The Times: Ο Πούτιν ξεκίνησε τη “νύχτα των μεγάλων μαχαιριών” στη Ρωσία

Το Κρεμλίνο άρχισε να κινείται εναντίον των σκληροπυρηνικών εχθρών του μετά την ένοπλη εξέγερση της μισθοφορικής ομάδας Wagner, αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου.

Τελευταία “θύμα” αυτής προσπάθειας είναι ο πρώην συνταγματάρχης των υπηρεσιών Πληροφοριών της Ρωσίας και νυν σφοδρός επικριτής του προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν, Ιγκόρ Γκίρκιν, ο οποίος συνελήφθη χθες.

Η σύλληψη έγινε την ώρα που η ρωσική εθνοφρουρά πρόκειται να παραλάβει για πρώτη φορά άρματα μάχης και άλλο βαρύ οπλισμό, σε μια προφανή ένδειξη νευρικότητας στο Κρεμλίνο.

Με περισσότερους από 300.000 στρατιώτες, η εθνοφρουρά, γνωστή ως Rosgvardia στα ρωσικά, περιγράφεται συχνά ως ο ιδιωτικός στρατός του Πούτιν. Επικεφαλής της είναι ο Βίκτορ Ζολότοφ, ένας από τους πρώην σωματοφύλακες και παρτενέρ του Πούτιν στο τζούντο. Συγκροτήθηκε το 2016, καθώς το Κρεμλίνο προετοιμαζόταν για διαδηλώσεις μετά τις βουλευτικές εκλογές.

Στελέχη της αντιπολίτευσης λένε ότι ο κύριος ρόλος της είναι να διασφαλίζει την προσωπική ασφάλεια του Πούτιν σε περίπτωση αναταραχών ή απόπειρας πραξικοπήματος. Σύμφωνα με νέο νόμο που εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο, τα στρατεύματα της Rosgvardia θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς και τεθωρακισμένα οχήματα για την καταπολέμηση απειλών κατά της δημόσιας τάξης.

“Ο Πούτιν εμπιστεύεται σαφώς τον Ζολότοφ και τον βλέπει ως προστάτη του”, δήλωσε ο Ίλια Γιασίν, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης που εκτίει οκτώμισι χρόνια φυλάκισης επειδή εκφράστηκε κατά του πολέμου στην Ουκρανία, σε μήνυμα που έστειλε στους Times από το κελί του. “Ωστόσο, εμπιστευόταν επίσης απόλυτα τον Πριγκόζιν και του παρείχε κρατικά κονδύλια και όπλα, χωρίς περιορισμούς”.

“Ένα σύστημα εξουσίας που βασίζεται αποκλειστικά στην προσωπική εμπιστοσύνη ενός δικτάτορα και του στενού του κύκλου δεν είναι πολύ αξιόπιστο. Κανείς δεν ξέρει πώς θα ενεργήσει ο προς το παρόν πιστός, αλλά και εξοπλισμένος με τανκς Ζολότοφ, στο μέλλον”.

Η σύλληψη του Γκίρκιν θεωρείται ως η αρχή μιας καταστολής του Κρεμλίνου κατά των υπερεθνικιστών, οι οποίοι μέχρι τώρα μπορούσαν να επικρίνουν τους επικεφαλής της άμυνας, ακόμη και τον Πούτιν, με προφανή ατιμωρησία. Την Τρίτη, ο Βλαντιμίρ Κβάτσκοφ, συνταξιούχος συνταγματάρχης της GRU, της ρωσικής υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών, κατηγορήθηκε για δυσφήμιση του ρωσικού στρατού. Ο Κβάτσκοφ είχε κατηγορήσει τον Πούτιν ότι έστειλε Ρώσους άνδρες στον θάνατό τους στην Ουκρανία και τους αντικατέστησε με μουσουλμάνους μετανάστες από την κεντρική Ασία.

