Θαλάσσιοι καύσωνες στη Μεσόγειο

Οι θερμοκρασίες στη Μεσόγειο Θάλασσα και στον Βόρειο Ατλαντικό είναι αρκετοί βαθμούς πάνω από τα εποχιακά πρότυπα. Μια υπερθέρμανση του θαλασσινού νερού που κινδυνεύει να αποδυναμώσει τα θαλάσσια οικοσυστήματα και όχι μόνο.

Ο πλανήτης υπερθερμαίνεται. Μετά από έναν Ιούλιο που υπόσχεται να είναι ο πιο ζεστός που έχει καταγραφεί στην ιστορία, η θερμοκρασία των θαλασσών και των ωκεανών ανησυχεί επίσης την επιστημονική κοινότητα.

Μια σημαδούρα που βρίσκεται 60 χιλιόμετρα από το Μαϊάμι της Φλόριντα, κατέγραψε θερμοκρασία… 38 βαθμών (!) το βράδυ της Δευτέρας. Αν επιβεβαιωθεί αυτή η εφάπαξ μέτρηση -που δεν αντιστοιχεί στη μέση θερμοκρασία της θάλασσας-, θα ήταν ρεκόρ. Η πιο καυτή θερμοκρασία θαλασσινού νερού που έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής ήταν 37,6 βαθμοί στον κόλπο του Κουβέιτ, σύμφωνα με μελέτη του 2020.

Η Μεσόγειος δεν ήταν ποτέ τόσο ζεστή. Η Μεσόγειος, που εκτείνεται από το στενό του Γιβραλτάρ στην Ισπανία έως τη Διώρυγα του Σουέζ στην Αίγυπτο σημείωσε το ημερήσιο ρεκόρ της μέσης θερμοκρασίας τη Δευτέρα, με 28,7 βαθμούς. Τοπικά καταγράφηκαν νερά άνω των 30 βαθμών, μεταξύ Σικελίας και Νάπολης.

Από την πλευρά του, ο Βόρειος Ατλαντικός γνώρισε επίσης ιδιαίτερα έντονα κύματα καύσωνα από τον Μάρτιο, ιδιαίτερα στα ανοικτά των ακτών της Ιρλανδίας και της Σκωτίας. Οι θερμοκρασίες που καταγράφηκαν τον Ιούλιο εξακολουθούν να είναι πάνω από τις κανονικές, με μέσο όρο 21 βαθμών αυτήν την Τετάρτη σε ολόκληρο τον ωκεανό, ή 0,8 βαθμούς πάνω από τις συνήθεις θερμοκρασίες για την εποχή, σύμφωνα με την παρατήρηση ωκεανογραφικών και ατμοσφαιρικών υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αυτό ονομάζεται κατάσταση θαλάσσιου καύσωνα. «Όταν οι θερμοκρασίες υπερβαίνουν τα εποχιακά πρότυπα κατά 2, 3, 4 ή 5 βαθμούς», ρωτά η Julie Deshayes, ωκεανογράφος και ερευνήτρια στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας.

Εξασθένηση των οικοσυστημάτων

Αυτές οι ακραίες θερμοκρασίες έχουν σοβαρές συνέπειες, ιδιαίτερα για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα. «Δεν είναι όλοι οι οργανισμοί που ζουν στο νερό μπορούν να επιβιώσουν πάνω από τις κανονικές θερμοκρασίες», εξηγεί ο επιστήμονας. Φυσικά, κάποια είδη, πιο ανθεκτικά, θα προσαρμοστούν ή θα μετακινηθούν. «Αλλά τι είναι πολύ πιο σοβαρό, προειδοποιεί. Είναι ότι όλοι αυτοί οι οργανισμοί είναι μέρος ενός οικοσυστήματος και εάν ένα από τα στοιχεία εξαφανιστεί, τότε ολόκληρο το οικοσύστημα αποδυναμώνεται».

Οι συνέπειες της αύξησης της θερμοκρασίας των ωκεανών δεν σταματούν εκεί. «Αυτό το φαινόμενο θα οδηγήσει επίσης σε οξίνιση των ωκεανών», συνεχίζει η ειδικός. Αυτό μπορεί να έχει ως συνέπεια, για παράδειγμα, να λευκαίνουν τα κοράλλια». Αυτό θα έχει επίσης αντίκτυπο στον καιρό. «Ο ωκεανός είναι μια δεξαμενή θερμότητας. Αυτό λοιπόν θα πυροδοτήσει τυφώνες και πιο έντονες καταιγίδες», επεξηγεί.

Αυτά τα δύο φαινόμενα είναι τα πιο ορατά, αλλά δεν είναι οι μόνες συνέπειες των κυμάτων καύσωνα της θάλασσας. «Οι ωκεανοί απορροφούν μερικά από τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, γεγονός που συμβάλλει στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, εάν εξαφανιστούν, δεν θα μπορούν πλέον να παίζουν αυτόν τον ρόλο του buffer», προειδοποιεί η Julie Deshayes.

Μια ανησυχητική παρατήρηση, που δεν είναι πιθανό να βελτιωθεί τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την ωκεανογράφο. «Ωστόσο, ξέρουμε τι θα χρειαζόταν για να σταματήσει. Πρέπει να σταματήσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου», επιμένει. «Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι εύκολο, αλλά τουλάχιστον ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε για να τα περιορίσουμε», καταλήγει η εντεταλμένη ερευνήτρια.