Την αποκοπή της Τουρκίας από τον δυτικό φιλελεύθερο άξονα σηματοδοτεί η ανανέωση της προεδρικής θητείας του Ρετζέπ Ερντογάν, σύμφωνα με τον Ζυλ Κεπέλ, ο οποίος θεωρείται στη Γαλλία ως ο σημαντικότερος εν ζωή μελετητής του Ισλάμ και της Τουρκίας. Σύμφωνα με τον Κεπέλ, που μας είναι γνωστός κυρίως μέσα από την τακτική συνεργασία με την εφημερίδα «Βήμα», η Τουρκία απομακρύνεται και από τη συνεννόηση με την Ελλάδα, με την οποία την χωρίζει το Αιγαίο Πέλαγος, καθώς και από τα εκσυγχρονιστικά ρεύματα που έχουν αναπτυχθεί στο εσωτερικό της. «Έχουμε ουσιαστικά ένα χάρτη με δύο Τουρκίες», υποστηρίζει χαρακτηριστικά, στη συνέντευξη που παραχώρησε στον ενημερωτικό ιστότοπο liberal.
«Έχουμε ουσιαστικά ένα χάρτη με δύο Τουρκίες» εξηγεί ο Κεπέλ. «Η μία πιστεύει βαθιά σε αυτό το μείγμα αυτού που λέγεται τουρκική ισλαμική σύνθεση, που είναι η ραχοκοκαλιά της ιδεολογίας του Ερντογάν και της παραμονής του στην εξουσία και η άλλη που είναι πολύ πιο ευρωπαϊκή στην κοσμοθεωρία της. Ένας από τους υπουργούς του Ερντογάν το συνόψισε αυτό και είπε ότι, «αν κερδίσει ο Κιλιτσντάρογλου, ο άνθρωπος της αντιπολίτευσης, οι οπαδοί του θα πιουν σαμπάνια. Αν κερδίσουμε εμείς, οι οπαδοί μας θα προσευχηθούν προς τη Μέκκα στο χαλί προσευχής». Αυτό με λίγα λόγια, περικλείει αυτό που διακυβεύεται».
Ο Κεπέλ εξήγησε ότι αν το διακύβευμα των εκλογών αφορούσε μόνο την οικονομία και την κακή διαχείριση του σεισμού, ο Ερντογάν δεν θα μπορούσε να είχε κερδίσει. Οι οπαδοί του Ερντογάν πίστευαν ότι δεν μπορούσαν να εμπιστευτούν την αντιπολίτευση, όπου ο διεκδικητής Κιλιτσντάρογλου ήταν – και το τόνιζε – αλεβίτης, δηλαδή μέλος μιας θρησκευτικής μειονότητας η οποία δεν είναι σουνιτική, όπου υπήρχαν κοσμικοί ανάμεσά του και όπου τον υποστήριζαν και οι Κούρδοι. «Έτσι, για τους κατοίκους της κεντρικής Ανατολίας που ανήκουν στην κατώτερη μεσαία τάξη και ταυτίζονται έντονα με τον εθνικισμό και το Ισλάμ, αυτό ήταν ανάθεμα», εξηγεί ο Κεπέλ.
Επίσης, σύμφωνα με τον Κεπέλ «ο Κιλιτσντάρογλου δεν ήταν πολύ καλός υποψήφιος, επειδή περικλείει ένα είδος ιδεολογίας του παλαιού Ατατούρκ, η οποία μπορεί να είναι κοσμική, αλλά έμοιαζε, κατά κάποιον τρόπο, προ-νεωτερική, σε αντίθεση με όσα είχε επιτύχει οικονομικά ο Ερντογάν κατά την πρώτη δεκαετία της εξουσίας του».
«Κατά κάποιο τρόπο, βλέπουμε τώρα ότι το σύστημα των διεθνών σχέσεων μετατοπίζεται. Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται όλο και λιγότερο για τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. Όταν ήμασταν παιδιά, η πιο σημαντική χώρα στη Μεσόγειο ήταν η Αμερική με τον 6ο στόλο. Τώρα η Αμερική δεν είναι πραγματικά παρούσα, παρόλο που έστειλε πρόσφατα ένα πλοίο της στην Κύπρο και οδήγησε την Άγκυρα σε μια σειρά από διαμαρτυρίες». «Πλέον έχουμε αυτό το είδος του άξονα ανελευθερίας εναντίον του φιλελεύθερου άξονα, ο οποίος από τη μία πλευρά είναι σε μεγάλο βαθμό η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η Ελλάδα είναι οριακή γραμμή και από την άλλη είναι η Τουρκία του Ερντογάν και εν συνεχεία το είδος του ανελεύθερου μπλοκ που προέκυψε πρόσφατα από τη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στην Τζέντα, δηλαδή κράτη που βρίσκονται σε συναλλακτικές σχέσεις με τη Δύση» καταλήγει ο Κεπέλ.