Ο Κβάτσκοφ και ο Στρελκόφ (ψευδώνυμο του Γκίρκιν) είναι και οι δύο μέλη ενός συνασπισμού προσωπικοτήτων από τον εθνικιστικό χώρο που ονομάζεται Λέσχη των Οργισμένων Πατριωτών, η οποία πιστεύεται ότι έχει συμμάχους μέσα στις δυνάμεις ασφαλείας. Ο Κβάτσκοφ εξέτισε ποινή φυλάκισης οκτώ ετών αφού καταδικάστηκε το 2013 για τη δημιουργία τρομοκρατικής ομάδας και συνωμοσία για την ανατροπή της κυβέρνησης. Το 2008 οι ένορκοι τον αθώωσαν από την κατηγορία της απόπειρας δολοφονίας του Ανατόλι Τσουμπάις, βασικού αξιωματούχου της κυβέρνησης του προέδρου Γέλτσιν στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Ο Πάβελ Γκουμπάρεφ, επικεφαλής της Λέσχης των Οργισμένων Πατριωτών, συνελήφθη για λίγο από την αστυνομία, καθώς ο ίδιος και άλλοι εθνικιστές διαμαρτυρήθηκαν έξω από το δικαστήριο της Μόσχας, όπου ο Γκίρκιν προφυλακίστηκε ενόψει της δίκης του. “Ελευθερία!” φώναζαν ο Γκουμπάρεφ και άλλοι ακροδεξιοί ακτιβιστές πριν η αστυνομία προχωρήσει στη σύλληψή του.

Στο Κίεβο, ο Αντρίι Γιούσοφ, εκπρόσωπος της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, χαιρέτισε τη σύλληψη του Γκίρκιν ως μια περαιτέρω ένδειξη της αναταραχής στο ρωσικό πολιτικό σύστημα, το οποίο περιέγραψε ως “βάζο με αράχνες”.

Το Κρεμλίνο, όπως αναφέρουν οι Times, πιστεύεται επίσης ότι πραγματοποιεί εκκαθάριση στρατιωτικών αξιωματούχων των οποίων η πίστη στον Πούτιν είναι αμφίβολη. Ο στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος και ένας από τους κορυφαίους συμμάχους του Πριγκόζιν στις ένοπλες δυνάμεις, δεν έχει εμφανιστεί δημόσια από τη νύχτα της 23ης Ιουνίου, όταν η Wagner ξεκίνησε την εξέγερσή της. Ακόμα 15 αξιωματικοί είχαν καρατομηθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα.

“Σίγουρα γίνεται μια εκκαθάριση εντός του στρατού μετά την εξέγερση της Wagner”, δήλωσε ο Μιχαήλ Φίσμαν, παρουσιαστής του Dozhd, ενός αντιπολιτευόμενου διαδικτυακού ρωσικού τηλεοπτικού καναλιού που έχει τεθεί εκτός νόμου από το Κρεμλίνο, επικαλούμενος διάφορες πηγές. “Δεν έχει αποφασιστεί ακόμη τι θα γίνει με τον Σουροβίκιν, επειδή υπάρχουν εσωτερικές διαμάχες εντός των κυβερνητικών υπηρεσιών για αυτόν και ο Πούτιν δεν έχει δώσει ακόμη το πράσινο φως [για το πώς θα προχωρήσει]”.

Ο αναπληρωτής επικεφαλής της GRU, Βλαντίμιρ Αλεξέγιεφ και ο συνταγματάρχης και πρώην αναπληρωτής υπουργός Άμυνας Μιχαήλ Μιζίτσνεφ, είναι μεταξύ άλλων στρατιωτικών αξιωματούχων που πιστεύεται ότι έχουν τεθεί υπό κράτηση. Ο Μιζίτσνεφ, ο οποίος επέβλεψε τον βομβαρδισμό της Μαριούπολης, πιστεύεται ότι εντάχθηκε στην Wagner ως αναπληρωτής διοικητής τον Μάιο.

