Η ατζέντα της κυβέρνησης για τις τράπεζες

Μείωση της «ψαλίδας» μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων, δίνοντας κίνητρα στους αποταμιευτές να εμπιστευτούν τους τίτλους του ελληνικού Δημοσίου, «ξεπάγωμα» του «Ηρακλή», προκειμένου να συνεχιστεί ο περιορισμός των «κόκκινων» δανείων και αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από τις συμμετοχές του στις τράπεζες. Αυτά είναι τα βασικά κεφάλαια της ατζέντας της κυβέρνησης για τις τράπεζες, όπως τα παρουσίασε χθες, Σάββατο, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος συνεχίζει και την ερχόμενη εβδομάδα τις επαφές με τους εκπροσώπους του χρηματοπιστωτικού συστήματος (τράπεζες και servicers).

«Μία από τις κυριότερες προκλήσεις είναι η αντιμετώπιση της “ψαλίδας” μεταξύ των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων, μέσα από πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τον ανταγωνισμό. Μεταξύ αυτών είναι η επέκταση της παροχής τραπεζικής πίστης, δηλαδή δανείων, από μη – τραπεζικά ιδρύματα με βάση βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των τόκων των εντόκων γραμματίων και των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, ώστε να αποτελέσουν εναλλακτική επιλογή τοποθέτησης των κεφαλαίων. Είναι δύο μέτρα που ενισχύουν τον ανταγωνισμό και θα λειτουργήσουν υπέρ των καταθετών», τόνισε χαρακτηριστικά από το βήμα της Βουλής ο κ. Χατζηδάκης.

Αξίζει να αναφερθεί πως, με βάση στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε τον περασμένο Μάιο στις 5,76 εκατοστιαίες μονάδες και των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 5,59 εκατοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με τις τράπεζες, βέβαια, η διαφορά αυτή επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το υφιστάμενο επιτόκιο των καταθέσεων πρώτης ζήτησης, το οποίο δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό αυτό, υπενθυμίζοντας πως στις προθεσμιακές καταθέσεις έως ένα έτος το επιτόκιο αυξήθηκε στους ιδιώτες κατά εννέα μ.β., στο 1,31%, έναντι 1,22% τον αμέσως προηγούμενο μήνα και κατά 23 μ.β. στις επιχειρήσεις, στο 2,10% από 1,87% τον Απρίλιο. Για διάρκειες άνω του ενός έτους το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 1,70%.

Στον αντίποδα, οι αποδόσεις των εντόκων γραμματίων είναι υψηλότερες. Ενδεικτικά, η πρόσφατη έκδοση των 13 εβδομάδων τιμολογήθηκε στο 3,59%, ενώ η προηγούμενη έκδοση των 26 εβδομάδων είχε επιτόκιο 3,56%. Μέχρι πρότινος η απόδοση για τις πρώτες 15.000 ευρώ ήταν αφορολόγητη, ενώ για ποσά άνω των 15.000 ίσχυε φόρος 15%.

Όσον αφορά στον «Ηρακλή», ο αρμόδιος υπουργός σημείωσε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα «Ηρακλής», έτσι ώστε «μέσα στο πλαίσιο των κανόνων που τίθενται από τους θεσμούς της ΕΕ να αντιμετωπιστούν οι όποιες τυχόν εκκρεμότητες υπάρχουν ακόμα, προς όφελος, τελικά, της υγείας του τραπεζικού συστήματος». Όπως είχε γράψει το newmoney, το «πράσινο φως» για ένταξη στο πρόγραμμα αναμένουν, τόσο η Εθνική Τράπεζα με το Frontier ΙΙ (αποτελείται κυρίως από εξασφαλισμένα δάνεια μεγάλων, μικρομεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, καθώς και στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, λογιστικής αξίας προ προβλέψεων περίπου ενός δισ. ευρώ), όσο και η Τράπεζα Πειραιώς με το Sunrise III (περιλαμβάνει περίπου 37.000 δάνεια ιδιωτών και επιχειρήσεων, συνολικής λογιστικής αξίας προ προβλέψεων 500 εκατ. ευρώ), ενώ στην «ουρά» βρίσκεται και το Solar, η κοινή τιτλοποίηση που «τρέχουν» από κοινού και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες.

