Σε περισσότερες από τις μισές μεγάλες λίμνες του κόσμου η στάθμη έχει υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια, διαπιστώνει νέα μελέτη, η οποία αποδίδει το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας στην αλόγιστη χρήση νερού και την αύξηση της εξάτμισης λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης.Από την Κασπία ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία μέχρι την λίμνη Τιτικάκα της Νότιας Αμερικής, η μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science εξετάζει 1.972 μεγάλες λίμνες χρησιμοποιώντας δορυφορικές μετρήσεις και κλιματικά και υδρολογικά μοντέλα
Η διεθνής ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι, όλες μαζί, οι λίμνες αυτές χάνουν 22 δισεκατομμύρια τόνους νερού το χρόνο εδώ, με τις συνολικές απώλειες των τελευταίων τριών δεκαετιών να αντιστοιχούν χονδρικά στην ετήσια κατανάλωση νερού των ΗΠΑ.
Το 56% των απωλειών οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και δευτερευόντως στην άντληση νερού για ανθρώπινη χρήση. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, οι λίμνες είναι σημαντικότερη πηγή νερού από τα ποτάμια, παρόλα αυτά δεν παρακολουθούνται τόσο συστηματικά.
Ακόμα και πολύ μεγάλες λίμνες, όπως η Αράλη στην Κεντρική Ασία και η Νεκρά Θάλασσα στη Μέση Ανατολή, στέγνωσαν λόγω της υπεράντλησης.
Παρά το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή αναμένεται να κάνει τις ξηρές περιοχές ξηρότερες και τις υγρές υγρότερες, η μελέτη δείχνει ότι η στάθμη πέφτει ακόμα και σε περιοχές υψηλής βροχόπτωσης.
«Είναι κάτι που δεν πρέπει να παραβλέπουμε» επισήμανε ο επικεφαλής της μελέτης Φανγκφάνγκ Γιάο, υδρολόγος του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια.
Βασικός λόγος για τις απώλειες ακόμα και σε υγρές περιοχές είναι η αυξημένη εξάτμιση λόγω ανόδου της θερμοκρασίας, εξηγούν οι ερευνητές.
Πέρα από την κλιματική αλλαγή και την αλόγιστη χρήση, άλλοι παράγοντες πίσω από την πτώση της στάθμης είναι η αλλαγή στα μοτίβα των βροχοπτώσεων και την απορροή υδάτων.
Σημαντικές μειώσεις στον όγκο του νερού διαπιστώθηκαν επίσης και στα δύο τρίτα των μεγάλων τεχνητών λιμνών που εξετάστηκαν, ωστόσο σε αυτή την περίπτωση βασικός παράγοντας είναι η συσσώρευση ιζημάτων, ειδικά σε φράγματα μεγάλης ηλικίας.
Τα ευρήματα, λένε οι ερευνητές, πρέπει να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό της διαχείρισης νερού, δεδομένου ότι δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε λεκάνες λιμνών που στερεύουν.
Υπάρχουν ωστόσο και εξαιρέσεις στη γενική τάση, καθώς το 24% των λιμνών που εξετάστηκαν μεγαλώνουν σε όγκο. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε περιοχές με μικρούς πληθυσμούς, όπως στο υψίπεδο του Θιβέτ, ωστόσο οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχουν λύσεις και για άλλες περιπτώσεις.
Παράδειγμα είναι η λίμνη Σεβάν της Αρμενίας, η οποία εμπλουτίστηκε με νερό έπειτα από την εφαρμογή νέας νομοθεσίας για τη χρήση νερού στις αρχές τις δεκαετίας του 2000.