Η ασπαρτάμη είναι πιθανώς καρκινογόνα – Πρέπει να κόψετε την Coca Cola Light;

Ως «πιθανώς καρκινογόνα» χαρακτήρισε και επίσημα την ασπαρτάμη το International Agency for Research on Cancer (IARC), που αποτελεί βραχίονα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Πρόκειται για ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται σε 5.000 προϊόντα, μεταξύ των οποίων καραμέλες για τον βήχα, οδοντόκρεμες αλλά και η Coca Cola Light.

Κατά πόσο πρέπει να ανησυχούν όσοι συνηθίζουν να πίνουν το light αναψυκτικό; Όπως εξηγεί ο Economist, ο οργανισμός έβαλε την ασπαρτάμη στην τρίτη από τις τέσσερις βαθμίδες κινδύνου. Στην πρώτη βαθμίδα, που είναι και η πιο σοβαρή, κατατάσσονται τα πράγματα που θεωρούνται σίγουρα καρκινογόνα, όπως ο καπνός και το φως του ήλιου. Στην δεύτερη κατηγορία είναι αυτά που αποτελούν «πιθανό» κίνδυνο καρκίνου. Για τα προϊόντα της τρίτης βαθμίδας, τα οποία είναι ενδεχομένως καρκινογόνα, οι αποδείξεις για το κατά πόσο ενδέχεται να προκαλούν καρκίνο  στον άνθρωπο είναι «περιορισμένες». Έτσι, η ασπαρτάμη κατατάσσεται στην ίδια κατηγορία μαζί με τις φτέρες, ορισμένα λαχανικά τουρσί και την αλόη βέρα. Υπάρχουν ισχυρότερες ενδείξεις για την επικινδυνότητα των πολύ ζεστών ροφημάτων και του να δουλεύει κανείς σε κομμωτήριο.

Και παρότι το IARC χαρακτήρισε την ασπαρτάμη ως έναν πιθανό κίνδυνο, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επικίνδυνη στις ποσότητες που συνήθως καταναλώνει κάποιος στην καθημερινότητα.

Με  βάση τις οδηγίες του IARC, είναι ασφαλές να καταναλώνει κανείς  40 mg ασπαρτάμης για κάθε κιλό σωματικού βάρους. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο που ζυγίζει 60 κιλά θα πρέπει να πίνει περισσότερα από 12 κουτάκια Coca Cola Light κάθε μέρα, προκειμένου η πρόσληψη ασπαρτάμης να ενέχει ενδεχομένως έναν κίνδυνο.

Έτσι και αλλιώς, όπως σημειώνει ο Economist, οι μελέτες για την ασπαρτάμη στις οποίες το IARC στήριξε τα συμπεράσματά του έχουν περιορισμούς.

Τρεις μελέτες για τον καρκίνο στους ανθρώπους που αξιολογήθηκαν από το IARC, χρησιμοποίησαν αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά για να μετρήσουν τις επιπτώσεις της ασπαρτάμης. Οι μελέτες αυτές έδειξαν ότι υπάρχει μια θετική συσχέτιση μεταξύ των ποτών και του κινδύνου καρκίνου του ήπατος, αλλά δεν μπορούσαν να αποκλείσουν το ενδεχόμενο αυτή να οφείλεται στο τυχαίο, την προκατάληψη ή κάποια σύγχυση.

Τρεις άλλες δημοσιευμένες μελέτες διαπίστωσαν επίσης αυξημένη συχνότητα εμφάνισης όγκων σε τρωκτικά, αλλά το IARC αμφισβήτησε την αξιοπιστία του σχεδιασμού, της ερμηνείας και των συμπερασμάτων τους.

Κατά τα άλλα, η επιτροπή δεν βρήκε ενδείξεις ότι η ασπαρτάμη μπορεί να βλάψει το DNA ή τα χρωμοσώματα με τρόπο που θα μπορούσε να προκαλέσει κυτταρική μετάλλαξη, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να προκαλέσει καρκίνο.

Πάντως, τα τελευταία χρόνια, ορισμένες εταιρείες έχουν υποκαταστήσει την ασπαρτάμη με άλλα τεχνητά γλυκαντικά. Η PepsiCo την  αφαίρεσε από τα light αναψυκτικά της στην Αμερική το 2015, όμως την επανέφερε  και στη συνέχεια την αφαίρεσε ξανά το 2020.

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι τόσο εύκολο για τις εταιρείες τροφίμων να σταματήσουν να χρησιμοποιούν την ασπαρτάμη. Πρέπει να εξετάσουν την τιμή, το πόσο εύκολη είναι η χρήση των εναλλακτικών και κυρίως, τη γεύση. Όταν η Coca Cola άλλαξε την αρχική συνταγή της, το 1985, έλαβε πάνω από 40.000 κλήσεις και επιστολές διαμαρτυρίας. Ένας ψυχίατρος που προσελήφθη για να ακούει την τηλεφωνική γραμμή παραπόνων της εταιρείας είπε στα στελέχη της ότι μερικοί άνθρωποι ακουγόταν σαν να συζητούσαν τον θάνατο ενός μέλους της οικογένειάς τους. Έτσι, πολλά brands ενδέχεται να αποφασίσουν να διατηρήσουν την ασπαρτάμη στη συνταγή τους.