Πώς ψηφίζουμε την Κυριακή – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου που θα διεξαχθούν με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.

Με το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής το πρώτο κόμμα μπορεί να πάρει μέχρι και 50 έδρες ως μπόνους. Οι έδρες μοιράζονται με βάση το τελικό ποσοστό που θα λάβει και μπορούν να φτάσουν τις 50, που είναι το «ταβάνι» μόνο αν λάβει ποσοστό από 40% και πάνω. Την ημέρα των εκλογών οι ψηφοφόροι δεν θα βάλουν σταυρό στα ονόματα υποψηφίων, καθώς στα νέα ψηφοδέλτια η σειρά των ονομάτων θα επιλεγεί από την κάθε ηγεσία κόμματος.

Η δύναμη του εκλογικού σώματος που στις 25 Ιουνίου θα εκλέξει τη νέα Βουλή είναι η ίδια με των εκλογών της 21ης Μαΐου, καθώς και αυτές διεξάγονται με βάση τους εκλογικούς καταλόγους, όπως οριστικοποιήθηκαν μετά την α΄ αναθεώρηση του 2023 και περιλαμβάνουν τις μεταβολές που συντελέστηκαν έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023.

Συγκεκριμένα, στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι 9.813.595 Έλληνες πολίτες εκ των οποίων άνδρες είναι οι 4.763.264 και γυναίκες οι 5.050.331. Αυτοί θα κληθούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε ένα από τα 21.634 εκλογικά τμήματα που έχουν συγκροτηθεί σε όλη τη χώρα. Από αυτά τα 21.163 είναι τα βασικά εκλογικά τμήματα, τα 335 τα αμιγή για τους ετεροδημότες, τα 101 τα μεικτά ετεροδημοτών και 35 που συστάθηκαν στις φυλακές.

Πού θα ψηφίσουμε;

Οι περισσότεροι εκλογείς το πιθανότερο είναι να ψηφίσουν στο ίδιο εκλογικό τμήμα όπου ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές. Ωστόσο, για δύο λόγους συνιστάται η εκ νέου ενημέρωση από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου Εσωτερικών (www.ypes.gr) «Μάθε πού Ψηφίζεις». Ο πρώτος σχετίζεται με τις πανελλαδικές εξετάσεις. Ορισμένες σχολικές μονάδες εξαιρέθηκαν από τον κατάλογο των καταστημάτων ψηφοφορίας επειδή έχουν οριστεί ως βαθμολογικά κέντρα και αντικαταστάθηκαν από άλλα. Στον Δήμο Περιστερίου, για παράδειγμα, αντί για το 3ο και το 5ο Γυμνάσιο, θα λειτουργήσουν το 1ο Δημοτικό και το 5ο Λύκειο αντίστοιχα.

Ο δεύτερος αφορά τους ετεροδημότες. Σε αυτές τις εκλογές θα ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους ως ετεροδημότες 146.000 πολίτες, των οποίων οι σχετικές αιτήσεις είχαν διεκπεραιωθεί έως και την 30η Απριλίου 2023, αντί για τα τέλη Φεβρουαρίου που ίσχυε στις προηγούμενες εκλογές. Σε αυτό το δίμηνο εγγράφηκαν στους σχετικούς ειδικούς εκλογικούς καταλόγους πάνω από 30.000 πολίτες με αποτέλεσμα να συγκροτηθούν επιπλέον 103 εκλογικά τμήματα.

Τα ψηφοδέλτια δεν θα είναι τα ίδια με αυτά του Μαΐου, καθώς επειδή αυτές οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν με λίστα, τα ονόματα των βουλευτών δεν θα είναι με αλφαβητική σειρά, αφού εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξης τους στο ψηφοδέλτιο. Ως εκ τούτου, δεν απαιτείται να βάζουμε σταυρό προτίμησης – άλλωστε στα παραβάν δεν θα υπάρχουν στιλό.

Πώς ψηφίζω βουλευτές;

Οι επικείμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) και όχι με σταυρό προτίμησης. Με αυτή τη διαδικασία, οι βουλευτές εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξης τους στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας, η οποία καθορίζεται από τα εκάστοτε κομματικά επιτελεία. Ως εκ τούτου, ΔΕΝ βάζουμε σταυρό στα ψηφοδέλτια των κομμάτων. Εξάλλου, στα παραβάν των εκλογικών τμημάτων που θα δημιουργηθούν δεν θα υπάρχει στιλό.

Τα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιήθηκαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 παραμένουν σε ισχύ;

Όχι. Οι βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 θα διεξαχθούν με νέα ψηφοδέλτια, τα οποία θα τυπωθούν βάσει όσων ορίζει ο ισχύων νόμος. Ως εκ τούτου, ψηφοδέλτια που αφορούσαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 και για οποιοδήποτε λόγο παρέμειναν στην κυριότητα των ψηφοφόρων καθίστανται άκυρα και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν.

