Μπερτσιμάς – ΜΙΤ: Να προετοιμαστεί η κοινωνία για τις αλλαγές που θα επιφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη

Ο Δημήτρης Μπερτσιμάς, πολυβραβευμένος καθηγητής Επιχειρησιακής Έρευνας και αναπληρωτής κοσμήτορας στο ΜΙΤ βρέθηκε τις περασμένες ημέρες στην Αθήνα για να δώσει διαλέξεις για την Τεχνητή Νοημοσύνη σε φοιτητές και απόφοιτους σχολών όλων των πεδίων.

Το μήνυμα που ήθελε να στείλει μέσα από τα μαθήματα αυτά ήταν ότι «η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια οικουμενική γλώσσα» που αφορά όλους τους τομείς της ζωής μας.

«Στο μέλλον η εκπαίδευση στα πανεπιστήμια για την τεχνητή νοημοσύνη θα είναι πολύ πιο οριζόντια και πολύ πιο οικουμενική. Μπορεί να απευθύνεται σε γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς, καλλιτέχνες, κοινωνικούς επιστήμονες και πολλούς άλλους. Η εντύπωσή μου είναι ότι ουσιαστικά η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια οικουμενική γλώσσα και μπορεί να φέρει την επανάσταση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση», εξηγεί ο κ. Μπερτσιμάς μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο περιθώριο των μαθημάτων αυτών.

Ο Δημήτρης Μπερτσιμάς είναι παθιασμένος με τη διδασκαλία νέων ανθρώπων. Στις διαλέξεις του, που φιλοξενήθηκαν στον «Δημόκριτο», εξήγησε ξανά και ξανά έννοιες γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη για να γίνουν κατανοητές ακόμα και από ανθρώπους που δεν έχουν επαφή με το αντικείμενο. «Πιστεύω ότι οι νέοι άνθρωποι είναι το μέλλον. Εάν τους εκπαιδεύσεις σωστά, τους εμπνεύσεις κατάλληλα και τους δώσεις τις ευκαιρίες θα βρουν τον δρόμο τους. Σε αυτό εστίασα σε όλη μου τη ζωή, στα 40 χρόνια που βρίσκομαι στην εκπαίδευση. Στο πανεπιστήμιο εστιάζω στους μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές που προσπαθούν να παράξουν καινούρια γνώση. Εδώ εστιάζω στους νέους ανθρώπους για να τους εμπνεύσω γιατί πιστεύω ότι η χώρα μπορεί να αλλάξει, όχι από τους πολιτικούς, αλλά από τους νέους ανθρώπους», λέει.

Υπό το πρίσμα της 25ετούς εμπειρίας του επιχείρησε να δώσει παραδείγματα αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης σε διαφορετικούς τομείς, από τον καθορισμό της τιμής του κρασιού με βάση την ποιότητά του ή την επιλογή κινηματογραφικών ταινιών μέχρι την πρόγνωση της ποιότητας και του κόστους παροχής ιατρικών υπηρεσιών σε ασθενείς.

Ο ίδιος έχει εστιάσει τα τελευταία χρόνια ως ακαδημαϊκός και επιχειρηματίας στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της Υγείας. Όπως λέει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «έχω διαλέξει να κάνω πράγματα που πιστεύω ότι θα βοηθήσουν τον κόσμο», όπως η Ιατρική, η επίτευξη καλύτερης ασφάλισης ζωής και υγείας για τους ανθρώπους, ακόμα και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για την αύξηση του αριθμού των ανθρώπων στον κόσμο που λαμβάνουν τροφή, σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης (World Food Programme) των Ηνωμένων Εθνών.

Πίσω από αυτή την έμφαση που δίνει στα θέματα υγείας υπάρχει μια συγκινητική ιστορία. Το 2009 έχασε μέσα σε λίγους μήνες τους γονείς και την αγαπημένη του θεία και η εμπειρία αυτή τον οδήγησε να δώσει έμφαση στην εξατομικευμένη ιατρική, αξιοποιώντας εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. «Πάντα με ενδιέφερε η Ιατρική, αλλά αυτό έγινε πιο έντονο μετά το συμβάν αυτό. Δεν μπόρεσα να βοηθήσω τους γονείς μου, αλλά ελπίζω ότι αυτά που κάνω μπορούν να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους», επισημαίνει.

Καθώς παρουσίαζε στο πολυπληθές κοινό που παρακολούθησε τις διαλέξεις του στην Αθήνα ένα παράδειγμα αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης στη μακροχρόνια καρδιαγγειακή μελέτη που διεξάγεται στις ΗΠΑ «Framingham Heart Study», ο κ. Μπερτσιμάς τόνισε: «Είμαι ενθουσιασμένος για την τεχνητή νοημοσύνη. Σας παρουσιάζω ένα παράδειγμα, με το οποίο προβλέφθηκε το 60% των θανάτων τα τελευταία 50 χρόνια. Και αυτό είναι πιο σημαντικό από τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει το ChatGPT».

