεγάλο μέρος της ήδη φθίνουσας αμερικανικής χρηματοδότησης σε στρατιωτική στήριξη προς το Κίεβο. Προκρίνουν την επίσπευση της παράδοσης άλλου οπλισμού ώστε να «φθάσει» έγκαιρα για την αντεπίθεση, ενώ σημαντικός παράγοντας αποτελεί το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν να αντιγραφούν ή να πέσουν σε εχθρικά χέρια τα διαβαθμισμένα συστήματα του υπερσύγχρονου μαχητικού.