Ανησυχίες για εταιρικά χρέη 500 δισ. δολαρίων – Έρχεται τσουνάμι χρεοκοπιών;

Το κύμα από τις χρεοκοπίες αναμένεται να πλήξει τους ρυθμούς ανάπτυξης των οικονομιών και να προκαλέσει εντάσεις στις αγορές εταιρικών ομολόγων που προσπαθούν να ανακάμψουν έπειτα από τις μεγαλύτερες απώλειες των τελευταίων δεκαετιών.

Φαινομενικά, πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταχρεωμένες επιχειρήσεις μοιάζουν με τη φυσική ροή των πραγμάτων στον καπιταλισμό: Εταιρείες μένουν πίσω από την τεχνολογικό πρόοδο ή την άνοδο της τηλεργασίας, που αφήνει τα κτίρια γραφείων άδεια από το Χονγκ Κονγκ έως το Λονδίνο και το Σαν Φρανσίσκο.

Όμως αυτό που συνδέει τις ιστορίες αυτών των εταιρειών είναι πιο βαθιά και κοινά αίτια και αυτό είναι ανησυχητικό: Μεγάλα χρέη που φούσκωσαν την εποχή του πολύ φθηνού χρήματος, το βάρος των οποίων τώρα διογκώνεται, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ανεβάζουν τα επιτόκια και τα κρατούν σε υψηλά επίπεδα για περισσότερο από ό,τι περίμεναν οι αναλυτές.

Βέβαια, σε έναν βαθμό, αυτό ακριβώς ήταν το αποτέλεσμα στο οποίο στόχευαν οι κεντρικές τράπεζες. Μπροστά στην αρνητική έκπληξη του επίμονου πληθωρισμού, οι policymakers προσπαθούν με επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων να αφαιρέσουν ρευστότητα από το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα. Αυτό που θέλουν είναι να επιβραδύνουν σκόπιμα τις οικονομίες τους, μειώνοντας τη ροή πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι αναπόφευκτα, κάποιες θα χρεοκοπήσουν.

Όμως κάποια κομμάτια του επιχειρείν μοιάζουν ιδιαίτερα ευάλωτα, αφότου ο δανεισμός τους φούσκωσε στα χρόνια των πολύ χαμηλών επιτοκίων, όταν ακόμα και εταιρείες που κανονικά δεν θα έπρεπε να επιβιώσουν, μπορούσαν με δανεικό χρήμα να καθυστερήσουν το αναπόφευκτο.

Ο κλάδος που αντιμετωπίζει τις σοβαρότερες πιέσεις είναι εκείνος των εμπορικών ακινήτων, καθώς η αργή επιστροφή στα γραφεία, μετά την πανδημία, αφήνει πολλά κτίρια άδεια. Πάνω από το ένα τέταρτο του distressed χρέους παγκοσμίως, ποσό 168 δισ. δολαρίων, σχετίζεται με τον κλάδο του real estate.

Στο επίκεντρο των προβλημάτων βρίσκονται και εταιρείες που εξαγοράστηκαν από private equities την εποχή του φθηνού χρήματος, με αποτέλεσμα να βαρύνονται από μεγάλα χρέη, συχνά κυμαινόμενου επιτοκίου. Η αύξηση των επιτοκίων πλήττει τώρα αυτές τις εταιρείες, ακριβώς την ώρα που η κρίση ακρίβειας πιέζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και κατά συνέπεια την κερδοφορία τους.

Στις ΗΠΑ, το ύψος των εταιρικών ομολόγων υψηλών αποδόσεων και των δανείων από τις επιχειρήσεις με χαμηλότερη φερεγγυότητα υπερδιπλασιάστηκε από το 2008 στα 3 τρισ. δολάρια το 2021, πριν η Federal Reserve αρχίσει τις επιθετικότερες αυξήσεις επιτοκίων που έχουν σημειωθεί εδώ και μία γενιά, σημειώνει το Bloomberg, επικαλούμενο στοιχεία της S&P Global.

Την ίδια περίοδο, τα χρέη των κινεζικών εταιρειών (εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα) εκτινάχθηκαν σε σχέση με το ΑΕΠ της οικονομίας. Και στην Ευρώπη, οι πωλήσεις junk bonds αυξήθηκαν πάνω από 40% μόνο το 2021.

Πολλά από αυτά τα ομόλογα θα πρέπει να αποπληρωθούν τα επόμενα χρόνια, καθώς χρέη συνολικού ύψους 785 δισ. δολαρίων ωριμάζουν.

Με την ανάπτυξη να επιβραδύνεται στην Κίνα και την Ευρώπη και την Fed να αναμένεται να συνεχίσει να ανεβάζει τα επιτόκια, αυτές οι αποπληρωμές ενδέχεται να αποδειχθούν δυσβάστακτες για κάποιες επιχειρήσεις.

Στην Αμερική, το ύψος των προβληματικών ομολόγων και χρεών έχει ήδη αυξηθεί πάνω από 360% από το 2021. Εάν συνεχίσει να αυξάνεται, θα μπορούσε να οδηγήσει στο πρώτο μεγάλο κύμα χρεοκοπιών από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.

Ήδη, από τις αρχές του έτους, έχουν σημειωθεί περισσότερες από 120 χρεοκοπίες μεγάλων εταιρειών μόνο στις ΗΠΑ. Αλλά ακόμα και έτσι, ποσοστό μικρότερο του 15% από τα χρέη συνολικού ύψους 600 δισ. δολαρίων που καταγράφονται ως προβληματικά έχουν μπει σε στάση πληρωμών. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις χρωστούν πάνω από μισό τρισ. δολάρια τα οποία ίσως να μην μπορούν να αποπληρώσουν.

Η Moody’s εκτίμησε ότι ο ρυθμός των χρεοκοπιών ανάμεσα στις εταιρείες με αξιολόγηση junk θα φτάσει στο 5,1% του χρόνου, από 3,8% που ήταν στο 12μηνο που έληξε τον Ιούνιο. Στο πιο απαισιόδοξο σενάριο, θα μπορούσε να φτάσει και στο 13,7%, ξεπερνώντας τα επίπεδα που καταγράφηκαν κατά την κρίση του 2008-2009.

Όμως, ακόμα και μία πιο μικρή αύξηση των χρεοκοπιών μπορεί να απειλήσει την παγκόσμια οικονομία. Όσο αυξάνονται τα defaults, τόσο περισσότερο αποσύρονται από τον δανεισμό οι επενδυτές, πιέζοντας ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις, που πλέον βλέπουν τις επιλογές χρηματοδότησής τους να στερεύουν. Το κύμα των απολύσεων από τις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις λειτουργεί σαν βαρίδι για τις καταναλωτικές δαπάνες, πιέζοντας τελικά ακόμα περισσότερο την πραγματική οικονομία.