Γκουτέρες: Το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να αλλάξει πλήρως

Πριν από τη σύνοδο κορυφής στο Παρίσι για ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό σύμφωνο στο οποίο συμμετέχει, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ήταν προσκεκλημένος ομιλητής σε δημόσια δίκτυα, στα οποία ανακοίνωσε τη «βόμβα» για το Συμβούλιο Ασφαλείας. Στη γαλλική πρωτεύουσα, πρόκειται να συζητηθεί ιδιαίτερα ο ρόλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, για το οποίο ο Αντόνιο Γκουτέρες υποστήριξε ότι δεν ανταποκρίνεται πλέον «σε αυτό που χρειαζόμαστε».

Το σημερινό Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών «δεν αντιστοιχεί πλέον, ούτε από την άποψη της νομιμότητας ούτε από την άποψη της αποτελεσματικότητας, σε ό,τι χρειάζεται ο ΟΗΕ και η σημερινή διεθνής κοινότητα», αναγνώρισε ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών,   «Χρειαζόμαστε ένα Συμβούλιο Ασφαλείας που να είναι πιο αντιπροσωπευτικό της τρέχουσας πραγματικότητας του κόσμου και αυτό είναι ζήτημα σύνθεσης», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες.

Τα Ηνωμένα Έθνη είναι «πολλά άλλα πράγματα πέραν του Συμβουλίου Ασφαλείας», πρόσθεσε ο Γενικός Γραμματέας.

Χρειαζόμαστε, σύμφωνα με τον Γκουτέρες πάντοτε, «ένα Συμβούλιο με μεθόδους εργασίας που μπορούν να το κάνουν αποτελεσματικό»  και εκεί «υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για τα Ηνωμένα Έθνη» , προειδοποιεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. «Ο απλός πολίτης βλέπει τα Ηνωμένα Έθνη σαν να ήταν το Συμβούλιο Ασφαλείας» , αλλά  «τα Ηνωμένα Έθνη είναι πολλά άλλα πράγματα».

Ο Αντόνιο Γκουτέρες, επιθυμεί να υπενθυμίσει ότι είναι επίσης «ο διεθνής οργανισμός ατομικής ενέργειας που εργάζεται στη Ζαπορίζια, οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες και όλα όσα κάνουμε στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας» . Καταλήγει διευκρινίζοντας ότι «όλα αυτά γίνονται θύμα, από τη σκοπιά της δημόσιας εικόνας, της αναποτελεσματικότητας του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Υπενθυμίζεται ότι, σήμερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει τη βασική ευθύνη, βάσει του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας. Είναι δομημένο με τρόπο που να του επιτρέπει να λειτουργεί συνεχώς. Ένας εκπρόσωπος από κάθε μέλος πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμο στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Το Συμβούλιο Ασφαλείας συνεδριάζει κατά βάση στην έδρα του οργανισμού στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, έχουν πραγματοποιηθεί συναντήσεις και σε άλλες περιοχές.

Σε περιπτώσεις απειλής κατά της ειρήνης, συνήθως ή πρώτη ενέργεια του Συμβουλίου είναι να καλέσει τα μέρη της διαφοράς να προσπαθήσουν να επιλύσουν τη διαφορά με ειρηνικά μέσα. Το Συμβούλιο μπορεί να ζητήσει διαμεσολάβηση, να ορίσει ειδικό εκπρόσωπο ή να καλέσει το Γενικό Γραμματέα να παράσχει καλές υπηρεσίες. Μπορεί ακόμα να προσδιορίσει τις αρχές επίλυσης μιας διαφοράς.

Σε περιπτώσεις συγκρούσεων, πρώτο μέλημα του Συμβουλίου είναι η κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατόν. Συχνά, το Συμβούλιο έχει υιοθετήσει αποφάσεις κατάπαυσης του πυρός, που έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στη διακοπή των εχθροπραξιών. Μπορεί ακόμα να δώσει εντολή πραγματοποίησης Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων με σκοπό τη μείωση της έντασης και το διαχωρισμό των αντιμαχόμενων πλευρών, για τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών διαπραγμάτευσης. Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει την επιβολή αναγκαστικών μέτρων όπως οι οικονομικές κυρώσεις ή ανάληψη συλλογικής στρατιωτικής δράσης.