Ανοίγει τα χαρτιά της η Πρίστινα για την Ένωση των Σερβικών Δήμων

Την περασμένη Πέμπτη, ο Ράμα ανακοίνωσε ότι διαβίβασε το σχέδιο για την ένωση στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, στον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, καθώς και στην ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Η ένωση είχε συμφωνηθεί κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου με την υποστήριξη της ΕΕ το 2013, προτού κριθεί αντισυνταγματική από το ανώτατο δικαστήριο του Κοσόβου το 2015. Έκτοτε, αποτέλεσε σημείο εμπλοκής σε όλες τις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία, με τις ΗΠΑ και την ΕΕ να επιμένουν σε αυτό.

Όταν τους ζητήθηκε να σχολιάσουν το σχέδιο την Πέμπτη, η γαλλική και η γερμανική διπλωματία στα Τίρανα απάντησαν με τη φράση «ουδέν σχόλιο», ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άργησε να δώσει απαντήσεις.

Απαντώντας το βράδυ της Παρασκευής, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Πίτερ Στάνο δήλωσε: «Οποιαδήποτε εποικοδομητική συμβολή στον διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας υπό την αιγίδα της ΕΕ, στο πλαίσιο του οποίου συζητείται η Ένωση/Κοινότητα των Δήμων της σερβικής πλειοψηφίας, είναι ευπρόσδεκτη».

Πρόσθεσε μάλιστα ότι η συζήτηση και η σύνταξη καταστατικού μπορεί να γίνει μόνο στο πλαίσιο του διαλόγου είχε προγραμματιστεί από την ΕΕ για τις 5-6 Ιουνίου.

«Η συνάντηση δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί λόγω της κλιμάκωσης στο έδαφος», δήλωσε ο Στάνο, προσθέτοντας ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τη συνεδρίαση για τη σύνταξη του σχεδίου, ενώ βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τα δύο μέρη.

Εν τω μεταξύ, το γραφείο Τύπου του Άλμπιν Κούρτι έσπασε τελικά τη σιωπή του σχετικά με το έγγραφο, δηλώνοντας ότι η κατάσταση «είναι θέμα λειτουργικότητας του κράτους του Κοσόβου».

Πρόσθεσε ότι το προηγούμενο σχέδιο που παρουσιάστηκε εν μέσω του διαλόγου με την ΕΕ ήταν ακατάλληλο, καθώς «παρουσιάστηκε από την Ομάδα Διαχείρισης, με επικεφαλής τον αναπληρωτή του Βούτσιτς στοχεύοντας σε μία Σερβική Δημοκρατία στο Κόσοβο…Ο κίνδυνος όμως είναι η Σερβία. Όσοι ελεύθερα διαμορφώνουν την στάση τους και την άποψή τους, το καταλαβαίνουν αυτό. Περιμένουμε υποστήριξη από την επίσημη Αλβανία. Έχουμε πολλούς διαμεσολαβητές».

Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Αρτάν Γκρούμπι δήλωσε στο Euronews Albania ότι είδε το σχέδιο καταστατικού και το υποστηρίζει πλήρως.

«Το διάβασα και επικοινώνησα με τις αλβανικές αρχές και υποστηρίζω πλήρως την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Ράμα, ως μια καλή πρωτοβουλία για να συνεχίσουμε προς την κατεύθυνση της επίλυσης του προβλήματος στο Βορρά, αλλά και τελικά μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας με αμοιβαία αναγνώριση», είπε.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που μίλησαν με τη δημοσιογράφο Ίλβα Τάρε, το σχέδιο που παρουσίασε ο Ράμα προτείνει παρόμοιο καθεστώς με αυτό του Κοινοβουλίου των Σάμι της Νορβηγίας, ένα αντιπροσωπευτικό όργανο για τους απογόνους των Σάμι στη Νορβηγία. Λειτουργεί ως θεσμός πολιτιστικής αυτονομίας για τον λαό των Σάμι, με εκπροσώπους που εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια με άμεση ψηφοφορία από επτά εκλογικές περιφέρειες.

Η σύγκριση επιβεβαιώθηκε από τον Πετρίτ Σελίμι, πρώην υπουργό Εξωτερικών του Κοσόβου, και τον αναλυτή Αγκόν Μαλίκι.

Ο Ράμα δήλωσε ότι το έγγραφο έχει προετοιμαστεί από καιρό και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να το παρουσιάσει. Συντάχθηκε από Αμερικανούς και Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες, είπε ότι έχει έρθει η ώρα που τόσο το Κόσοβο όσο και η Σερβία δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε για το ποιος θα γράψει το κείμενο, πόσο μάλλον για το τι θα περιέχει.

Πρόσθεσε μάλιστα ότι το έγγραφο μπορεί να μην είναι τέλειο, αλλά είναι σύμφωνο με το σύνταγμα της χώρας.

«Η κατάσταση γίνεται ανησυχητική και δεν μπορώ να παραμείνω θεατής βλέποντας το Κόσοβο να συρρικνώνεται μπροστά στα μάτια εκείνων που δημιούργησαν το κράτος του Κοσόβου», δήλωσε ο Ράμα. Σχολίασε επίσης τις απαιτήσεις της διεθνούς κοινότητας και τους φόβους για την πτώση του βορρά στα χέρια ξένων.

Εν τω μεταξύ, χωρίς να υπάρχει ημερομηνία για την επόμενη συνάντηση της ΕΕ, ο Ράμα και ο Κούρτι θα συναντηθούν την Τετάρτη στην Γιάκοβα- στην πρώτη δημόσια συνάντηση από τότε που ο Ράμα παρουσίασε το σχέδιο στη διεθνή κοινότητα.

Πρόσφατα υπήρξαν εκκλήσεις από την περιοχή προς τις ΗΠΑ να ηγηθούν του εν εξελίξει διαλόγου λόγω των «διαρθρωτικών» και «πολιτικών» ζητημάτων με την ΕΕ και της αργής προόδου. Μία από αυτές τις εκκλήσεις ήρθε από την πρώην υπουργό Εξωτερικών Μελίζα Χαραντινάι, η οποία σε συνέντευξή του δήλωσε: «Δεν βλέπω πλέον το νόημα της συμμετοχής του Κοσόβου στον υπό την αιγίδα της ΕΕ διάλογο, οπότε αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τόσο το Κοσόβου όσο και τη Σερβία ως κράτη και είναι αμερόληπτες».

Η Χαραντινάι έφτασε στο σημείο να προτείνει ότι το Κόσοβο θα πρέπει να προβεί σε στρατηγική αναθεώρηση της συμμετοχής του στο διάλογο της ΕΕ και του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ αντιμετωπίζει το Κόσοβο σε σύγκριση με τη Σερβία. «Το Κόσοβο δεν θα πρέπει να είναι όμηρος λόγω διαρθρωτικών και πολιτικών ζητημάτων της ΕΕ για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης και αμοιβαίας αναγνώρισης», δήλωσε.