Το κόστος της σοσιαλδημοκρατίας

Το ζήτημα της φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων έχει τεθεί από τις απαρχές του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος, από την εποχή του Καρλ Κάουτσκι και του Έντουαρντ Μπερνστάιν, των πρώτων «ρεβιζιονιστών – ρεφορμιστών», των πρώτων σκαπανέων.

Αναμφίβολα, οι παρθενικές τηλεοπτικές εμφανίσεις του στελέχους του ΠΑΣΟΚ κ. Ελένης Χρονοπούλου σημαδεύτηκαν και σημαδεύονται από ανταλλαγή πολιτικών και ιδεολογικών πυρών, από ανακοινώσεις γραφείων Τύπου, ιδιαίτερα μεταξύ της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας και του στελεχικού δυναμικού του ΠΑΣΟΚ. Η κ. Χρονοπούλου όμως έθεσε, εν τη υπερβολή της, το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων, αναφέρθηκε σε ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και τη συγκαιρινή μας πολιτική σκέψη: πώς χρηματοδοτείται ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος; Ποιοι είναι οι πόροι του;

Σύμφωνα με το ανερχόμενο στέλεχος του σοσιαλδημοκρατικού χώρου, «για να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες», όπως είπε, χρειάζεται να αυξηθούν οι φόροι σε περίπου 150 εταιρείες. Το σφάλμα της κ. Χρονοπούλου είναι σοβαρό, δεδομένου ότι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρείες δεν υπερβαίνουν τις 121. Αυτή η αυτοαναίρεση στον λόγο του στελέχους του ΠΑΣΟΚ δεν αναιρεί και τη σημασία του κεντρικού και βαθύτεροι πυρήνα της συλλογιστικής της: προκειμένου να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες, πρέπει να υπάρξει πρόσθετη φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων. Το ζήτημα της φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων έχει τεθεί από τις απαρχές του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος, από την εποχή του Καρλ Κάουτσκι και του Έντουαρντ Μπερνστάιν, των πρώτων «ρεβιζιονιστών – ρεφορμιστών», των πρώτων σκαπανέων. Και το ζήτημα αυτό έχει απαντηθεί με σοσιαλδημοκρατικούς όρους. Αν και σταδιακά ο σοσιαλισμός ατόνησε και απαλείφθηκε ως στρατηγικός στόχος, βασική θέση των σοσιαλδημοκρατών ήταν και παραμένει η έμφαση στην κρατική παρέμβαση στην οικονομία μέσω της προοδευτικής αύξησης της φορολογίας επί των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων.

` Πράγματι, στη σοσιαλδημοκρατική οπτική, όπως αυτή που μοιράζεται και διακινεί το ημέτερο ΠΑΣΟΚ, η αγορά διαθέτει έναν αδήριτο δυναμισμό, αλλά, ταυτόχρονα, παραμένει άναρχη, έκθετη στις βουλιμικές ορέξεις των ισχυρών του πλούτου. Και αν δεν ρυθμιστεί και ελεγχθεί από το κράτος, προκαλεί μια δέσμη από κοινωνικά δεινά, όπως ακριβώς είναι οι κοινωνικές ανισότητες ή, στις ημέρες μας, η πλανητική υπερθέρμανση. Ακόμη και σήμερα, που αρκετά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δείχνουν να επηρεάζονται από τους προγραμματικούς προσανατολισμούς των νέων φιλελεύθερων, οι αναδιανεμητικές πολιτικές παραμένουν ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια της κρατικής εξουσίας, χάρη στο οποίο μπορεί να χρηματοδοτεί το κοινωνικό κράτος. Και σοσιαλδημοκρατία χωρίς κοινωνικό κράτος δεν δύναται να νοηθεί, είναι αντίφαση και, εν τέλει, αναίρεση στους όρους.

Το να ζητεί λοιπόν το στέλεχος ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος τη φορολόγηση μεγάλων περιουσιών και μεγάλων επιχειρήσεων δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει. Παρά την υπερβολή και την ελλιπή γνώση των πραγματικών στοιχείων, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στον λόγο της κ. Χρονοπούλου, ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δεν μπορεί, για λόγους ιδεολογικού και προγραμματικού αυτοσεβασμού, παρά να ζητεί προοδευτική φορολογία, κατάργηση των επίγειων φορολογικών παραδείσων, φορολογία του μεγάλου πλούτου. Από τη δική της σοσιαλδημοκρατική σκοπιά, λοιπόν, η κ. Ελένη Χρονοπούλου έρχεται να υπενθυμίσει το σοσιαλδημοκρατικά στοιχειώδες, ότι δηλαδή χωρίς φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων, καθολικό κοινωνικό κράτος δεν δύναται να υπάρξει και άρα, οι κοινωνικές ανισότητες δεν μειώνονται αλλά παραμένουν, αν δεν εντείνονται, κατά τη σοσιαλδημοκρατική πορεία σκέψης πάντα.