Ο οδικός χάρτης της επόμενης ημέρας

Η επόμενη ημέρα του ΣΥΡΙΖΑ  χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα  έχει δύο διαστάσεις. Η μία είναι η τεχνική. Ο οδικός χάρτης του κόμματος για να βηματίσει στις νέες διαδικασίες του. Τεχνική μα και βαθιά πολιτική αφού παρά την ομοφωνία πως θα πρέπει να κινηθούν βάσει καταστατικού, ο χρόνος του συνεδρίου αλλά και ο τρόπος επαφίενται στο πώς θα συμφωνήσουν τα ρεύματα και οι παλιοί. Μέχρι τώρα το πιο επίσημο που υπάρχει είναι πως θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία του κόμματος.

Μετά η Κεντρική Επιτροπή. Και στα δύο κορυφαία όργανα θα οριστεί ο χρόνος των διαδικασιών με «πιεστικές» τις αυτοδιοικητικές εκλογές αλλά και τη ΔΕΘ που θα έχει προηγηθεί.

Η ΠΓ θα εξελιχθεί σε ΚΟΕΣ (οργανωτική επιτροπή) που θα οδηγήσει το κόμμα στο συνέδριό του. Παράλληλα για να έχει εκπροσώπηση ο ΣΥΡΙΖΑ στις προγραμματικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού στην Βουλή, θα εισηγηθεί η ΠΓ και θα ψηφίσει η ΚΟ του κόμματος τον ή την πρόεδρό του. Με όλες τις πιο ζωηρές πιθανότητες να δίνουν την Ολγα Γεροβασίλη και λόγω εμπειρίας αλλά και λόγω καλών διαύλων με τα ρεύματα και στενή συνεργάτιδα του Τσίπρα. Το δύσκολο είναι το πότε του συνεδρίου. Και το είδος του. Π.χ. θα είναι ένα διαρκές συνέδριο και άρα με τη σύνθεση και τον συσχετισμό του αμέσως προηγούμενου; Ή ένα φαστ τρακ; Επίσημη πηγή λέει πως θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή να γίνει όντως ένας αναστοχασμός πάνω στην ήττα, τη στρατηγική, τη φυσιογνωμία του κόμματος. Αλλά και στις ταχύτατες διαδικασίες που θα εκλέξουν τη νέα φυσική ηγεσία και όπως όλοι θέλουν από τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ.

Πριν απ’ την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα, η Ομπρέλα είχε κάνει σαφές σε όλους τους τόνους πως ήθελε ένα συνέδριο όπου θα συζητείτο διεξοδικά τι έφταιξε και ήλθε η συντριβή αλλά και ταυτοτικά θέματα του ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα επαναλάμβαναν τα στελέχη της πως κάτι τέτοιο θα γινόταν σοβαρά μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Σε αντίστιξη, προεδρικά αλλά και εν γένει πασοκογενή στελέχη, θέλανε ένα γρήγορο συνέδριο ταυτόσημο της ταχύτατης ανάταξης του χώρου που από καλύτερες θέσεις θα έδινε τη μάχη για τους δήμους και τις περιφέρειες τον Οκτώβριο.

Παράλληλα με αυτό πόνταραν και σε θεαματικές κινήσεις του Τσίπρα, που έτσι κι αλλιώς ως έναν βαθμό ακούγονταν – για ριζική αναθεμελίωση του χώρου. Δεν συνέβη και η παραίτηση μεταβάλλει και την τακτική των βασικών ρευμάτων της συριζαϊκής πολυκατοικίας. Η μετατόπιση είναι προς τον χρόνο του συνεδρίου αλλά και προς τα πρόσωπα που θα καταθέσουν δυνητικά υποψηφιότητες για την προεδρία του κόμματος. Και εδώ πάμε στο εξίσου λεπτό με τα συνεδριακά θέμα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την ίδια τύπου δελφινολογία με άλλα κόμματα. Οι τυχόν ενδιαφερόμενοι εξάλλου δεν έχουν καν κοινοποιήσει ακόμη ούτε με την υποψία δήλωσης την πρόθεσή τους. Οι περισσότεροι δε εξ αυτών λαμβάνουν υπόψη τους και τον Τσίπρα και τις εσωτερικές ισορροπίες και η διαδικασία όλες οι πλευρές θέλουν να γίνει σε περιβάλλον μορατόριουμ και όχι με ανοιχτή σύγκρουση ή αντιπαράθεση.

Υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ μετά τον Αλέξη Τσίπρα; Απασχολεί πολλούς, κυρίως τους πασοκογενείς. Το ερώτημα το ξορκίζουν οι υπόλοιποι. Η ενηλικίωση – για αυτούς – του κόμματος περνάει από το συλλογικό και παρά τον ιδρυτικό χαρακτήρα που έχει πάντα η παρουσία του Τσίπρα στα πράγματα του κόμματος. Μένει να το δούμε. Τα ερωτήματα για τον ίδιο, όπως και τα σενάρια, πάντως τώρα αθροίζονται. Από το πιο θνητό, που είναι αν θα παραστεί σε ΠΓ και ΚΕ του κόμματος ή θα επιλέξει μια διακριτική απουσία για να μην επηρεάσει τις νέες διαδικασίες. Ο ίδιος δεν χρησιμοποίησε ποτέ τη λέξη «παραίτηση» στην ιστορική πλέον δήλωσή του στο Ζάππειο το μεσημέρι της Πέμπτης. Είπε πως παραμερίζει αλλά και πως θα είναι παρών στην επόμενη ημέρα. Μένει να φανεί το πώς, ομολογουμένως δύσκολο λόγω του ειδικού του βάρους. Ανθρωποι που γνωρίζουν καλά το πώς σκέφτεται, λένε πως θα είναι εξόχως προσεκτικός με το πώς θα κινηθεί πλέον. Σε δύο επίπεδα. Στη συμμετοχή του στις συλλογικές διαδικασίες. Και στη διαδοχολογία. Δαχτυλίδι δεν θα δώσει και όλοι γύρω του ξορκίζουν κάτι τέτοιο.

Η δική του επόμενη ημέρα ακόμη είναι αχαρτογράφητη. Η απόφασή του για παραίτηση, που πάρθηκε σε τρία 24ωρα στο Σούνιο και που μοιράστηκε με μετρημένους στα δάχτυλα συνεργάτες και ανθρώπους, δείχνει ως έναν βαθμό μια μεθοδολογία που έχει στον πυρήνα της τα «κλειστά χαρτιά». Προς το παρόν αν κάποιος διακινδύνευε μια εκτίμηση θα έλεγε πως ο Τσίπρας έχει αγωνία την ενότητα του χώρου και καθόλου τυχαία δεν αποσαφήνισε στο Ζάππειο πως ο ΣΥΡΙΖΑ – για την ακρίβεια ο νέος ΣΥΡΙΖΑ – θα είναι ο πόλος γύρω από τον οποίο θα γίνει η ανασυγκρότηση του χώρου.

Το τελευταίο είναι και μια πρώτη απάντηση σε όσους διακινούσαν σενάρια νέου κόμματος υπό τον ίδιο. Ο Τσίπρας υπήρξε 15 χρόνια ηγέτης του χώρου. Από τον μικρό ΣΥΝ στο Μαξίμου. Εφτασε πρωθυπουργός. Ανθρωποι του κύκλου του υπενθυμίζουν πως όταν έχεις φτάσει σε τέτοια θέση, πέραν του συλλογικού σε ενδιαφέρει ως έναν βαθμό και η υστεροφημία σου. Παράδοξο, μα η «αποτσιπροποίηση» του κόμματος είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για να προχωρήσει συντεταγμένα ο χώρος και με σταθερότητα στη νέα εποχή. Ο ίδιος θέτει ως επίδικο τον νέο αρνητικό συσχετισμό σε Βουλή και κοινωνία και την ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει γρήγορα ο πόλος που θα μπορεί εκ νέου να έχει και πρόταση εξουσίας. Την ίδια ώρα και λογικό, διακινούνται σενάρια και για τη σχέση ή τη θέση του με τα ευρωπαϊκά. Ακόμη και σενάριο γράφτηκε που τον θέλει επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ το 2024 και παράγοντα της μετάβασης του χώρου από την αριστερή ευρωοικογένεια στη σοσιαλιστική. Μακριά και δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά αν μπορεί κάτι τέτοιο να ισχύσει αφού θα αποτελεί ένα κρίσιμο θέμα της επόμενης ηγεσίας – και συναρτώμενο της νέας φυσιογνωμίας του χώρου.

Μιλούν για επιστροφή. Οπως και να ‘χει, ο Τσίπρας θα είναι asset για το κόμμα του, δεκάδες στελέχη και μέλη θα έχουν αναφορά στο πρόσωπό του και ενίοτε θα διακινούν την επιστροφή του. Μένει να φανεί αν θα κερδίσει την πρόκληση που περιέγραψε στο Ζάππειο: «Να αποδείξω με τη στάση και το παράδειγμά μου ότι στη ζωή, στην πολιτική, ιδίως στην πολιτική που αναφέρεται σε αξίες, μπορείς να είσαι μάχιμος και δημιουργικός, ίσως σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα πιο χρήσιμος, και χωρίς αξιώματα».