“Πόλεμος κατά των συμμοριών” στο Ελ Σαλβαδόρ: Το Κογκρέσο εγκρίνει τη διεξαγωγή ομαδικών δικών

Το Κογκρέσο του Ελ Σαλβαδόρ αποφάσισε χθες οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν φυλακιστεί διότι φέρονται να ανήκουν σε συμμορίες να δικαστούν ομαδικά, ότι ως και 900 κρατούμενοι θα προσάγονται σε μια και μόνη δίκη.

Διάταγμα νομοθετικού περιεχομένου που ενέκρινε το σαλβαδοριανό κοινοβούλιο προβλέπει πως θα προσάγονται “σε μια μόνο ποινική δίκη” εκατοντάδες κατηγορούμενοι για συμμετοχή “στην ίδια τρομοκρατική δομή ή παράνομη οργάνωση”, οι οποίοι “συνελήφθησαν ισχύοντος του καθεστώτος εξαίρεσης”, που επιβλήθηκε τον Μάρτιο του 2022 και συνεχίζει να επιβάλλεται.

“Δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία τίποτε συγκρίσιμο με αυτό που ζούμε το τρέχον διάστημα. Υπάρχουν πάνω από 900 μέλη κάθε ‘κλίκας’ [σ.σ. πυρήνα συμμορίας] που αφορά αυτό το μεταβατικό διάταγμα”, ανέφερε ο υπουργός Ασφαλείας Γουστάβο Βιγιατόρο.

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της σαλβαδοριανής αντιπροσωπείας Γκιγιέρμο Γκαγιέγος εξήγησε πως “χάρη σε αυτή τη διάταξη, η εισαγγελία δεν θα χρειάζεται ν παρουσιάσει αποδείξεις για κάθε μέλος χωριστά σε βάρος των μελών συμμοριών” στο πλαίσιο των δικών που θα διεξαχθούν.

Κάτι που κατ’ αυτόν “θα επιτρέψει στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα και στα δικαστήρια να διώξουν ευκολότερα τα μέλη των συμμοριών”.

Εξάλλου η εισαγγελία θα μπορεί να “χρησιμοποιεί τις ίδιες αποδείξεις σε δικαστικές διαδικασίες σε βάρος ομάδας που ανήκει σε συμμορία όταν [τα μέλη της] ανήκαν στον ίδιο πυρήνα, δρούσαν στην ίδια γεωγραφική περιοχή, ή συμμετείχαν στη διάπραξη της ίδιας εγκληματικής ενέργειας”.

Αυτό το “προσωρινό” μέτρο εγκρίθηκε από 67 μέλη του κοινοβουλίου προσκείμενα στον πρόεδρο Ναγίμπ Μπουκέλε (το Κογκρέσο έχει 84 έδρες).

Κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, σε ισχύ για 16 μήνες, έχουν συλληφθεί 71.900 άνθρωποι που φέρονταν να ανήκουν σε συμμορίες. Περίπου 6.000 από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι, κατά επίσημα δεδομένα.

Η κατάσταση εξαίρεσης χαρίζει τεράστια δημοφιλία στον νεαρό πρόεδρο Μπουκέλε, που ετοιμάζεται να διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2024 αψηφώντας το Σύνταγμα, καθώς μείωσε πολύ τις ανθρωποκτονίες, τις εκβιάσεις, τη διακίνηση ναρκωτικών.

Όμως η πολιτική του κ. Μπουκέλε επικρίνεται από οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός και εκτός της χώρας, καθώς οδήγησε σε κατάφωρες παραβιάσεις — βασανισμούς, θανάτους υπό κράτηση και αυθαίρετες φυλακίσεις, ειδικά νεαρών κατώτερης εισοδηματικής στάθμης.

Η αντιπολίτευση κατήγγειλε τις ομαδικές δίκες, λέγοντας πως στερούν από τους κρατούμενους τα δικαιώματά τους σε δίκαιη δίκη και αναιρούν το τεκμήριο της αθωότητας.

Η κυβέρνηση και οι κοινοβουλευτικοί του κόμματος του κ. Μπουκέλε, των Νέων Ιδεών (NI) απορρίπτουν τις επικρίσεις αυτές.

“Από το ‘δεν συλλαμβάνουμε αθώους’ περάσαμε στο ‘συλλαμβάνουμε και αθώους, αλλά τους αφήνουμε’, και τώρα στο ‘τους κρατάμε, αλλά τα δικαστήρια θα τους αποφυλακίσουν κάποια στιγμή’”, σχολίασε ο Μανουέλ Μελέντες, ερευνητής ειδικευμένος στο Ελ Σαλβαδόρ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Χάρβαρντ.

Η Ίνγκριντ Εσκομπάρ, εκπρόσωπος της οργάνωσης Ανθρωπιστική Νομική Βοήθεια, που παρέχει νομική βοήθεια σε φυλακισμένους στο Ελ Σαλβαδόρ, τόνισε πως το μέτρο που αποφασίστηκε χθες εγείρει κίνδυνο να καταδικαστούν άνθρωποι για εγκλήματα που δεν διέπραξαν.

“Επειδή κάποιος ζούσε σε περιοχή στιγματισμένη από τις συμμορίες, χωρίς κατ’ ανάγκη να είναι μέλος συμμορίας ο ίδιος”, πρόσθεσε.

Τη 14η Ιουλίου, ενώπιον της Διαμερικανικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΔΕΑΔ), μη κυβερνητικές οργανώσεις τόνισαν πως κατέγραψαν 174 θανάτους ανθρώπων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους και πάνω από 6.400 υποθέσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι εισαγγελικές αρχές του Ελ Σαλβαδόρ αρνούνται τις κατηγορίες.

Επίσης χθες, τα μέλη του Κογκρέσου ενέκριναν σχέδιο νόμου που αυξάνει τη βαρύτερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί σε ηγετικά στελέχη συμμοριών από τα 45 στα 60 χρόνια κάθειρξης.