«Η διαχωριστική γραμμή των δύο αξόνων περνάει σε μεγάλο βαθμό μέσα από τον «πόλεμο του Αιγαίου», αυτού που αποκαλούν Mavi Vatan, η «Γαλάζια Πατρίδα», με αυτή τη διεκδίκηση από τον πρόεδρο Ερντογάν, αλλά και από έναν αριθμό εθνικιστών που δεν είναι απαραίτητα ισλαμιστές στην Τουρκία». Θεωρούν ότι η Συνθήκη της Λωζάνης πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί, ότι η Συνθήκη έδωσε τα ηπειρωτικά στην Τουρκία και τα νησιά και τη θάλασσα στην Ελλάδα και θέλουν να κάνουν το Αιγαίο διεθνή ύδατα ή κάτι τέτοιο λόγω των θεμάτων φυσικού αερίου και επίσης λόγω του προβλήματος με την Κύπρο. Η ιδέα αυτή της «θαλάσσιας πολιορκίας» αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτού που δίνει υπερηφάνεια στους μέσους ισλαμιστές Τούρκους που ψήφισαν τον Ερντογάν» εξηγεί ο Κεπέλ.
«Ο Ερντογάν ψάχνει βοήθεια από παντού και προσπαθεί να τα βρει και με χώρες που μέχρι χθες εχθρεύονταν» εξηγεί ο κ. Κεπέλ. Μας ανέλυσε ότι μέχρι πρόσφατα ήταν σε αντιπαράθεση με χώρες όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος- οι οποίες είναι σύμμαχοι της Ελλάδας- , καθώς και με την Σαουδική Αραβία, ενώ διατηρούσε ένα είδος συμμαχίας με το Ιράν και το Κατάρ. Πλέον αναγκάστηκε να συμβιβαστεί γιατί χρειάζεται τη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας και θέλει να κάνει ειρήνη με την Αίγυπτο- εναντία στα συμφέροντα της Ελλάδας. «Γι’ αυτό το λόγο απέλασε τους ομογενείς αδελφούς μουσουλμάνους και έκλεισε την τηλεόρασή τους», κάτι που δεν ήταν εύκολο για τον Ερντογάν, εξηγεί ο Κεπέλ.
Φυσικά η Τουρκία έχει τη βοήθεια της Ρωσίας και ο Πούτιν χάρηκε με την εκλογή του Ερντογάν, συνέχισε την ανάλυσή του ο κ. Κεπέλ. Η Ρωσία βοηθάει με πολλούς τρόπους, όπως με την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου του Ακούγιου και τα χρήματα των ολιγαρχών. Γενικά η Τουρκία λειτουργεί ως μεσάζοντας της Ρωσίας για να κάνει εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο. Όμως η βοήθεια της Ρωσίας είναι εύθραυστη και εξαρτάται από την πορεία του πόλεμου στην Ουκρανία – όπου οι οιωνοί για τη Ρωσία δεν είναι καλοί. «Ωστόσο, μία επικράτηση της Ρωσίας θα δώσει ώθηση σε όλα τα αυταρχικά καθεστώτα στην περιοχή», τονίζει ο Κεπέλ.
«Πιστεύω λοιπόν ότι λόγω αυτής της οικονομικής κατάστασης ο Ερντογάν μάλλον θα φωνάζει πολύ, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι έχει την ικανότητα να εφαρμόσει τις απειλές του» καταλήγει ο Κεπέλ. Ως προς το θέμα των εκατομμυρίων μεταναστών στην Τουρκία, το οποίο κυριάρχησε ανάμεσα στις δύο προεδρικές αναμετρήσεις, ο Κεπέλ σημείωσε ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τους μετανάστες εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας, αφήνοντας τους όποτε θέλει να φεύγουν από την Τουρκία.
«Ωστόσο και ο ίδιος ο Ερντογάν είναι εγκλωβισμένος στο δικό του παιχνίδι, διότι σήμερα στην Τουρκία βρίσκονται κοντά στα 4 εκατομμύρια Σύροι μετανάστες. Μερικοί από αυτούς βρίσκονται εκεί εδώ και δέκα χρόνια, πολλοί έχουν μάθει τουρκικά και φυσικά λόγω της κατάστασής τους δέχονται μισθούς που είναι πολύ χαμηλότεροι από τους τουρκικούς» εξηγεί ο Κεπέλ.