Οι δύο αλήθειες του Σουδάν

Του Michelle Gavin

Καθώς οι αντίπαλες δυνάμεις ασφαλείας συνεχίζουν να διεκδικούν την εξουσία στο Σουδάν τρομοκρατώντας τον πληθυσμό του, οι προοπτικές για ένα τέλος στην κρίση φαίνεται να απομακρύνονται μέρα με τη μέρα. Οι “συνομιλίες προ της διαπραγμάτευσης” στη Σαουδική Αραβία έχουν μόνο μια ισχνή υπόσχεση για τα πιο ελάχιστα βήματα προς την ανακούφιση των δεινών. Οι περισσότεροι δείκτες δείχνουν προς τη συνέχιση των μαχών και η ροή των κακών ειδήσεων και των αποτυχημένων εκεχειριών μπορεί να δείχνει ότι μια ακόμα βαθύτερη κρίση είναι αναπόφευκτη. Υπάρχουν όμως δύο σημαντικές αλήθειες για το Σουδάν τις οποίες οι αναλυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να κρατήσουν μπροστά και στο επίκεντρο τις επόμενες εβδομάδες για να δείξουν το δρόμο προς τα εμπρός.

Η πρώτη αλήθεια αφορά την ευθύνη για την τρέχουσα μάχη. Η προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών στο Σουδάν τα τελευταία χρόνια έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις από πολλές πηγές, οι περισσότερες από τις οποίες καταγγέλλουν την αποτυχία της Ουάσιγκτον να κατονομάσει ως υπεύθυνους τους στρατηγούς για το πραξικόπημα του Οκτωβρίου 2021 και την καλόπιστη συνεχή εμπλοκή μαζί τους. Άλλοι επισημαίνουν τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ συνέδεσαν τις πολιτικές τους στο Σουδάν τόσο στενά με αυτές των κρατών του Κόλπου που δεν ενδιαφέρονται να υποστηρίξουν το φιλοδημοκρατικό κίνημα της χώρας. Μπορεί κανείς να συμφωνήσει με αυτά τα επιχειρήματα και να ελπίζει απελπισμένα ότι η Ουάσιγκτον θα μάθει από αυτά τα λάθη χωρίς να παραβλέπει το γεγονός ότι η κρίση του Σουδάν σήμερα οφείλεται στις αποφάσεις της ηγεσίας των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων (SAF) και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF). Η ευθύνη για τον θάνατο και την καταστροφή που εκτυλίσσεται στο Σουδάν βαρύνει αυτούς, όχι τους διπλωμάτες που προσπάθησαν να τους πείσουν για μια μετάβαση στην πολιτική εξουσία, όσο αναποτελεσματική κι αν ήταν. Μια ειλικρινής αξιολόγηση των αποτυχιών της διπλωματικής πολιτικής δεν μπορεί να επιτραπεί να θολώσει τα νερά της λογοδοσίας.

Είναι κρίσιμο, επιτέλους, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να υπολογίζουν ακριβώς ποιοι είναι πραγματικά οι ανταγωνιστές στη σύγκρουση του Σουδάν και ποια είναι τα θεσμικά όργανα που ηγούνται. Το SAF και το RSF ήταν μέρος του συστήματος καταστολής και της ελίτ που απέρριψε με θάρρος ο λαός του Σουδάν το 2018 και το 2019. Μοιράστηκαν την ευθύνη για τον εκτροχιασμό της μεταβατικής κυβέρνησης το 2021 και έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι οι δεσμεύσεις τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν είναι αξιόπιστες. Με κάθε νέα αναφορά για ζωτικής σημασίας υποδομές που στοχοποιούνται και αμάχους που δέχονται επίθεση καθώς άνδρες με όπλα λεηλατούν και ελέγχουν τα σπίτια τους, ο κόσμος μπορεί να δει πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να φτάσουν για να προσκολληθούν στην εξουσία.

Η δεύτερη αλήθεια σχετίζεται με τον παράγοντα που διαφοροποιεί το Σουδάν από άλλα κράτη που έχουν περιέλθει σε αστάθεια στα χέρια πολεμάρχων που διψούν για εξουσία. Το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας του Σουδάν είναι ένα θαύμα. Υπήρξε αποφασιστικό στο να απαιτήσει υπεύθυνη, πολιτική διακυβέρνηση· προειδοποιώντας σχετικά με μια μεταβατική διαδικασία που κράτησε ένοπλους παίκτες στη θέση του οδηγού· οραματιζόμενο την ανάπτυξη ιδεών για την αποκέντρωση της εξουσίας στη χώρα· και όντας πρακτικό στην εξεύρεση συγκεκριμένων τρόπων για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον εν μέσω μιας αποπροσανατολιστικής και καταστροφικής κρίσης. Αυτό ήταν ένα υποτιμημένο πλεονέκτημα στο Σουδάν, και ενώ είναι τρομερά αργά να επικεντρωθούμε στην ανύψωση της φωνής τους, είναι επίσης απαραίτητο να το κάνουμε για να αποφύγουμε τα χειρότερα σενάρια.

Με κάθε τρόπο, οι ΗΠΑ θα πρέπει να συνεχίσουν το επείγον έργο με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, την αποτροπή εξωτερικών παραγόντων από το να τροφοδοτήσουν τη σύγκρουση και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε Σουδανούς που έχουν ανάγκη. Αυτά είναι δύσκολα καθήκοντα, τα οποία γίνονται ακόμη πιο δύσκολα από την πολλαπλότητα των πιθανών μεσολαβητών και φόρουμ που θα μπορούσαν να κρατήσουν τη διεθνή κοινότητα απασχολημένη, και στη χειρότερη περίπτωση να αποσπάσουν την προσοχή από τις επιτόπιες πραγματικότητες, για το άμεσο μέλλον. Αλλά αυτή η ατζέντα διαχείρισης κρίσεων δεν θα πρέπει να παραγκωνίζει μια ευρύτερη στρατηγική που στοχεύει να συρρικνώσει το χώρο για απαξιωμένους ένοπλους παράγοντες.

Πηγή: capital.gr