Independent: Γιατί συνεχίζονται τα ναυάγια στα ευρωπαϊκά ύδατα;

Κάθε παράκτια ή νησιωτική χώρα είναι επί του παρόντος υπεύθυνη για την περιοχή έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, όπου απαιτείται να ξεκινήσει επιχειρήσεις διάσωσης για σκάφη που βρίσκονται σε κίνδυνο, ακόμη και αν χρειαστεί να καλέσει ιδιωτικά σκάφη. Το κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για τη διάσωση είναι επίσης αυτό που είναι υπεύθυνο για την αποβίβαση και τη διεκπεραίωση τυχόν αιτήσεων ασύλου. Οι εθνικές ακτοφυλακές είναι συχνά ύποπτες ότι περιμένουν όσο το δυνατόν περισσότερο πριν αναλάβουν δράση.

Σύμφωνα με κάποια μέσα ενημέρωσης, για παράδειγμα, οι ελληνικές αρχές καθυστέρησαν να επέμβουν την περασμένη εβδομάδα, ελπίζοντας πιθανώς ότι το σκάφος θα συνέχιζε το δρόμο του προς την Ιταλία, ακόμη κι αν ήταν ήδη σε κίνδυνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει περιορισμένες εξουσίες σε αυτό το είδος λειτουργίας. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, Frontex, παρέχει βοήθεια μέσω εναέριας επιτήρησης και μπορεί να συμμετάσχει στη διάσωση κατόπιν εντολής της αρμόδιας εθνικής αρχής. Ωστόσο, δεν μπορεί να πραγματοποιήσει διασώσεις ανεξάρτητα.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι μια ευρωπαϊκή αποστολή διάσωσης στη Μεσόγειο θα βοηθούσε στη βελτίωση της κατάστασης. Όμως η μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ δεν προβλέπει αυτή την επιλογή, όπως εκφράζει τη λύπη του ο ευρωβουλευτής Πιέτρο Μπαρτόλο (S&D). Ήταν μέλος μιας αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ταξίδεψε αυτή την εβδομάδα στο ιταλικό νησί Λαμπεντούζα, γεωγραφικά πιο κοντά στην Αφρική παρά στην Ευρώπη, προκειμένου να παρακολουθήσει πώς γίνεται η έρευνα και η διάσωση στη θάλασσα.

« Στην αρχή της νομοθετικής περιόδου, το πρώτο πράγμα που ζήτησα ήταν ένα ψήφισμα που προβλέπει μια ευρωπαϊκή υπηρεσία έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα, προφανώς σε συντονισμό με τα κράτη μέλη του πρώτου λιμανιού κατάπλου», εξηγεί. « Ωστόσο, μετά από έξι μήνες δουλειάς, το παρουσιάσαμε στην Ολομέλεια, όπου, προς μεγάλη μου λύπη, χάσαμε μόνο με δύο ψήφους. Λυπάμαι πολύ γι  αυτό, αλλά η Ευρώπη πρέπει σίγουρα να κάνει κάτι», προσθέτει ο βουλευτής . Ιδιωτικές οντότητες διεξάγουν επίσης επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο, αν και σε μικρότερη κλίμακα. Σύμφωνα με τον Πιέτρο Μπαρτόλο, οι ΜΚΟ εκτελούν περίπου το 10% των αποστολών διάσωσης στη θάλασσα.

Ωστόσο, ορισμένες κυβερνήσεις κατηγορούνται ότι προσπαθούν να περιορίσουν ή ακόμη και να απαγορεύσουν αυτές τις επιχειρήσεις. Η Ιταλία, για παράδειγμα, υποχρεώνει τις μη κυβερνητικές οργανώσεις να ελλιμενίζονται μετά από μία μόνο διάσωση και τους εκχωρεί λιμάνια αποβίβασης μακριά από τις τοποθεσίες παρέμβασης.  Οι ΜΚΟ ποινικοποιούνται τόσο πολύ όταν μπορούσαν να συνεργαστούν για να προσπαθήσουν να σώσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Αντιμετωπίζονται όμως με ακατανόητη εχθρότητα. Αναπτύσσονται για να σώσουν αυτούς τους ανθρώπους, εξακολουθούν να υπάρχουν συχνά ναυάγια και άνθρωποι συνεχίζουν να πεθαίνουν ", τονίζει ο Πιέτρο Μπαρτόλο .

Το ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών πιστεύει ότι το έργο των ΜΚΟ αποτελεί έναν « παράγοντα έλξης » που ενθαρρύνει τους λαθρέμπορους και τους μετανάστες να σαλπάρουν. Η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, ωστόσο, διευκρίνισε την περασμένη εβδομάδα ότι εκτιμά το έργο αυτών των οργανώσεων να σώσει ζωές.