500 ημέρες Ρωσο – Ουκρανικού πολέμου

500 μέρες έκλεισε ο πόλεμος στην Ουκρανία – ο παγκόσμιος πόλεμος της εποχής μας, που ίσως κάποια στιγμή καταλάβουμε ότι αυτό ήταν – και η αβεβαιότητα γίνεται όλο και πιο πυκνή.

Έχουμε φύγει από τη σφαίρα του σωστού και του λάθους, όχι γιατί δεν υφίστανται αυτές οι έννοιες – όποιος αγωνίζεται για την ελευθερία και τη δημοκρατία είναι πάντα από τη σωστή πλευρά – αλλά γιατί, μετά από εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και δυο χώρες διαλυμένες – ας μην αυταπάταται κανείς, και ιδίως οι πολίτες της: η Ρωσία έχει περάσει για πολλά χρόνια στο περιθώριο της Ιστορίας, της οικονομίας και της ανθρωπιάς -, αυτό που έχει πρωταρχική, σχεδόν αποκλειστική σημασία, είναι πώς θα σταματήσει αυτή η τραγωδία.

Αντιμέτωπη με τις εκκλήσεις της Ουκρανίας για στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη, η Δύση έκλεισε τα αυτιά της όχι μόνο στη λιγότερο από την αναμενόμενη εαρινή αντεπίθεση, αλλά και στην αδιανόητη κλιμάκωση της βίας από τη Ρωσία, ιδίως εναντίον αμάχων. Αλλά ούτε οι διαιρέσεις ούτε τα λάθη αποφεύχθηκαν. Λάθπς σε αυτό το στάδιο σημαίνει να απομακρύνουμε τον πολιτισμό από την επιστροφή στα ερείπια του πολέμου.

Υπό το πρίσμα αυτού του κριτηρίου, πρέπει να ιδωθεί και η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να προμηθεύσει την Ουκρανία με βόμβες διασποράς: αυτές οι βόμβες (χειροβομβίδες) θα διαλύσουν όχι μόνο το ανθρώπινο σώμα, αλλά και τις μελλοντικές γενιές. Και αυτό γιατί αν δεν εκραγούν τη στιγμή της πρόσκρουσης, θα μετατραπούν σε νάρκες και θα βασανίζουν τα ανυπεράσπιστα θύματα για χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο 120 χώρες, στις οποίες δεν ανήκουν ούτε η Ρωσία, ούτε η Ουκρανία ούτε οι ΗΠΑ, έχουν υπογράψει συνθήκη για την απαγόρευση της χρήσης τους.

Το γεγονός ότι η Ρωσία ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε βόμβες διασποράς στο ουκρανικό έδαφος δεν αποτελεί πειστικό αντεπιχείρημα. Το να αντιμετωπίζεις την απανθρωπιά με απανθρωπιά είναι σαν να χάνεις το ηθικό πλεονέκτημα. Το να βοηθήσεις στην άμυνα και την αντεπίθεση είναι ναι, αλλά το να συμβάλλεις στη δολοφονική επέκταση του πολέμου είναι όχι. Σε έναν ιδανικό κόσμο, αυτή θα ήταν η στάση της “δίκαιης πλευράς”.

Σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, η αντίθεση του ΝΑΤΟ στο αίτημα της Ουκρανίας για ένταξη εξακολουθεί να μην ικανοποιεί κανέναν, με αναπότρεπτο ηγέτη τις ΗΠΑ. Η Ουκρανία γνωρίζει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό εν μέσω πολέμου, και η Δύση δεν μπορεί να αγνοήσει ότι η ρωσική προπαγάνδα, η οποία δεν αντιπαθεί όλους τους δυτικούς πολιτικούς και πολίτες, χρησιμοποιεί αυτή ακριβώς την “πρόκληση” για την ασφάλειά της ως μοχλό πίεσης τόσο για επιθετικότητα όσο και για μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Ο Ουκρανός πρόεδρος περίμενε φυσικά μια “μεγάλη χειρονομία” με τη μορφή πολιτικής δέσμευσης και ακόμη και χρονοδιαγράμματος για την ένταξη, αλλά το μικρό παράθυρο ευκαιρίας για ειρήνη, ή ακόμη και για έξοδο, δεν το επέτρεψε. Αντιθέτως, τόσο η ειρήνη όσο και η διέξοδος έχουν σε μεγάλο βαθμό χαθεί, αν όχι αβέβαια, πίσω από τα πυρά.