Χωρίς κοινή θέση για το μεταναστευτικό ολοκληρώθηκε η δεύτερη ημέρα των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. «Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα σε επίπεδο ευρωπαϊκού συμβουλίου, λόγω της επίμονης άρνησης της Ουγγαρίας και της Πολωνίας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις πρώτες του δηλώσεις μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής.
«Υπήρξε μία συμφωνία σε επίπεδο υπουργών για το κοινό σύμφωνο Μετανάστευσης, όπου διαφώνησαν τότε Ουγγαρία-Πολωνία΄και ουσιαστικά μετέφεραν αυτή την άρνησή τους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» είπε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας. «Όταν μίλησα για σκέψη έξω από το κουτί (out of the box thinking) είχε να κάνει με το πως θα τσακίσουμε τα κυκλώματα διακινητών« συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης που τόνισε ότι οι ροές προς την Ελλάδα μειώθηκαν ακριβώς επειδή η ελληνική κυβέρνηση είχε πολύ αυστηρή και δίκαιη όπως είπε πολιτική φύλαξης των συνορών της.
Από την πλευρά του, ο Σαρλ Μισέλ ανέφερε, λίγο μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής: «Συζητήσαμε την εξωτερική πτυχή της μετανάστευσης, που στήριξαν μόνο οι 25 χώρες της ΕΕ και όχι οι 27». Εξήγησε ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία δεν στήριξαν τα συμπεράσματα για την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, λόγω της διαδικασίας με την οποία ελήφθη η απόφαση για τη μεταρρύθμιση του συμφώνου για το άσυλο και τη μετανάστευση στις αρχές Ιουνίου. H μετανάστευση είναι μια κοινή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση», δήλωσε από την πλευρά της η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.
Τόνισε, επίσης, ότι η θέση που επέτυχε το Συμβούλιο της ΕΕ στις αρχές Ιουνίου για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου είναι πολύ σημαντική και τώρα ξεκινά η διαπραγμάτευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όσον αφορά τους στόχους για την εξωτερική πτυχή της μετανάστευσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε ιδιαίτερα την ανάγκη πάταξης των παράνομων διακινητών, την ανάγκη ανάπτυξης εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες με μια «συνολική προσέγγιση» που θα περιλαμβάνει επενδύσεις στην ενέργεια και την εκπαίδευση και γενικότερα την ανάγκη να υπάρξουν ξεκάθαρες εναλλακτικές-νόμιμες οδοί προς την ΕΕ.
Συγκεκριμένα, στη δήλωση που εξέδωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σημειώνεται ότι «η Πολωνία και η Ουγγαρία δήλωσαν ότι, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εργασιών για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο, σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2016, Ιουνίου 2018 και Ιουνίου 2019, υπάρχει ανάγκη για εξεύρεση συναίνεσης σε μια αποτελεσματική πολιτική μετανάστευσης και ασύλου». Σημειώνεται, επίσης, ότι «στο πλαίσιο των μέτρων αλληλεγγύης, η μετεγκατάσταση και η επανεγκατάσταση θα πρέπει να γίνεται σε εθελοντική βάση» και ότι «όλες οι μορφές αλληλεγγύης θα πρέπει να θεωρούνται εξίσου έγκυρες και να μην χρησιμεύουν ως δυνητικός παράγοντας έλξης για την παράτυπη μετανάστευση».
Στη συνέχεια, η δήλωση του Σαρλ Μισέλ, αναφέρει τα εξής: To Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την τρομερή απώλεια ζωών ως αποτέλεσμα της πρόσφατης τραγωδίας στη Μεσόγειο. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην πάταξη του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών και των δικτύων λαθρεμπορίας, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης, και στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης, ώστε να αντιμετωπίζονται καλύτερα οι μεταναστευτικές ροές και να αποφευχθεί η έναρξη τέτοιων επικίνδυνων ταξιδιών.
Στη δήλωση επισημαίνεται, επίσης ότι «η μετανάστευση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση». Ειδικότερα, αναφέρεται ότι «η μεταναστευτική κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και εντός της ΕΕ αναθεωρήθηκε διεξοδικά και σημειώνεται το έργο που έχει γίνει μέχρι στιγμής στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής απάντησης», ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα συμπεράσματα της 9ης Φεβρουαρίου 2023, με έμφαση στις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης και στους μηχανισμούς χρηματοδότησής τους.
Η Ουγγαρία είναι αντίθετη στα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προσφέρει περισσότερα χρήματα στην Ουκρανία και δεν προτίθεται να συμβάλει περαιτέρω στη χρηματοδότηση του αυξημένου κόστους του Ταμείου Ανάκαμψης, δήλωσε ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο. Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής που διεξάγεται στις Βρυξέλλες, ο Βίκτορ Όρμπαν επεσήμανε ότι το αίτημα της Κομισιόν η Ουγγαρία να συμβάλει με περισσότερα χρήματα είναι «γελοίο», την ώρα που η Βουδαπέστη, μαζί με την Πολωνία, δεν έχουν λάβει χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ εν μέσω διαμάχης τους με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου.