Αντιπυρική προστασία: προς αλλαγή υποδείγματος

Μόνιμη επωδός είναι «περισσότερα πυροσβεστικά Μέσα και περισσότερους πυροσβέστες». Όμως ποτέ δεν θα φτάνουν καθώς χρόνο με τον χρόνο οι φωτιές θεριεύουν και η καταστολή από μόνη της δεν αρκεί. Οι επιστήμονες μας λένε ότι το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης επιτείνεται δραματικά και με γεωμετρική πρόοδο. Οι καύσωνες θα είναι όλο και πιο συχνοί και μεγαλύτερης διάρκειας. Φέτος κύματα αφόρητης ζέστης στεγνώνουν τον πλανήτη, από τη Βόρεια Αμερική ως την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. «Αυτό δεν είναι ένα κανονικό καλοκαίρι» δήλωσε το Σάββατο ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας Μαρκ Φενό, για να εισπράξει τις αντιδράσεις των ειδικών επιστημόνων, καθώς κατά τη γνώμη τους αυτό είναι πλέον ένα κανονικό καλοκαίρι.

Με αυξομειώσεις θερμικής εντάσεως, έτσι φαίνεται ότι θα είναι τα μελλοντικά καλοκαίρια μας. Στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες οι πυρκαγιές δεν θα μηδενιστούν. Μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν και να ελαχιστοποιηθούν οι τρομακτικές τους συνέπειες. Κατά την συζήτηση στη Βουλή χθες για την ψήφο των αποδήμων, ήταν φυσικό να γίνει αναφορά στις πυρκαγιές. Όμως οι δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών, από κεκτημένη ταχύτητα, στάθηκαν στα τρέχοντα, μικροπολιτικής υφής, όπως πάντα. Δεν έδειξαν να έχουν συνειδητοποιήσει ότι έχουμε εισέλθει σε νέα πυρέσσουσα φάση.

Πολλαπλές οι αιτίες των πυρκαγιών, από οικοπεδοφάγους ως τα καλώδια της ΔΕΗ, από σπασμένα γυαλιά που λειτουργούν ως συσσωρευτές θερμότητας και ανάβουν τα ξερόχορτα ως τους ποιμένες που καίνε για να έχουν γρασίδι την Άνοιξη για τα κοπάδια τους, από την ανευθυνότητα του πεταμένου τσιγάρου ως τα σκόπιμα γκαζάκια, και φυσικά από την κοινωνική ανευθυνότητα των υπαίθριων αγροτικών εργασιών. Όλα έχουν υπόβαθρο τη σιγουριά ότι ως εμπρηστές θα μείνουν ατιμώρητοι. Θα την γλυτώσουν με ένα μικρό ποσό, για το μέγεθος του εγκλήματος.

Να θυμίσουμε ξανά ότι οι πιο ολέθριες και θανάσιμες πυρκαγιές, η μία στο Μάτι (104 νεκροί) και οι άλλη στην Ηλεία (73 νεκροί) ξεκίνησαν από άγνοια κινδύνου ή αδιαφορία κάποιων ηλικιωμένων. Σύμφωνα με το WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση – ΜΚΟ είναι καθώς υπάρχουν και χρήσιμες ΜΚΟ) «το φαινόμενο έχει επιταθεί την τελευταία 20ετία, με αποτέλεσμα να προκαλούνται όλο και πιο σοβαρά προβλήματα για την κοινωνία, ενώ παράλληλα περιορίζεται και η δυνατότητα φυσικής αποκατάστασης των δασικών συστημάτων μετά τις πυρκαγιές». Σε ειδικά θέματα καλό είναι να απευθυνόμαστε στους ειδικούς, κάτι που πρέπει να κάνει οπωσδήποτε και η κυβέρνηση. Οι ειδικοί δεν είναι μόνο για να επικρούουν τον κώδωνα κινδύνου στα τηλεπαράθυρα, ως συμπληρωματικό… ντεκόρ στα πλάνα της φωτιάς. Σύμφωνα λοιπόν με το WWF ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών στην επιτυχημένη πρόληψη πυρκαγιών είναι κομβικός. Γι’ αυτό και ζητεί αλλαγή στον σχεδιασμό και βελτίωση στις υποδομές πρόληψης μέσω εκπόνησης και εφαρμογής σύγχρονων τοπικών σχεδίων πρόληψης.

Όντως οι εθελοντές της πυρόσβεσης έδωσαν συγκινητικά δείγματα κοινωνικής αφοσίωσης, αυταπάρνησης και αλτρουισμού στις φλεγόμενες περιοχές. Ιδιαίτερα στη Ρόδο από όπου μας ήρθαν οι περισσότερες εικόνες. Αυτοί οι άνθρωποι αντί να κινδυνεύουν (καθότι ανεκπαίδευτοι) να μπαίνουν στις φωτιές, θα μπορούσαν να έχουν κληθεί να συμβάλουν στην πρόληψη. Αλλά για να υπάρξει πρόληψη είναι ανάγκη οι δήμοι να οργανώσουν αντίστοιχα προγράμματα, για τα οποία θα πρέπει να απευθυνθούν σε ειδικούς. Και επειδή δεν είναι σίγουρο ότι όλοι οι δήμαρχοι (ως πολιτευτές που είναι) έχουν την αντίστοιχη κουλτούρα που απαιτούν οι νέοι καιροί, θα πρέπει να υποχρεωθούν από την κεντρική διοίκηση.

Τα υπουργεία Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας θα πρέπει από το Φθινόπωρο να σχεδιάσουν σχετικά οργανογράμματα και να πιέσουν τους δημάρχους σε αντίστοιχες δράσεις. Το ίδιο μπορούν φυσικά να κάνουν οι δημοτικές παρατάξεις εάν δεν ενδιαφέρονται μόνο για στείρα αντιπολίτευση (όποιου κόμματος προς όποιον δήμαρχο). Ακόμη και τοπικοί φορείς και συσπειρώσεις – όπως ας πούμε διάφοροι πολιτιστικοί σύλλογοι, μπορούν να συμβάλλουν στην απαίτηση. Οι εποχές της νοοτροπίας των 80s να παίρνει ο δήμαρχος χρήματα για αντιπυρική προστασία και να τα κάνει συναυλίες ή να καλλωπίζει την πλατεία, έχουν περάσει. Όπως και της διαμαρτυρίας ότι τα λεφτά ήταν λίγα. Αυτή είναι η χώρα, αυτές οι δυνατότητές της. Οι καιροί δεν περιμένουν και οι φωτιές δεν ρωτάνε πόσα χρήματα σου διέθεσαν. Στο τέλος το πληρώνουν οι συμπολίτες σου με τον τόπο τους λαμπαδιασμένο.