Σύνοδος Κορυφής: Τα κέρδη της Ουκρανίας

Ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε την απογοήτευσή του την Τρίτη για την άρνηση του ΝΑΤΟ να του ανοίξει αμέσως τις πόρτες της ένταξης. Όμως χθες η διάθεση του Ζελένσκι είχε αλλάξει καθώς πήρε όλες τις εγγυήσεις ασφαλείας και την υποστήριξη που χρειάζεται η Ουκρανία.

Συννεφιασμένη Τρίτη, χαρούμενη Τετάρτη για τον Ουκρανό πρόεδρο. Μπορεί το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους να αξιολογηθεί από τη μεταβαλλόμενη διάθεση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι; Θα ήταν λίγο απλοϊκό, αλλά εξακολουθεί να δίνει μια ιδέα της δραματουργίας των μεγάλων διεθνών συναντήσεων, όπου τίποτα δεν έχει τελειώσει πριν από το τελικό clapperboard.

Ο Πρόεδρος Ζελένσκι επεφύλασσε ιδιαιτέρως σκληρά λόγια την Τρίτη, όταν έφτασε στο Βίλνιους, για τους ηγέτες του ΝΑΤΟ που έμοιαζαν να του κλείνουν την πόρτα. Μίλησε ακόμη και για «έλλειψη σεβασμού», για «ασέβεια». Και αυτό ήταν μια αντίδραση που το Κρεμλίνο παρακολούθησε με ικανοποίηση, αν όχι με χαρά.

Αλλά η Ουκρανία σίγουρα βγήκε ενισχυμένη από αυτή τη σύνοδο κορυφής, ακόμα κι αν δεν είναι ακόμη μέλος του ΝΑΤΟ. Κι αυτό μπορεί να φαίνεται παράδοξο, αλλά μπορεί να εξηγηθεί. Πρώτον γιατί ήταν απίθανο να ενταχθεί αμέσως: οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν το ήθελαν γιατί ολόκληρη η συμμαχία θα είχε βρεθεί άμεσα εμπλεκόμενη στον πόλεμο. Οι ελπίδες της Ουκρανίας ήταν αβάσιμες από αυτή την άποψη, και ο θυμός, πραγματικός ή όχι, του Ζελένσκι έχει εκνευρίσει ορισμένους δυτικούς ηγέτες που δεν φείδονται προσπαθειών για να βοηθήσουν την Ουκρανία.

Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία αποκτά όλα όσα θα μπορούσε να ελπίζει, εκτός από το περίφημο άρθρο 5 που εγγυάται την αυτόματη αλληλεγγύη για ένα μέλος που δέχτηκε επίθεση.

Το άρθρο 5 του καταστατικού χάρτη της Ατλαντικής Συμμαχίας είναι το ιερό δισκοπότηρο της συλλογικής ασφάλειας. Αλλά ακριβώς για να διατηρήσει την αξιοπιστία του, ο Τζο Μπάιντεν δεν μπορούσε να το παραχωρήσει σε μια χώρα που εμπλέκεται σε πόλεμο. Είτε οι Αμερικανοί θα εμπλέκονταν άμεσα στις πολεμικές επιχειρήσεις, είτε το άρθρο 5 θα έχανε την αξία του. Ωστόσο, εξακολουθεί να αποτελεί προπύργιο για τις χώρες της ανατολικής πλευράς της συμμαχίας, την Πολωνία, τα κράτη της Βαλτικής και τώρα επίσης, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, τα νέα μέλη.

Όμως η Ουκρανία έλαβε υποστήριξη στο Βίλνιους, η οποία επιβεβαιώνει το μέλλον της, τη νατοϊκή προοπτική της. Πρώτον, η διαβεβαίωση για ένταξη στο ΝΑΤΟ μόλις τελειώσει η σύγκρουση, μέσω μιας πρωτοφανούς επιταχυνόμενης διαδρομής. Στη συνέχεια, εγγυήσεις ασφαλείας που θα παρέχονται απευθείας από τις κύριες δυνάμεις της Συμμαχίας, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία ή τη Γερμανία. Δεν είναι το άρθρο 5, αλλά πλησιάζει και πάνω από όλα θα βαρύνει σε πιθανές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Τέλος, οι σύμμαχοι της Ουκρανίας, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, ακόμη και η G7 με την Ιαπωνία, αναλαμβάνουν να της παράσχουν όλη τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που χρειάζεται για να αποκρούσει τη ρωσική επιθετικότητα.

Αυτό εξηγεί την τελική ικανοποίηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ο Ουκρανός πρόεδρος φοβόταν ότι μια άρνηση να ενταχθεί στο Βίλνιους θα ερμηνευόταν από το Κρεμλίνο ως ένδειξη αδυναμίας εκ μέρους του ΝΑΤΟ, ως ελάττωμα της δυτικής υποστήριξης προς το Κίεβο. Κατά την άφιξη, θα ήταν πολύ επικίνδυνο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν να ερμηνεύσει αυτό που συνέβη στο Βίλνιους ως αποδυνάμωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία.

Εάν χρειαστεί, η γαλλική ανακοίνωση να προμηθεύσει την Ουκρανία με πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς SCALP, εκτός από παρόμοιους πυραύλους που έχει ήδη προμηθεύσει το Ηνωμένο Βασίλειο, ενισχύει τη στρατιωτική υποστήριξη που συνεχίζει να ενισχύει τον στρατό από το Κίεβο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δηλώσει τη διαθεσιμότητά τους για την παράδοση του ίδιου εξοπλισμού. Η Ουκρανία μπορεί μόνο να βασιστεί σε αυτόν τον πιο εξελιγμένο οπλισμό και στην εκπαίδευση των ανδρών της σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ, για να αντισταθμίσει έναν μεγαλύτερο ρωσικό στρατό, με αεροπορική υπεροχή και απεριόριστα πυρομαχικά.

Αυτή η πολιτική δοκιμασία πέρασε και επήλθε η επιστροφή στην πραγματικότητα του στρατιωτικού πεδίου. Γιατί εκεί αποφασίζεται η ισορροπία δυνάμεων. Το μόνο που έχει πραγματικά σημασία.