Καθαιρέθηκε ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών για μία γυναίκα;

Η άνοδος του Τσιν Γκάνγκ υπήρξε μετεωρική: υφυπουργός Εξωτερικών της Κίνας το 2017, πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον το 2021 και υπουργός Εξωτερικών τον Δεκέμβριο του 2022, κατόπιν προσωπικής επιλογής του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπινγκ – ο οποίος μόλις είχε εξασφαλίσει στο 20ό συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος μία δίχως προηγούμενο τρίτη πενταετή θητεία στην θέση του Γενικού Γραμματέα.

Όμως η πτώση του Τσιν Γκανγκ υπήρξε ακόμη πιο θεαματική και ταχεία. Από τις 25 Ιουνίου, οπότε συναντήθηκε με αξιωματούχους από το Βιετνάμ και τη Ρωσία ο επικεφαλής της κινεζικής διπλωματίας εξαφανίσθηκε από το προσκήνιο, με την επίκληση από το υπουργείο Εξωτερικών ασαφών “λόγων υγείας”.

Υπήρξε απών από τη Σύνοδο της ASEAN στην Ινδονησία και συνολικά από τις διεργασίες αυτών των ημερών, όπου σε πρώτο πλάνο βρίσκονται οι προσπάθειες της Κίνας να κρατήσει ανοικτούς τους διαύλους συνεργασίας με την Ε.Ε. και να διαπραγματευτεί ένα modus vivendi με τις ΗΠΑ.

Η κινεζική διπλωματία εμφανιζόταν ακέφαλη σε μία περίοδο κατά την οποία, πολύ χαρακτηριστικά επισκέφθηκαν την χώρα του Σι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν, ο ειδικός απεσταλμένος για το κλίμα Τζον Κέρι, καθώς και ο αρχιτέκτονας της προσέγγισης Ουάσιγκτον-Πεκίνου τη δεκαετία του ’70, Χένρι Κίσινγκερ. Το ότι η επίσκεψη του τελευταίου ήταν καθαρώς ιδιωτική δεν μειώνει σε τίποτε τη σημασία της: το ότι ένας άνθρωπος εκατό ετών αισθάνθηκε την ανάγκη να υποβληθεί στη δοκιμασία μιας 14ωρης πτήσης μέχρι την Κίνα (και να συναντηθεί με τον Κινέζο υπουργό Άμυνας) καταδεικνύει εύγλωττα την κρισιμότητα των στιγμών.

Σήμερα Τρίτη τα πράγματα έγιναν σαφέστερα από μία άποψη, καθώς με μια λακωνική ανακοίνωση έγινε γνωστή η απομάκρυνση του Τσινγκ Γκανγκ από τη θέση του υπουργού, με απόφαση της κινεζικής Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης, και η επάνοδος του 69χρονου προκατόχου του. Ουανγκ Γι, ο οποίος ηγούνταν του υπουργείου από το 2013 (έτος ανάρρησης του Σι) μέχρι πέρσι, οπότε μεταφέρθηκε στη θέση του επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής του Κόμματος. Ωστόσο, δεν αναφέρθηκε ο λόγος αυτής της αιφνιδιαστικής αλλαγής φρουράς, που οπωσδήποτε συνιστά μια αμήχανη στιγμή στο ξεκίνημα της τρίτης πενταετίας του Σι. Για την ακρίβεια, έναν πολιτικό σεισμό.

Εξ ου και με την επαναφορά του έμπειρου Ουάνγκ, ο οποίος είναι και μέλος του 25μελούς Πολιτικού Γραφείου, ο Κινέζος ηγέτης επιδιώκει να καταδείξει προς τα μέσα ότι διατηρεί τον έλεγχο και προς τα έξω ότι η κινεζική εξωτερική πολιτική παραμένει σε γνώριμα χέρια και δεν πρόκειται να γνωρίσει ανατροπές.

Τα νέα βρήκαν τον Ουάνγκ στη Νότιο Αφρική, όπου συμμετείχε σε σύνοδο των χωρών BRICS σε επίπεδο συμβούλων εθνικής ασφαλείας, όπως αντίστοιχα είχε αναλάβει να εκπροσωπήσει τη χώρα του στην ASEAN. Το αν θα αποτελέσει προσωρινή επιλογή για το υπουργείο παραμένει άγνωστο, όπως και το αν θα υπάρξουν εκκαθαρίσεις σε κατώτερα κλιμάκια.

Την ίδια στιγμή, οι φήμες εξακολουθούν να οργιάζουν. Και κανείς δεν είναι περισσότερο πρόθυμος να τις διαδώσει από τα μέσα ενημέρωσης της Ινδίας, μεγάλου περιφερειακού ανταγωνιστή της Κίνας.

Σύμφωνα με αυτά, στην περίπτωση του Τσινγκ, του υπουργού Εξωτερικών με τη μικρότερη θητεία στη σύγχρονη κινεζική ιστορία, ισχύει το… cherchez la femme. Ο μέχρι σήμερα υπουργός Εξωτερικών της Κίνας φημολογείται ότι σύναψε σχέση με τη δημοσιογράφο και παρουσιάστρια του Phoenix TV του Χονγκ Κονγκ Φου Σιαοτιάν, η οποία πρόσφατα έφερε στη ζωή τον καρπό αυτής της σχέσης.

Και η φερόμενη σχέση του 57χρονου Τσινγκ με την 40χρονη καθίσταται πιο επιβαρυντική από τις διαδόσεις ότι η τελευταία συνδέεται με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι τα προηγούμενα χρόνια η Φου είχε τιμηθεί από το Churchill College του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ (που έδωσε το όνομά της σε έναν κήπο) καθώς και από το ιταλικό κράτος που δια του πρεσβευτή του της απένειμε το παράσημο του “Άστρου της Ιταλίας”, σαν να ήταν κάποια διεθνής προσωπικότητα.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόσωπο ηθικής ακεραιότητας που θέλει να προβάλλει η κινεζική ηγεσία, πλήττεται. Αλλά τουλάχιστον εξηγείται η μυστηριώδης απόφαση του Πεκίνου να αναβάλλει την προγραμματισμένη προ ημερών επίσκεψη του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, την ίδια στιγμή που διαβεβαίωνε ότι αυτό σε τίποτε δεν θίγει τις σινο-ευρωπαϊκές σχέσεις.