Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ετοιμάζονται να υποδεχθούν τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στον χώρο Σένγκεν φέτος. Οι δύο χώρες αναμένεται να εισέλθουν στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας μέσω ελέγχων στα αεροδρόμια τον Οκτώβριο προτού γίνουν πλήρη μέλη και καταργηθούν οι έλεγχοι στα χερσαία σύνορα την 1η Ιανουαρίου 2024.
Σύμφωνα με πηγές στη Σόφια, η Βουλγαρία έχει σοβαρές πιθανότητες, εάν ασκήσει διπλωματική πίεση και δείξει την επιθυμία της να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, να επιτύχει την πλήρη ένταξη στη Σένγκεν μέχρι τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους.
Μέχρι πριν από ένα μήνα το βασικό εμπόδιο για την είσοδο της Βουλγαρίας στον χώρο Σένγκεν ήταν η αντίθεση της Ολλανδίας. Η κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε εξέφρασε ανεπίσημα την εκτίμησή της για τις προσπάθειες του βουλγαρικού κοινοβουλίου και των τεσσάρων τελευταίων κυβερνήσεων να ξεκινήσουν πραγματική δικαστική μεταρρύθμιση μέσω της εισαγωγής ενός ανεξάρτητου μηχανισμού έρευνας για τον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος εγκρίθηκε στα τέλη Μαΐου.
Ο προηγούμενος γενικός εισαγγελέας της Βουλγαρίας, Ιβάν Γκέσεφ, ο οποίος δεν είχε πολύ καλή φήμη στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, έγινε το πρώτο θύμα της νέας νομοθεσίας αφού απολύθηκε από τη θέση του πριν από δέκα ημέρες. Η ΕΕ θεωρεί επίσης ότι αυτό είναι ένα καλό αποτέλεσμα της βουλγαρικής μεταρρύθμισης και ελπίζει ότι η εκκαθάριση του δικαστικού συστήματος θα συνεχιστεί.
Ο δεύτερος σημαντικός λόγος για την άρση των εμποδίων για την είσοδο της Βουλγαρίας στον χώρο Σένγκεν οφείλεται στην εκλογή μιας τακτικής φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης στη Σόφια, που υποστηρίζεται από το GERB και το PP-DB, που δηλώνουν την πρόθεσή τους να αναθεωρήσουν την πολιτική του Προέδρου Ράντεφ έναντι της Ουκρανίας.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι της χώρας ελπίζουν ότι η επίτευξη αυτού του μεγάλου στόχου εξωτερικής πολιτικής θα βοηθήσει να ξεπεραστεί η πολιτική κρίση στη Σόφια. Τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύσει την πιο πρόσφατη έκθεση παρακολούθησης για την κατάσταση του κράτους δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς στη Βουλγαρία, με εντολή της Ολλανδίας. Αυτή η έκθεση θα επικρίνει την έλλειψη επαρκών αποτελεσμάτων στην καταπολέμηση της διαφθοράς στην κορυφή της εξουσίας, αλλά θα χαιρετίσει επίσης την πολιτική βούληση που επιδεικνύεται για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Οι αντιρρήσεις της Αυστρίας για την επέκταση του Σένγκεν εν μέσω της προσφυγικής κρίσης δεν έχουν καταλαγιάσει, αλλά η Βιέννη αναμένεται να σταματήσει να συγκρατεί τα δύο βαλκανικά κράτη εάν παραμείνει η μόνη χώρα της ΕΕ που αντιτίθεται σε αυτήν. Ο επόμενος σημαντικός στόχος των βουλγαρικών θεσμών είναι η είσοδος στην ευρωζώνη από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η ένταξη της Βουλγαρίας στον χώρο Σένγκεν εμποδίστηκε από την Αυστρία και την Ολλανδία. Η Ρουμανία είχε συγκρατηθεί μόνο από την Αυστρία, ενώ η Κροατία έγινε πλήρες μέλος της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας με ομόφωνη απόφαση τον Ιανουάριο. Ο νέος πρωθυπουργός της Ρουμανίας Τσιολάκου ανακοίνωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι έδωσε εντολή στους υπουργούς του να καταρτίσουν ένα σχέδιο για να πείσουν την Αυστρία να άρει το βέτο της για την ένταξη της Ρουμανίας στον χώρο Σένγκεν.
Οι Κάτω Χώρες ζήτησαν από τις βουλγαρικές αρχές να αποδείξουν ότι καταπολεμούν τη διαφθορά και ότι δεν έχουν εγκαταλείψει τη δικαστική μεταρρύθμιση. Τα αιτήματα της Αυστρίας φαίνονται πολύ πιο δύσκολα να υλοποιηθούν, με τον Αυστριακό Καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ να αρχίζει να ζητά νέο φράχτη κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, κάτι που έχει απορριφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στις αρχές Ιουνίου, η Επιτροπή χορήγησε νέα οικονομική βοήθεια στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία για την υλοποίηση πιλοτικών έργων που είχαν ήδη ξεκινήσει στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων. Η βοήθεια που χορηγήθηκε στη Βουλγαρία ανέρχεται σε 45 εκατ. ευρώ και αυτή που χορηγήθηκε στη Ρουμανία σε 10,8 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει την πρόοδο που σημείωσαν οι δύο χώρες τους τελευταίους τρεις μήνες στους τομείς του ασύλου και της επιστροφής παράνομων μεταναστών, της διαχείρισης των συνόρων και της διεθνούς συνεργασίας. Αυτή η πρόοδος θα πρέπει να κατευνάσει τους φόβους της Αυστρίας ότι η Σόφια και το Βουκουρέστι δεν κάνουν αρκετά για την καταγραφή των παράνομων μεταναστών.