Ο ΣΥΡΙΖΑ με τα μάτια τεσσάρων υποψηφίων προέδρων

Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις έχουν περάσει, η χώρα έχει μπει για τα καλά στο καλοκαίρι, η κυβέρνηση παλεύει με τις νέες εποχικές κρίσεις των πυρκαγιών και φέρνει τα πρώτα νομοσχέδια προς ψήφιση στη Βουλή, εκεί όπου τα νεοεισελθέντα κόμματα προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους. Την ίδια ώρα που όλα τρέχουν γύρω του ο ακέφαλος ΣΥΡΙΖΑ, που έπαψε να είναι στην ουσία κόμμα εξουσίας, βρίσκεται σε εσωτερική αναζήτηση προσπαθώντας να απαντήσει μια βασική ερώτηση: Ποιος είναι; Η απάντηση αυτή και η πορεία που θα ακολουθήσει βάση αυτής θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τον/την νέο/νέα αρχηγό που θα εκλεγεί.

Μέχρι στιγμής, υπάρχουν τέσσερις υποψήφιοι πρόεδροι για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώτος υποψήφιος είναι ο  Ευκλείδης Τσακαλώτος. Πρόκειται για έναν υποψήφιο με σαφές αριστερό πρόσημο. Εν ολίγοις, επιστρέφει στις ρίζες του αναζητώντας επιβεβαίωση μετά από μια βαριά εκλογική ήττα. Η εκλογική ήττα είναι εκεί όπου ο ΣΥΡΙΖΑ αισθάνεται άνετα – στην αριστερά. Η υποψηφιότητα του Τσακαλώτου είναι «προσανατολισμένη στο προϊόν».

Δηλαδή, δεν προσπαθεί να αναπτύξει ένα νέο εκλογικό σώμα ικανοποιώντας τις ανάγκες/επιθυμίες τους (δηλαδή δεν προσπαθεί να αλλάξει το προϊόν με βάση αυτές), αλλά προωθεί το προϊόν (με ορισμένα χαρακτηριστικά που είναι καλά για τους ψηφοφόρους) και προσπαθεί να τους πείσει ότι είναι καλό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσακαλώτου, βέβαια, κανονικά δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει την εξουσία. Δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ αν ο κ. Τσακαλώτος θα μπορούσε να έχει μια θέση ή μια διεκδίκηση που να υπηρετεί μια τέτοια στρατηγική ή αφήγημα.

Από την άλλη πλευρά, ένας ηγέτης της Αριστεράς θα μπορούσε επίσης να χρειάζεται χαρακτηριστικά προσωπικότητας που να συνδέονται με μια συγκεκριμένη εκλογική ομάδα, αλλά ο κ. Τσακαλώτος δεν τα έχει επιδείξει μέχρι στιγμής. Υπάρχουν επίσης σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα υποστηριχθεί από τα στελέχη του κόμματος.

Ο υποψήφιος Νίκος Παππάς, από την άλλη πλευρά, παραπέμπει σε έναν άλλο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι εξωστρεφής και ανοιχτός σε κοινά που παλαιότερα δεν έπρεπε να προσεγγιστούν. Αυτή είναι η στροφή που πρέπει να κάνει ο Αλέξης Τσίπρας μετά την ήττα του το 2019. Ένας πλήρως «κανονικοποιημένος» ΣΥΡΙΖΑ θα επιδιώξει να παίξει στα «μεγάλα σαλόνια» των μεγάλων ευρωπαϊκών κομμάτων, «μιμούμενος» τους Ευρωπαίους Σοσιαλδημοκράτες. Ένας ΣΥΡΙΖΑ που θα ανταγωνίζεται τη ΝΔ στην επίλυση προβλημάτων και θα βάζει τέλος στην τοξική αντιπολίτευση.

Με άλλα λόγια, ένας ΣΥΡΙΖΑ που θα μεγαλώσει. Μια υποψηφιότητα με γνώμονα την αγορά, με στόχο την εξουσία και διάθεση να αλλάξει το προϊόν του και να το προσαρμόσει στις ανάγκες της εκλογικής αγοράς για να το πετύχει. Το εγχείρημα του Νίκου Παππά απαιτεί ένα συνολικό rebranding του κόμματος. Τα δύο ζητήματα εδώ είναι αν ο ίδιος ο Παππάς μπορεί να ισορροπήσει μια τέτοια τοποθέτηση και ο βαθμός στον οποίο η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ (στελέχη και ψηφοφόροι) θα απεμπλακεί.

Τέλος, η Έφη Αχτσιόγλου είναι κάπου στη μέση. Προερχόμενη από την Αριστερά, κοιτάει προς τη σοσιαλδημοκρατία δίχως όμως να έχει δώσει σαφές στίγμα για το τι ΣΥΡΙΖΑ οραματίζεται. Αυτή η στρατηγική σε μια μάχη τριών, όπου δεν υπάρχει κάποιο μομέντουμ συγεκριμένης τάσης, μπορεί να της κλειδώσει τη νίκη εάν πάει στο δεύτερο γύρο καθώς είναι πολύ πιθανό να την ψηφίσουν οι υποστηρικτές του τρίτου που έμεινε έξω, αφού θα νιώθουν πιο κοντά της από ότι στον τελικό αντίπαλό της.

Άλλωστε, αυτή είναι η στρατηγική με την οποία ο Νίκος Ανδρουλάκης εξελέγη αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Η κυρία Αχτσιόγλου θα βρεθεί σε δύο πολύ διαφορετικές βάρκες μεταξύ τους. Αν κερδίσει, θα πρέπει να υποδείξει ποιον ΣΥΡΙΖΑ θέλει. Θα πρέπει να αποφασίσει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει πίσω. Και αυτό γιατί, ενώ η δημιουργική ασάφεια μπορεί να λειτουργήσει προς όφελός της εντός του κόμματος, δεν λειτουργεί όταν βρίσκεται στην εξουσία.

Το ποιον από τους τρεις ΣΥΡΙΖΑ θα δούμε μετά την εκλογή αρχηγού στο κόμμα έχει μεγάλη σημασία καθώς θα καθορίσει και τις κινήσεις των αντιπάλων στην εκλογική σκακιέρα. Άλλη αντιμετώπιση απαιτεί ένας αριστερόστροφος ΣΥΡΙΖΑ και άλλη ένας σοσιαλδημοκρατικός. Μέχρι τότε βέβαια θα παρακολουθούμε τις στρατηγικές των υποψηφίων στην εσωκομματική μάχη.