Πολιτική βούληση και πυρκαγιές

Οι ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης χάνονταν σε ένα θολό και απόκοσμο πορτοκαλί νέφος, από τις μεγκα-πυρκαγιές του Καναδά. Εκατοντάδες μέτωπα εμφανίστηκαν στη βόρεια κρύα χώρα, ενώ σε περισσότερες από δώδεκα Πολιτείες των ΗΠΑ, σήμανε συναγερμός για την ποιότητα του αέρα. Εκεί όπου κατά τεκμήριο τα δάση έχουν δροσιά, διάρκεια χειμώνα, και δεν είναι εύφλεκτα, όπως στη μεσογειακή διακεκαυμένη Ελλάδα.

Ένα χρόνο πριν, πυρκαγιές σάρωσαν την Καλιφόρνια αφήνοντας πίσω τους μαύρα κουφάρια σπιτιών και καταστημάτων, όπως και νεκρούς και αγνοούμενους. Παράλληλα οι πυρκαγιές στην κρύα Σιβηρία, άφησαν πίσω τους νεκρούς, καθώς κατέκαυσαν εκατοντάδες κτίρια σε πολλά χωριά.

Τον Μάιο εφέτος, 700 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις οικίες τους στην περιοχή Εστρεμαδούρα στην Ισπανία, για να μην καούν ζωντανοί. Και μόλις δυο ημέρες πριν, πάλι στην Ισπανία στη Λα Πάλμα των Καναρίων, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους. Το ίδιο συνέβη και στην Τουρκία.

Με άλλα λόγια, τα παραπάνω μας λένε ότι εισερχόμαστε σε μια τρομερή κλιματική κρίση και ότι τα δάση μετατρέπονται σε εύφλεκτο υλικό. Αυτό όμως δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται πλήρως για την Ελλάδα στο όνομα της τρομερής επέλασης της κλιματικής κρίσης. Τα δάση μας είναι λίγα. Μπορούν εύκολα να προστατευτούν.

Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, που οφείλεται σε παγκόσμια αίτια, αλλά σε μεγάλο βαθμό είναι μοναδικό για την Ελλάδα. Πόσοι από τους «οικισμούς» που ακούμε να καίγονται όχι πρόσφατα, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες (και με τη ρητορική των τηλεοπτικών συντακτών ότι “καίγεται η περιουσία τους”), δεν χτίστηκαν σε παλιές καμένες εκτάσεις και στη συνέχεια νομιμοποιήθηκαν από την κυβέρνηση των ψηφοφόρων;

Πόσες από τις βίλες, πόσα από τα πολυτελή σπίτια, που χτίστηκαν σε καμένα χωράφια για να εκπέμπουν τη ματαιοδοξία και την εύκολη ανομία των νεοπλουτοκρατών ιδιοκτητών τους, κατεδαφίστηκαν τα τελευταία χρόνια; Και τώρα βρήκαν μια νέα εύκολη αφορμή: τα αιολικά πάρκα.

Σύμφωνα με όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τον τομέα, όλες οι κυβερνήσεις έκαναν το ίδιο πράγμα, το οποίο πιστεύουν ότι κορυφώθηκε το 1998, όταν, επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη και με υπουργό τον σημερινό υποψήφιο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Τζουμάκα, οι αρμοδιότητες δασοπυρόσβεσης μεταφέρθηκαν στην πυροσβεστική υπηρεσία Πιστεύουν ότι αυτό ήταν το αποκορύφωμα των αρμοδιοτήτων της πυροσβεστικής για την κατάσβεση δασικών πυρκαγιών.

Ο εν ενεργεία υποψήφιος πρόεδρος δήλωσε στη Βουλή (όπως θα θυμούνται οι ειδικοί του χώρου) ότι έχει γνωρίσει στη ζωή του δύο «παρακρατικές οργανώσεις»: την ΕΡΕ και τους… Δασικούς!. Δεν είχε άδικο για κάποιες από αυτές, ούτε τις επινόησε. Ήταν πρακτικές παρατηρήσεις. Όμως η Πυροσβεστική από τη φύση της είναι προσανατολισμένη και εκπαιδευμένη για πυρκαγιές σε αστικό ιστό, όχι σε δάσος.

