Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ και ο αμφισβητούμενος Τσίπρας

Η σαρωτική ήττα από την Νέα Δημοκρατία προκάλεσε και προκαλεί τριγμούς και έριδες στο εσωτερικό του Σύριζα. Πλέον, το ένα μετά το άλλο τα στελέχη του κόμματος τοποθετούνται για τα αίτια της αίτιας, με ορισμένα από αυτά να θέτουν ένα ζήτημα που, μέχρι την Κυριακή, ήταν ταμπού: το θέμα της ηγεσίας του Αλέξη Τσίπρα. Ήδη, μπορούν να καταγραφούν δημόσιες αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε στελέχη, οι οποίες είναι δηλωτικές σημαντικών, οργανωτικών και πολιτικών, ζητημάτων για το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης.

Συγκεκριμένα, η πρώτη «βολή» στο πρόσωπο του σημερινού προέδρου προήλθε από έναν διαχρονικά καταγεγραμμένο ως «προεδρικό» ή, σύμφωνα με πιο δηλητηριώδεις χαρακτηρισμούς, ως «άνθρωπο όλων των προέδρων». Ο ευρωβουλευτής του Σύριζα Δημήτρης Παπαδημούλης έκανε λόγο, την επομένη της εκλογικής συντριβής, για την ανάγκη πλαισίωσης του Αλ. Τσίπρα από ηλικιακά νέα στελέχη, προχωρώντας σε ονοματολογία. Αναφέρθηκε στα πρόσωπα της Έφης Αχτσιόγλου, του Αλέξη Χαρίτση και του Νάσου Ηλιόπουλου. Η πλαισίωση δεν σημαίνει βέβαια αντικατάσταση, αλλά κάθε άλλο παρά αποκλείει την αμφιβολία για τις πολιτικές και ηγετικές επάρκειες του Αλέξη Τσίπρα.

Η αντίδραση προήλθε από την πολιτικά φιλόδοξη Ρένα Δούρου. Για χρόνια είχε συμπορευθεί με τον Δημήτρη Παπαδημούλη στο πλαίσιο της τάσης της «Παρέμβασης» του πάλαι ποτέ ΣΥΝ. Και οι δύο, μάλιστα, είχαν ταχθεί στην ίδια αντίπερα όχθη προς εκείνους που επιθυμούσαν τον μετασχηματισμό του ΣΥΝ σε ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, αυτή η μακροχρόνια πολιτική συμπόρευση δεν την εμπόδισε από το να χαρακτηρίσει τις δηλώσεις του ευρωβουλευτή ως «αηδιαστικές», χαρακτηρισμός μάλλον ατυχής προκειμένου για δηλώσεις, αλλά που δείχνει την ένταση της άρνησης από την πλευρά της Ρένας Δούρου. Η αναφορά, δε, της βουλευτού σε «άλλα σχέδια» αφήνει υπόνοιες για προσωπικούς σχεδιασμούς.

Ως «τελείως άστοχη και εκτός τόπου και χρόνου» αποκάλεσε την τοποθέτηση του Δημ. Παπαδημούλη ο βουλευτής και προσωπικός φίλος του σημερινού προέδρου, Νίκος Παππάς. Κάλεσε, μάλιστα, το πολύπειρο στέλεχος της αριστεράς να φέρεται με περισσότερη σοβαρότητα, λέγοντας ΄ότι «θα έπρεπε κανένας να υπολογίσει ότι σε στιγμές δύσκολες για το κόμμα και την παράταξη, ο κόσμος που μας ψήφισε και σκέφτεται να μας ψηφίσει στις επερχόμενες εκλογές, περιμένει σοβαρότητα και όχι ανοησίες».

Πιο ανοιχτά από τον Δημήτρη Παπαδημούλη, ο πρώην υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, δήλωσε πως το θέμα της αλλαγής προέδρου δεν είναι ένα θέμα εξ ορισμού απαγορευμένο. «Πιστεύω ότι μετά από ένα τέτοιο αρνητικό αποτέλεσμα κανείς δεν μπορεί να πει ότι «αυτό είναι ένα θέμα ταμπού, δεν το συζητάω», είπε.

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και η χθεσινή τοποθέτηση του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου. Ο έμπειρος ευρωβουλευτής και εκδότης τόνισε πως, για τον ΣΥΡΙΖΑ, «αναδεικνύεται ένα συλλογικό ζήτημα για αναπροσαρμογή της όλης στρατηγικής. Σε αυτά τα πλαίσια φυσικά και το θέμα ηγεσίας πρέπει να επανεξεταστεί».

Αξίζει να διευκρινιστεί ότι, κάποτε, η ανανεωτική αριστερά και όλο το ρεύμα του ευρωκομμουνισμού, από μέρη του οποίου προέρχεται ο Σύριζα, θεωρούσε την τεκμηριωμένη αποκλίνουσα άποψη «πλούτο» για την υπόθεση της εσωκομματικής δημοκρατίας και δημοσιοποιούσε τα προβλήματα. Απεναντίας, με βάση την τριτοδιεθνιστική αρχή του «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού», δεν επιτρέπεται καμία απόκλιση και καμία διαφωνία από την άπαξ διαμορφωθείσα πολιτική «γραμμή».

Ωστόσο, η τρέχουσα πολυφωνία στο εσωτερικό του Σύριζα δεν παραπέμπει στην κουλτούρα της πλουραλιστικής, δημοκρατικής αριστεράς. Έχει να κάνει περισσότερο με ένα «κόμμα στούντιο», με διαμετρικά διαφορετικές προσωπικές απόψεις, που δεν αναφέρονται σε κάποιο κοινό προγραμματικό κείμενο του κόμματος.

Κι ακόμη, παρά τις αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κάποιος με τον σημερινό πρόεδρο του Σύριζα, είναι αναμφίβολο ότι ήταν η επικοινωνιακή προσωπικότητα που λειτούργησε σαν πόλος έλξης για πολλούς ψηφοφόρους και πρόσφερε θέσεις εξουσίας και αίγλη στους «συντρόφους».

Το είπε Κώστας Ζαχαριάδης, επαναλαμβάνοντας την ιστορική ρήση του Γιώργου Κατσιφάρα για τον Αντρέα: «Αν δεν ήταν ο Αλέξης δεν θα μας ήξερε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας». Όμως στον ΣΥΡΙΖΑ αυτή η πρόσκαιρη εξουσιαστική άνοδος, δημιούργησε νέα συνείδηση ηγετικά στελέχη του κόμματος. Εθίστηκαν στα θέλγητρα της εξουσίας και πλέον, αναζητούν νέο αρχηγό, ο οποίος θα εγγυηθεί τη συνέχειά της.