Η διστακτικότητα του Πούτιν σχετικά με τον Σουροβίκιν είναι πιθανό να οφείλεται στην αβεβαιότητά του για το πώς να χειριστεί με τον καλύτερο τρόπο τις επιπτώσεις από την ανταρσία της Wagner, δήλωσε ο Αμπάς Γκαλιάμοφ, πρώην συντάκτης ομιλιών του Κρεμλίνου και πολιτικός αναλυτής. “Όταν κανείς δεν τιμωρείται, είναι σαν μια ανοιχτή πρόσκληση σε όλες τις άλλες ομάδες που είναι δυσαρεστημένες”, είπε. “Αλλά από την άλλη πλευρά, αν τιμωρήσει πάρα πολλούς ανθρώπους θα αποσταθεροποιήσει το σύστημα. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για περισσότερες εξεγέρσεις”.

Σημάδια οργής εντός του στρατεύματος έκαναν την εμφάνισή τους την περασμένη εβδομάδα, όταν ένας κορυφαίος Ρώσος στρατηγός δήλωσε ότι είχε καρατομηθεί επειδή είπε την αλήθεια για την κατάσταση στο μέτωπο. Ο υποστράτηγος Ιβάν Ποπόφ, του οποίου οι μονάδες έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στις μάχες στη νότια Ουκρανία, κατηγόρησε τους στρατιωτικούς ηγέτες της Ρωσίας ότι πρόδωσαν τα στρατεύματά του. “Ο πιο υψηλόβαθμος διοικητής μας, μας χτύπησε πισώπλατα”, είπε.

Ο Γκαλιάμοφ εκτίμησε ότι η εξέγερση της Wagner ενίσχυσε το αίσθημα σε τμήματα της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ της Ρωσίας ότι ο Πούτιν δεν θα πρέπει να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή το επόμενο έτος. Στη θέση του, είπε, θα προτιμούσαν να εγκαταστήσουν έναν “εύκαμπτο” πρόεδρο με την ικανότητα να απεγκλωβίσει τη Μόσχα από τον καταστροφικό πόλεμο στην Ουκρανία και να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τη Δύση.

“Ο Πούτιν δεν είναι καλός για κάτι τέτοιο. Είναι προφανώς ένα βάρος, όχι ένα πλεονέκτημα, από αυτή την άποψη. Σκέφτονταν προς αυτή την κατεύθυνση ακόμη και πριν από την εξέγερση της Wagner. Και τώρα κατάλαβαν ότι αυτό είναι πραγματικά απαραίτητο”, δήλωσε.

Σχετικά με τον “ατιμώρητο” -προς το παρόν- Γεβγκένι Πριγκόζιν, ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς δήλωσε ότι είναι πιθανό ο Πούτιν απλώς να περιμένει το χρόνο του πριν πάρει εκδίκηση από τον επικεφαλής της Wagner. “Αυτό που βλέπουμε είναι ένας πολύ περίπλοκος χορός”, δήλωσε ο Μπερνς σε φόρουμ για την ασφάλεια στις Ηνωμένες Πολιτείες. “Ο Πούτιν είναι ο απόλυτος “απόστολος της εκδίκησης”. Αν ήμουν στη θέση του Πριγκόζιν δεν θα απέλυα αυτόν που δοκιμάζει το φαγητό μου”.

Ο Μπερνς δήλωσε ότι η εκρηκτική διαμάχη μεταξύ του Πριγκόζιν και του Κρεμλίνου είχε επιδεινώσει τις αμφιβολίες μεταξύ της ρωσικής ελίτ “για την κρίση του Πούτιν, για τη σχετική αποστασιοποίησή του από τα γεγονότα, ακόμη και για την αναποφασιστικότητά του”. Όμως παρά τους μετασεισμούς από την πρόκληση του Πριγκόζιν προς τη Μόσχα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τη σημασία της.