Ποιο είναι το μήνυμά σας σε όσους ανησυχούν για την τεχνητή νοημοσύνη, τον ρωτάμε. «Ας πάρουμε την ατομική βόμβα. Δημιούργησε τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, αλλά από την άλλη πλευρά είναι ο βασικός τρόπος με τον οποίο έχει ηλεκτρικό ρεύμα η Γαλλία και πολλές άλλες χώρες. Η τεχνολογία είναι στη σωστή κατεύθυνση, το πώς θα τη χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι εξαρτάται από εμάς», απαντά και προσθέτει: «Η γνώμη μου είναι να κοιτάξουμε σε τι θετικές εξελίξεις θα οδηγήσουν αυτά, έχοντας όμως και τη γνώση ότι μπορούν να συμβούν άσχημα πράγματα. Αλλά δεν νομίζω ότι θα σταματήσουμε την πρόοδο επειδή υπάρχει αυτό το ρίσκο».

Λίγη ώρα νωρίτερα κατά τη διάρκεια του μαθήματός του μια φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής έθεσε στον κ. Μπερτσιμά έναν συχνά διατυπωμένο προβληματισμό: «Οι φίλοι μου θεωρούν ότι σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει το επάγγελμα του αρχιτέκτονα λόγω της τεχνητής νοημοσύνης». Ο καθηγητής του ΜΙΤ έσπευσε να απαντήσει: «Υπήρξε μια σημαντική στιγμή στην ανθρωπότητα με τη βιομηχανική επανάσταση, όπου πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους, αλλά δημιουργήθηκαν νέες δουλειές και η οικονομία προόδευσε. Κατά τη γνώμη μου πλέον η εκπαίδευση θα είναι διαφορετική. Στην Ιατρική για παράδειγμα έχουμε την ίδια εκπαίδευση για πάνω από 100 χρόνια και δεν διδάσκονται κάποιες μαθηματικές γνώσεις, γνώσεις τεχνητής νοημοσύνης. Η κοινωνία πρέπει να προσαρμοστεί για να είναι πιο προετοιμασμένη για την αλλαγή που θα έρθει σε όλους τους τομείς. Ο κόσμος θα εξελιχθεί, ό,τι και να γίνει».

Όπως περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το κορυφαίο πανεπιστήμιο στο οποίο διδάσκει έχει ιδρύσει ένα νέο κολέγιο, το Schwarzman College of Computing, μέσα από το οποίο ο στόχος είναι να προσφέρεται οριζόντια εκπαίδευση στην Πληροφορική σε όλα τα πεδία σπουδών του συγκεκριμένου Πανεπιστημίου. «Σε ήδη υπάρχουσες δομές, όπως το ΜΙΤ, είναι δύσκολο να το κάνεις αυτό, είναι δύσκολο να αλλάξεις έναν οργανισμό, παίρνει χρόνο. Και αυτό φαντάζομαι ότι θα είναι δύσκολο να γίνει και στην Ελλάδα. Όμως, πρέπει να φτιάξεις αυτό το οικοδόμημα που πιστεύω ότι θα είναι η εικόνα της ανώτατης εκπαίδευσης στον κόσμο τα επόμενα πέντε χρόνια», παρατηρεί ο κ. Μπερτσιμάς.

Η πρότασή του άλλωστε για την ελληνική οικονομία είναι να εμπνευστεί από το παράδειγμα του Ισραήλ, που πέτυχε το οικονομικό θαύμα με τη βοήθεια της καινοτομίας. «Το Ισραήλ είναι πολύ καλή περίπτωση για να δούμε τι έχει καταφέρει. Δεν είναι μόνο η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά η τεχνητή νοημοσύνη είναι ευκολότερο να αξιοποιηθεί. Δεν χρειάζονται φοβερά χρήματα, δεν χρειάζονται εργαστήρια, όπως στη Βιολογία. Εκεί θα έπρεπε να εστιαστούμε κατά τη γνώμη μου», τονίζει.

Καθώς ο ίδιος αγαπά να δουλεύει και να διδάσκει σε νέους ανθρώπους, συμπληρώνει ότι για την παραπάνω πρόταση το ζητούμενο είναι «να φτιάξεις μια κουλτούρα και γνώση και να εμπνεύσεις τους νεαρούς ανθρώπους ότι είναι εφικτό να το κάνουν. Δεν θα το κάνουν όλοι, αλλά αν εκπαιδεύσεις 10.000, οι 1.000 εμπνευστούν από την τεχνητή νοημοσύνη και οι 100 δημιουργήσουν καινοτόμες εταιρείες, είναι πιθανό να έχεις 100 εταιρείες στην Ελλάδα, κάτι που μπορεί να είναι μηχανή πλούτου για τη χώρα».

Τα μαθήματα του Δημήτρη Μπερτσιμά στην Αθήνα εντάσσονται σε μια σειρά δράσεων που οργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών (HIAS) για δεύτερη συνεχή χρονιά στην Ελλάδα. Πρόκειται για το Ινστιτούτο που συγκρότησαν διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες της διασποράς θέλοντας να συνεισφέρουν στη χώρα καταγωγής τους, «να δημιουργήσουμε γέφυρες με τη χώρα», όπως λέει ο κ. Μπερτσιμάς.