Τον αναμορφωμένο «Ηρακλή ΙΙΙ» δε, αναμένουν και οι μη συστημικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Παγκρήτια και η Attica Bank. Όπως, άλλωστε, επισήμανε προσφάτως η διευθύνουσα σύμβουλος της τελευταίας, κυρία Ελένη Βρεττού, «ένας “Ηρακλής”, όπως ήταν ο προηγούμενος, με ελάχιστες προσαρμογές που θα τον κάνουν Eurostat compliant, θα μπορούσε να δουλέψει για εμάς. Το βασικό είναι να γίνει γρήγορα. Εμείς δεν θέλουμε να πάμε σε μία παρατεταμένη διαδικασία έγκρισης ή νομοσχεδίου. Θέλουμε να ξέρουμε από νωρίς πώς θα είναι, προκειμένου να μπορέσουμε να κάνουμε τον προγραμματισμό μας».

Γενικότερα, η αντιμετώπιση του ζητήματος των «κόκκινων» δανείων αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ για την κυβέρνηση. Γι’ αυτό το λόγο:

1) Προωθείται ένα πλαίσιο κανόνων και υποχρεώσεων για τους servicers. «Με υποχρέωση να τηρούν και να παρέχουν προσωποποιημένη πληροφόρηση προς τους οφειλέτες για το σύνολο της οφειλής τους, τις οφειλόμενες δόσεις, το επιτόκιο και άλλες συναφείς πληροφορίες. Και με ποινές, όταν δεν παρέχουν σαφή και έγκαιρη ενημέρωση στους οφειλέτες. Κανόνες, λοιπόν, πληροφόρησης και διαφάνειας», σχολίασε ο υπουργός. Υπενθυμίζεται πως μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου η Ελλάδα θα πρέπει να ενσωματώσει την κοινοτική οδηγία 2167/2021 για τα NPLs, η οποία δίνει τη δυνατότητα στην ΤτΕ να προχωρά ακόμη και σε ανάκληση της άδειας του διαχειριστή σε περίπτωση μη συμμόρφωσης σύμφωνα με το newmoney.gr

2) Μελετούνται νέες βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό, έτσι ώστε οι διαδικασίες να είναι λιγότερο γραφειοκρατικές και ταχύτερες προς όφελος όλων των εμπλεκομένων. Mέχρι σήμερα έχουν διαγραφεί οφειλές, ύψους 670 εκατ. ευρώ, μέσω ρυθμίσεων που αντιστοιχούν σε 2,33 δισ. ευρώ αρχικές οφειλές.

Τέλος, ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης είναι η αποεπένδυση του Δημοσίου από τις τράπεζες που, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, «θα στείλει διεθνώς ένα μήνυμα δυναμικής πορείας των ελληνικών τραπεζών». Ως γνωστόν, το Ταμείο κατέχει ποσοστό 40,3% στην Εθνική Τράπεζα, 27% στην Τράπεζα Πειραιώς, 9% στην Alpha Bank και 1,4% στην Eurobank, με την τελευταία να έχει σαφές προβάδισμα στην… κούρσα της αποεπένδυσης. Κι αυτό γιατί έχει ήδη γνωστοποιήσει την απόφασή της να επαναγοράσει το ποσοστό της, σε ένα εύρος τιμής μεταξύ 1,10 ευρώ και 1,90 ευρώ/μετοχή. Τη «σκυτάλη» φαίνεται πως θα πάρει η ΕΤΕ, αν και αρμόδιες πηγές σπεύδουν να επισημάνουν πως η σειρά θα εξαρτηθεί από το ενδιαφέρον των επενδυτών.