Είμαι ετεροδημότης. Μπορώ να ψηφίσω στον τόπο διαμονής μου;

Ναι, εφόσον η αίτησή σας έχει υποβληθεί στον αρμόδιο Δήμο και έχει διεκπεραιωθεί από αυτόν το αργότερο έως και την 30ή Απριλίου 2023, μπορείτε να ψηφίσετε στον Δήμο διαμονής σας. Αίτηση που δεν διεκπεραιώθηκε έως τη συγκεκριμένη ημερομηνία, δε λαμβάνεται υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.

Είμαι Έλληνας που διαμένει στο εξωτερικό και δεν πρόλαβα την προθεσμία για να ψηφίσω στις προηγούμενες εκλογές. Τι θα ισχύσει τώρα;

Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να ψηφίσουν στον τόπο διαμονής τους εφόσον η αίτηση για εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έχει υποβληθεί στη σχετική πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών (https://apodimoi.gov.gr) έως και την Τετάρτη 17 Μαΐου 2023. Διευκρινίζεται πως για την έγκριση της αίτησης εφαρμόζονται τα κριτήρια όπως ορίζονται από τον ισχύοντα νόμο.

Στις προηγούμενες εκλογές ψήφισα στο εξωτερικό, αλλά την 25η Ιουνίου 2023 θα βρίσκομαι στην Ελλάδα. Θα μπορέσω να ψηφίσω;

Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης για αναστολή της εγγραφής στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού ήταν η Παρασκευή 26 Μαΐου 2023. Οποιαδήποτε αίτηση υπεβλήθη μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν θα ληφθεί υπόψη για την επικείμενη εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.

Ψηφίζω στο ίδιο εκλογικό τμήμα όπου ψήφισα στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023;

Είναι το πιθανότερο, ωστόσο επειδή μπορεί να υπάρξουν ορισμένες μεταβολές στα εκλογικά τμήματα, συνιστάται ισχυρά σε όλους τους ψηφοφόρους να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για το πού ψηφίζουν.

Πότε ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού; 

Μία ημέρα νωρίτερα, δηλαδή το Σάββατο 24 Ιουνίου, θα ψηφίσουν και πάλι οι Έλληνες του εξωτερικού που έχουν δικαίωμα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο διαμονής τους. Έως την περασμένη Παρασκευή το υπουργείο Εσωτερικών εφοδίασε με τον αναγκαίο αριθμό ψηφοδελτίων Επικρατείας τις ελληνικές διπλωματικές Αρχές σε 35 χώρες της υφηλίου, προκειμένου αυτές να τα διανείμουν στα 102 εκλογικά τμήματα που συστάθηκαν γι’ αυτό τον σκοπό.

Σε αυτά μπορούν να προσέλθουν για να ψηφίσουν 25.610 εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού, δηλαδή 2.755 περισσότεροι σε σχέση με τις εκλογές του Μαΐου. Ο συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός ψηφοφόρων του εξωτερικού είναι εγγεγραμμένος σε εκλογικά τμήματα ευρωπαϊκών πόλεων και συγκεκριμένα σε Λονδίνο (4.414), Βρυξέλλες (1.716), Άμστερνταμ (1.055), Βέρνη (1.008), Λευκωσία (893), Παρίσι (836), Βερολίνο (810), Μόναχο (731), Χάγη (715) και Λουξεμβούργο (665).

Αντίθετα, σε πόλεις με διαχρονική παρουσία του ελληνικού στοιχείου, η εκλογική δύναμη είναι αναντίστοιχη της τοπικής παροικίας, καθώς οι προϋποθέσεις που τέθηκαν ώστε οι απόδημοι να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους (διετής διαμονή στην Ελλάδα τα τελευταία 35 έτη, υποβολή φορολογικής δήλωσης το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος), απέκλεισε μεγάλο αριθμό αποδήμων από αυτή τη δυνατότητα. Ενδεικτικά, από τη Μελβούρνη, την πόλη με τους περισσότερους Έλληνες εκτός Ελλάδος και Κύπρου (173.598, με βάση την αυστραλιανή απογραφή του 2016), ο αριθμός των εκλογέων είναι μόλις 93. Από το Σίδνεϊ, την μεγαλύτερη πόλη της Αυστραλίας, από τους περίπου 150.000 κατοίκους ελληνικής καταγωγής θα ψηφίσουν μόνο οι 65, ενώ στο Τορόντο του Καναδά από τους 65.000 ελληνόφωνους θα ψηφίσουν οι 112.