Πυρηνικά: Αξιολόγηση και προοπτικές για επιστροφή στην εύνοια στην Ευρώπη

Την 1η Ιανουαρίου 2023, μετά από τρία χρόνια έντονων διαπραγματεύσεων, η πυρηνική ενέργεια εντάχθηκε επίσημα στη λίστα των λεγόμενων ενεργειών «μετάβασης»  στο πλαίσιο της πράσινης ταξινόμησης της ΕΕ.

Μετά την ψηφοφορία για την έγκριση της  θέσης του Ευρωκοινοβουλίου σχετικά με αυτό το θέμα τον Ιούλιο του 2022, η συμπρόεδρος της Ομάδας της Ενωμένης Αριστεράς, Manon Aubry, προειδοποιεί: αυτή η απόφαση είναι «με νόημα […] για τις επόμενες προθεσμίες και τις επόμενες ψηφοφορίες. κλιματικά ζητήματα .

Αλήθεια το σκέφτηκε; Το έτος 2023, που χαρακτηρίζεται έντονα από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, σηματοδοτεί την επιστροφή στην εύνοια της πυρηνικής ενέργειας. Παρά τις αδυναμίες του γηράσκοντος γαλλικού στόλου, φαίνεται, στα μάτια ολοένα και περισσότερων ευρωπαίων εταίρων, να είναι μια βιώσιμη λύση για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2050. Η αναγκαστική μείωση των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου βοηθά.

Η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένει η προτεραιότητα.

Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διπλασιάζεται. Στις 18 Μαΐου 2022, προτείνει την αύξηση του στόχου της ΕΕ στο 45% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας έως το 2030. Τον Σεπτέμβριο, οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν αυτόν τον στόχο.

Στο Συμβούλιο της ΕΕ, η Γαλλία υιοθετεί μια πρωτότυπη θέση. Λέει ότι είναι υπέρ του 45%, αλλά με την προϋπόθεση να καθιερωθεί ένα είδος «στάθμισης» των στόχων για χώρες που έχουν ήδη ένα μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς άνθρακα, χάρη κυρίως στην πυρηνική ενέργεια.

Ανεπιτυχώς, το 45% μειώθηκε, στις 30 Μαρτίου 2023, στο 42,5% στην Τρίτη αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (RED III),  μετά από πολιτική συμφωνία που συνήφθη με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αν και η κατάσταση δεν ικανοποίησε κανέναν, οι ανταλλαγές αποκάλυψαν το νέο βάρος των κρατών που ευνοούν την πυρηνική ενέργεια στις θεσμικές διαπραγματεύσεις.

Υδρογόνο από πυρηνικά

Αυτός ο νέος ενθουσιασμός είναι εμφανής και στο θέμα του υδρογόνου χωρίς άνθρακα, το οποίο λαμβάνει μια απροσδόκητη πολιτική διάσταση.

Από τον Σεπτέμβριο του 2022, ο Γάλλος υπουργός Ενέργειας επιτίθεται.  Σε επιστολή της,  η Agnès Pannier-Runacher προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναγνωρίσει τη συμβολή του υδρογόνου από την πυρηνική ενέργεια στους στόχους της παραγωγής υδρογόνου χωρίς άνθρακα που αναφέρονται στο RED III. Προς το παρόν, περιορίζονται στην παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές.

Για το Παρίσι, πρόκειται για την αποτροπή των ευρωπαϊκών στόχων για το ανανεώσιμο υδρογόνο από το να θέσουν σε κίνδυνο την παραγωγή υδρογόνου χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα πυρηνικής προέλευσης.

Στα τέλη Μαρτίου 2023, μετά από μήνες σκληρής μάχης μεταξύ των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πολιτική συμφωνία για το RED III αναγνωρίζει αυτήν την αρχή.

Είναι μια νίκη, φυσικά, αλλά «πυρρίγια», γιατί οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να συμβάλει το πυρηνικό υδρογόνο στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων είναι σχεδόν ανέφικτες.

Ενάμιση μήνας δισταγμού και είναι η ανατροπή: την τελευταία στιγμή, το Παρίσι μπλοκάρει την τελική υιοθέτηση του RED III που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Μαΐου, με το σκεπτικό ότι η συμφωνία δεν παρέχει επαρκείς εγγυήσεις για το θέμα. υδρογόνο από πυρηνική ενέργεια .

Μέσα στο ίδιο το γαλλικό στρατόπεδο, υψώνονται φωνές ενάντια σε αυτό το μπλοκάρισμα της διαδικασίας…

Στις 16 Ιουνίου, η Γαλλία έλαβε τελικά μια επίσημη δήλωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που αναγνωρίζει το ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στην επίτευξη των στόχων της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η νίκη είναι ολοκληρωτική, το γαλλικό στέλεχος αφηγείται τις περιπέτειές του, το αποτέλεσμα των έντονων λόμπι κατά τη διάρκεια ενός πυκνού έτους, με τη βοήθεια της νέας συνάντησης των κρατών μελών που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο: η «πυρηνική συμμαχία» .