Έκτοτε, έχω ακούσει ότι έχει επικρατήσει το δόγμα “μην διασχίζετε το δρόμο”, μην μπαίνετε μέσα στη φωτιά, περιμένετε να ξεκινήσει η φωτιά. Δεν υπάρχει καμία προετοιμασία για τίποτα. Ως αποτέλεσμα, όλες οι κυβερνήσεις αύξησαν σημαντικά τα μηχανήματα και αγόρασαν ή δανείστηκαν εναέρια μέσα, ενώ οι πυρκαγιές δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ από επίγειες δυνάμεις στην πηγή.

Η κυβέρνηση έχει χρηματοδοτήσει φέτος μέτρα πυροπροστασίας. Σύμφωνα με τον πρώην υφυπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα, από τον Μάρτιο έχουν διατεθεί 25 εκατ. ευρώ σε δήμους και δημοτικούς συνδέσμους, από 18,4 εκατ. ευρώ μέχρι το 2021. Η χρηματοδότηση αυτή έχει προβλεφθεί από πέρυσι (2022).

Ωστόσο, φοβόμαστε ότι οι δήμοι δεν το αξιοποιούν για το λόγο αυτό. Αυτό αποδεικνύεται από τους πυροσβέστες που έχουν δει ξερά χόρτα, πομπό πυρκαγιάς, σε δημόσιους χώρους και σε ιδιωτικούς κήπους (και πάλι, ο δήμος είναι υπεύθυνος για τη διαχείρισή τους). Θα κινήσει η κυβέρνηση νομικές διαδικασίες για να πατάξει τους δημάρχους;

Οι ειδικοί του χώρου πιστεύουν ότι χρειάζεται ένα νέο σχέδιο προσωπικού για τη δασοπυρόσβεση και αλλαγή των αρμοδιοτήτων. Εμείς δεν το υποστηρίζουμε αυτό, διότι δεν διαθέτουμε την τεχνογνωσία τους. Αυτό που θέλουμε ως πολίτες να απαιτήσουμε είναι να μην νομιμοποιηθεί η ανέγερση νέων κτιρίων σε καμένες δασικές εκτάσεις. Αλλά το πιο σημαντικό, θέλουμε να εξαλειφθεί η δυνατότητα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.

Για χρόνια και χρόνια δεν νομιμοποιούνταν αυθαίρετα κτίσματα σε καμένες εκτάσεις, αλλά στους ιδιοκτήτες, ως ευάλωτα άτομα (όλοι είχαν καρδιοπάθειες), δίνονταν άδεια για φως, νερό και τηλέφωνο. Για ποιο λόγο χρειάζονταν νομιμοποίηση; Πλήρωναν ένα ευτελές ποσό σε αντάλλαγμα για να ψηφίσουν μια κυβέρνηση “κατανόησης”.

Παράλληλα, για οποιονδήποτε λόγο, εκούσιο ή ακούσιο (στο Μάτι και στην Ηλεία θυσιάστηκαν άνθρωποι, αλλά στην Ηλεία έψαχναν για Τούρκους πράκτορες).

Και μάλιστα, για άμεση ενημέρωση, ο στρατός ενεργοποιείται τις φοβερές μέρες. Πρόκειται για μια κοινωνική υπηρεσία.

Αυτά είναι τα ελάχιστα, που δεν απαιτούν να καταβροχθίσουν εκατομμύρια. Που προϋποθέτουν μόνο πολιτική βούληση, και που δεν είναι δικές μας προτάσεις. Είναι το μίνιμουμ, ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής, που συλλέξαμε από επαγγελματίες του χώρου. Και παραθέσαμε αυτά τα ελάχιστα για να μην επεκταθούμε και θεωρηθεί ότι υπεισήλθαμε σε επί μέρους επαγγελματικές τους σκοπιμότητες.