Προεδρία της Ε.Ε.: H Σουηδία φεύγει, η Ισπανία έρχεται

Την 1η Ιουλίου η εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ περνά από τη Σουηδία στην Ισπανία. Οι Σκανδιναβοί δεν αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, παρά την αλλαγή κυβέρνησης στα τέλη του 2022. «Σε ένα ταραχώδες διεθνές πλαίσιο, ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες που τους είχαν τεθεί, τόσο όσον αφορά τη στήριξη προς την Ουκρανία όσο και ως προς τη νομοθετική ατζέντα», τονίζει ο διεθνολόγος Mats Engstrom, εμπειρογνώμονας του think tank ECFR (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων).

Μάλιστα, υπό την ηγεσία ενός πολύ έμπειρου πρωθυπουργού, η Σουηδία κατάφερε να προωθήσει, ομολογουμένως με «χειρουργικό τρόπο», δύο νέα πακέτα κυρώσεων κατά της Μόσχας,  παρά τα μπλοκαρίσματα της Ουγγαρίας. Ολοκλήρωσε το μέσο Edirpa, το οποίο θα χρηματοδοτήσει κοινές αγορές όπλων και θα στηρίξει την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία – μια καινοτομία που ήταν ακόμα αδιανόητη πριν από δεκαοκτώ μήνες.

Η σημαντικότερη, όμως, διάκριση αυτής της εξαμηνιαίας Προεδρίας παραμένει η συμφωνία στο Συμβούλιο μεταξύ χωρών του Νότου και χωρών της ανατολικής ηπείρου σε δύο πολύ σημαντικά μέρη του συμφώνου μετανάστευσης και ασύλου, παρά τις διαμαρτυρίες από την Πολωνία, η οποία απαίτησε ομοφωνία στο φάκελο.

Εκτός ευρωζώνης, οι Σουηδοί σημείωσαν ομολογουμένως μικρή πρόοδο στη συζήτηση για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αλλά η Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της πολύ αργά την άνοιξη. Τέλος, δεν είναι αδύνατο η Προεδρία να καταλήξει σε συμφωνία μεταξύ των πρεσβευτών in extremis, αυτή την Παρασκευή, για την ογκώδη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ένα θέμα που «ηλεκτρίζει» τις πρωτεύουσες.

Η Ισπανική προεδρία αρχίζει

Όλα τα βλέμματα είναι τώρα στραμμένα στη Μαδρίτη, καθώς η Ισπανία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου, ετοιμάζεται να αναλάβει την πέμπτη προεδρία της στην Ε.Ε.. Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος αυτής της νομοθετικής περιόδου, η ημερήσια διάταξη είναι γεμάτη. «Υπάρχουν λίγο κάπου 200 νομοθετικά κείμενα που πρέπει να διευθετηθούν και η πίεση που ασκείται είναι τεράστια», συνοψίζει Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Μεταξύ των «καυτών» φακέλων: η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας, που πρέπει να εφαρμοστεί ξανά το 2024ˑ η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειαςˑ η επικαιροποίηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού 2024-2027· η συμφιλίωση των πολύ διαφορετικών θέσεων των κρατών μελών και των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη μετανάστευση· η διοργάνωση μιας πολυαναμενόμενης συνόδου κορυφής μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής στα μέσα Ιουλίου. Η Μαδρίτη πιέζει, ακόμη, σκληρά για την επικύρωση εμπορικής συμφωνίας με τις τέσσερις χώρες της Mercosur.

Ωστόσο, το μεγάλο ερωτηματικό αυτής της προεδρίας προέρχεται από τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 23 Ιουλίου, τις οποίες προκήρυξε ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ μετά την πανωλεθρία της αριστεράς στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές τον περασμένο Μάιο.

Σίγουρα δεν είναι εξαίρεση για μια χώρα να διοργανώνει εκλογές κατά τη διάρκεια της προεδρίας: αυτή ήταν η περίπτωση της Γαλλίας το 2022, αυτή θα είναι η περίπτωση του Βελγίου το πρώτο εξάμηνο του 2024. Αλλά στην ισπανική περίπτωση, το εκλογικό ενδεχόμενο δεν υπήρχε στον ορίζοντα μέχρι πριν από λίγο καιρό και, επιπλέον, το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) βρίσκεται προ των πυλών της κυβερνητικής εξουσίας.

Μια εναλλαγή στην κυβερνητική εξουσία θα εγκυμονούσε τον κίνδυνο αποδιοργάνωσης της προεδρίας. Εάν το PP είναι η πλειοψηφία, η μετάβαση μπορεί να είναι ταχεία και η κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει τον Σεπτέμβριο. Εάν, από την άλλη, πρέπει να διαπραγματευτεί έναν συνασπισμό, αυτό μπορεί να σημαίνει απώλεια πολύτιμου χρόνου. Η προεδρία του δευτέρου εξαμήνου ξεκινά συνήθως με μεγάλη έκρηξη τον Σεπτέμβριο, μετά τις διακοπές του Αυγούστου. Στα τέλη Ιουνίου, «οι Ισπανοί είναι πολύ συγκεντρωμένοι στα εσωτερικά τους ζητήματα», σημειώνει ανώτερος αξιωματούχος, ο οποίος επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Ο συντηρητικός αντίπαλος του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ, Αλμπέρτο Νούνιεζ Φειχό, ηγέτης του PP, παραπονέθηκε την Τετάρτη ότι έλαβε «περισσότερες πληροφορίες από τη σουηδική προεδρία» της ΕΕ, η οποία τελειώνει αυτή την εβδομάδα, «παρά από την «ισπανική», σχετικά με την προγραμματισμένη ακολουθία.

Και αυτό δεν είναι ένα ευοίωνο σημάδι για την ισπανική προεδρία της Ε.Ε., που αρχίζει σε ελάχιστες ημέρες.