Ευρωκοινοβούλιο: Το παζλ της κατανομής των εδρών

Η πρόταση για τη μελλοντική σύνθεση του Κοινοβουλίου βρίσκεται πλέον στα χέρια του Συμβουλίου της ΕΕ και αναμένεται να συζητηθεί τις επόμενες εβδομάδες.

Το Κοινοβούλιο πρότεινε να παραχωρηθούν δύο πρόσθετες έδρες στην Ισπανία και τις Κάτω Χώρες και μία στην Αυστρία, τη Δανία, την Φινλανδία, τη Σλοβακία, την Ιρλανδία, τη Σλοβενία ​​και τη Λετονία προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας που απαιτείται από τις Συνθήκες της ΕΕ.

Αντί να υπάρξει συμφωνία με την πρόταση του Κοινοβουλίου, η κατανομή των εδρών αποδείχθηκε «πολύ λεπτό ζήτημα» λόγω των «διαφορών απόψεων» μεταξύ των κρατών μελών, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ.

Για παράδειγμα, ενώ η Γαλλία και το Βέλγιο ζητούν τέσσερις και δύο επιπλέον έδρες αντίστοιχα — κάτι που δεν προβλεπόταν στην πρόταση του Κοινοβουλίου — ενώ η Ολλανδία και η Γερμανία αντιτίθενται στη διεύρυνση του Κοινοβουλίου. Ωστόσο, προτείνουν ανασχηματισμό ή μείωση του αριθμού των εδρών προκειμένου να τηρηθεί η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας, εξηγούν διπλωμάτες της ΕΕ.

Στην περίπτωση της Γερμανίας, η οποία πρόσφατα μείωσε τον αριθμό των εδρών στο κοινοβούλιο της κατά 106 έδρες, υπάρχει ένα επιπλέον κίνητρο για τη διατήρηση του status quo, καθώς η χώρα κατέχει ήδη τον μέγιστο αριθμό εδρών.

Με αυτές τις διαφορετικές θέσεις, και έχοντας κατά νου ότι αυτός ο φάκελος απαιτεί ομοφωνία για να εγκριθεί, φαίνεται ότι το Συμβούλιο της ΕΕ θα δυσκολευτεί να επιτύχει τον αρχικό στόχο της συμφωνίας σε μια κοινή θέση πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ιδανικό για τα κράτη μέλη να έχουν αρκετό χρόνο για να προετοιμαστούν για τις ευρωπαϊκές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 6-9 Ιουνίου 2024.

Λόγω του επείγοντος του θέματος, το Συμβούλιο θα προσπαθήσει να καταλήξει σε συμφωνία ακολουθώντας τη γραπτή διαδικασία αντί των τακτικών κατ’ ιδίαν συναντήσεων, οι οποίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο.

Προεπιλεγμένη λειτουργία

Δεδομένων των διαφορετικών απόψεων και της ανάγκης για ομοφωνία για την επίτευξη συμφωνίας, το πιο πιθανό σενάριο είναι αυτό που ένας διπλωμάτης της ΕΕ αποκάλεσε « προεπιλεγμένη λειτουργία».

Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, όπως συνέβη για την ημερομηνία των εκλογών,  ο αριθμός των εδρών στο Κοινοβούλιο θα παρέμενε στις 705, χωρίς ανακατανομή, γεγονός που θα υπονόμευε την αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας που κατοχυρώνεται στις Συνθήκες, δεδομένου ότι η τρέχουσα κατανομή των εδρών δεν συμμορφώνεται με αυτή την αρχή.

Ένα άλλο σενάριο, το οποίο συνίσταται στη διατήρηση των 705 εδρών αλλά στην ανακατανομή του αριθμού των εδρών που κατέχει κάθε χώρα προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας, φαίνεται επίσης πολύ απίθανο γιατί θα δημιουργούσε νικητές και ηττημένους, γεγονός που θα καθιστούσε δύσκολη την ομοφωνία.

Η πιο απίθανη επιλογή είναι η μείωση ή η αύξηση των θέσεων.

Από τη μία πλευρά, η μείωση του αριθμού των εδρών θα σήμαινε ότι ορισμένες χώρες θα έβλεπαν τον αριθμό τους —και την κοινοβουλευτική τους εξουσία— να μειώνεται, κάτι που θα ήταν ένα πικρό χάπι.

Από την άλλη πλευρά, η προσθήκη εδρών θα επιτρέψει σε άλλες χώρες να διεκδικήσουν περισσότερους εκπροσώπους, όπως κάνουν ήδη η Γαλλία και το Βέλγιο — αν και υπάρχει αντίθεση από ευρωσκεπτικιστικές κυβερνήσεις.