Ο υψηλός συμβολισμός της ψήφου των αποδήμων

Ξεκινά σήμερα στη Βουλή και ψηφίζεται αύριο ένα νομοσχέδιο που περιέχει μόνο δύο άρθρα μέσα σε μιάμιση σελίδα αλλά συμβολίζει πολύ περισσότερα.

Η άρση των περιορισμών για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των εκλογέων εξωτερικού έρχεται να εκπληρώσει ένα εθνικό χρέος απέναντι σε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν έχουν τη δυνατότητα να προσέλθουν στο εκλογικό κέντρο που είναι εγγεγραμμένοι επειδή βρίσκονται στο εξωτερικό.

Ο νόμος 4648/2019 εισήγαγε για πρώτη φορά τη δυνατότητα για τους κατοίκους εξωτερικού να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, αλλά οι περιορισμοί που θεσπίστηκαν όχι μόνο περιόρισαν δραματικά τον αριθμό των Ελλήνων πολιτών που έχουν δικαίωμα ψήφου σε εκλογικά κέντρα εκτός Ελλάδας, αλλά δημιούργησαν και απαράδεκτα ηθικά χάσματα στην ομογένεια. Σύμφωνα με τη ρύθμιση, δικαίωμα ψήφου εκτός Ελλάδας είχαν μόνο όσοι μπορούσαν να αποδείξουν ότι είχαν διαμείνει στην ελληνική επικράτεια για συνολικά δύο έτη κατά τα τελευταία 35 έτη από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής και είχαν υποβάλει φορολογική δήλωση για το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Ειδικότερα, η δεύτερη προϋπόθεση της υποβολής φορολογικής δήλωσης κατά τα δύο τελευταία έτη μείωσε δραματικά τον αριθμό των Ελλήνων πολιτών που ζουν στο εξωτερικό και μπορούσαν να εγγραφούν στον ειδικό εκλογικό κατάλογο. Ως αποτέλεσμα αυτών των περιορισμών, μόνο περίπου 23.000 Έλληνες πολίτες μπόρεσαν τελικά να ψηφίσουν στα 102 ειδικά εκλογικά τμήματα που στήθηκαν στα ελληνικά προξενεία στο εξωτερικό. Από αυτούς, 18.200 ψήφισαν στις εκλογές του Μαΐου και 17.500 στις εκλογές του Ιουνίου. Για να ψηφίσουν στα ειδικά εκλογικά τμήματα, οι Έλληνες πολίτες που ζουν στην Αργεντινή έπρεπε να ταξιδέψουν μέχρι το Χιούστον των ΗΠΑ, πράγμα παράλογο.

Ωστόσο, η συνολική προσπάθεια για τη δημιουργία ειδικών εκλογικών τμημάτων για ομογενείς και κατοίκους εξωτερικού έγινε για να διευκολυνθούν όσοι δεν έχουν την πρακτική και οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν στην Ελλάδα, ώστε να ασκήσουν το αναφαίρετο δικαίωμά τους να ψηφίσουν στο εκλογικό τμήμα της περιφέρειας όπου είναι εγγεγραμμένοι.

Με άλλα λόγια, οι περιορισμοί που επέβαλε ο νόμος 4648/2019 δημιούργησαν δύο κατηγορίες Ελλήνων πολιτών. Αυτοί που δεν είναι σε θέση να ταξιδέψουν στην Ελλάδα για να ψηφίσουν ή που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, και αυτοί που δεν διαμένουν καθόλου στην Ελλάδα τα τελευταία 35 χρόνια και δεν έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση, αλλά μπορούν να ταξιδέψουν στην Ελλάδα με αεροπλάνο. Όπως ήταν αναμενόμενο, η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει θυμό και δυσαρέσκεια στους Έλληνες του εξωτερικού που θέλουν να διατηρήσουν δεσμούς με την πατρίδα τους και έχει ρίξει άλλη μια μαύρη σκιά πάνω από το πολιτικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά, οι επαίσχυντες συνέπειες αυτών των ρυθμίσεων φαίνεται ότι δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για τη νομοθέτηση του αυτονόητου δικαιώματος των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν κοντά στον τόπο διαμονής τους.

Σε μια εποχή που η Ελλάδα έχει μεγάλη ανάγκη την ηθική αλλά και υλική στήριξη των Ελλήνων του εξωτερικού, η άρση των περιορισμών για την ψήφο των αποδήμων αποτελεί πραγματικά ένα εθνικό χρέος. Αρκεί να θυμηθούμε τον συνταγματικό νομοθέτη των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων που συμπεριέλαβε στο Σύνταγμα του 1975 και στο Άρθρο 108 την δέσμευση της Ελληνικής Δημοκρατίας να μεριμνά για τη ζωή του απόδημου ελληνισμού, για τη διατήρηση των δεσμών του με τη μητέρα πατρίδα. Το νομοσχέδιο που αναμένεται να ψηφιστεί αύριο από τη Βουλή των Ελλήνων αποκαθιστά μια ιστορική αδικία εις βάρος των πολιτικών δικαιωμάτων εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων πολιτών.