Προς νέο υπόδειγμα διαχείρισης κρίσεων

Ας είμαστε ξεκάθαροι εξ αρχής: οι πολίτες είναι πολύ επιφυλακτικοί απέναντι στην κυβέρνηση και έχουν δίκιο. Δεν πρόκειται για νέα κυβέρνηση που διαδέχτηκε κάποια άλλη, που σήμερα βρίσκεται στην αντιπολίτευση, συνεπώς η σημερινή κυβέρνηση, δεν έχει και δεν πρέπει να έχει καμία απολύτως περίοδο χάριτος. Είναι αποκλειστικά στο χέρι της αν θα έχει τη συνήθη τύχη των κυβερνήσεων που το εκλογικό σώμα, εμπιστεύτηκε δεύτερη, κατά σειρά θητεία.

Οι πολίτες δεν εξέλεξαν μία κυβέρνηση, η οποία θα βλέπει τα τραίνα να περνούν με το βλέμμα της αγελάδας που βόσκει ανέμελη σε χλοερά λιβάδια. Ζητούν αποτελεσματική διακυβέρνηση, λύση των προβλημάτων, δημιουργία περιβάλλοντος ευνοϊκού για τη βελτίωση τόσο της καθημερινής ζωής, όσο και για τη θεμελίωση προϋποθέσεων για περαιτέρω ανάπτυξη.

Η σημερινή κυβέρνηση έχει ένα πλεονέκτημα, το οποίο κάλλιστα μπορεί να μετατραπεί σε θανάσιμο μειονέκτημα. Δεν έχει απέναντί της μία στιβαρή, με δομημένο λόγο και προτάσεις αντιπολίτευση. Απέναντί της είναι ο κακός της εαυτός και μόνο.

Μπορεί κατά την πρώτη κυβερνητική θητεία να εξέπληξε ευχάριστα τους πολίτες με διάφορες πρωτοβουλίες (ψηφιοποίηση του κράτους, φερ’ ειπείν) ή πολιτικές αντιδράσεις (υβριδική επιχείρηση στα σύνορα τον Μάρτιο του 2020 ή κατά την πανδημία και τον εμβολιασμό), ωστόσο αυτά ανήκουν στο παρελθόν και το κοντέρ μηδενίστηκε στις πρόσφατες εκλογές.

Η κυβέρνηση, αν δεν θέλει να ξοδέψει το πολιτικό της κεφάλαιο, θα πρέπει να προχωρήσει στις μεγάλες, αναγκαίες για τον τόπο μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες θα έχει τη στήριξη της κοινωνίας και να αφήσει κατά μέρος παλαιοκομματικές πρακτικές, γιατί πολύ απλά δεν τις χρειάζεται.

Και για να εξηγήσω αυτό το τελευταίο. Είναι κοινός τόπος πως η κοινωνία κουρασμένη από την πολυετή οικονομική, κυρίως, κρίση, έδειξε πως έχει αφήσει πίσω της νοσηρότητες και άγονες πολιτικές αντιπαραθέσεις με μηδενικό πολιτικό αποτύπωμα.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η κυβέρνηση έχει ευχέρεια κινήσεων και ανάληψης πρωτοβουλιών. Δεν μπορεί να καθυστερεί, η αβελτηρία είναι κατακριτέα, γιατί ποτέ άλλοτε, καμία κυβέρνηση από το 1974 και μετά, δεν βρέθηκε σε αυτή τη θέση.

Κανείς δεν περιμένει να τα κάνει όλα τέλεια και να ζούμε σε μια ιδανική και ειδυλλιακή κοινωνία. Όλοι, όμως, περιμένουν να την δουν να κάνει κάτι και να μην επαναπαύεται στην απλή διαχείριση, στη λόγω της δύναμης της αδράνειας διαχείριση των πραγμάτων.

Οι πυρκαγιές φέτος, αν ανάδειξαν κάτι είναι η διαπίστωση πως το παλιό μοντέλο διαχείρισης έκτακτων κρίσεων, παρ’ όλες τις επιμέρους βελτιώσεις, είναι ξεπερασμένο και απαρχαιωμένο. Κοντολογίς, είναι αναποτελεσματικό, όσες δικαιολογίες και αν προβάλουμε.

Χρειάζεται ένα νέο, επαναστατικό σχέδιο, ένα εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης παρόμοιων κρίσεων, ένα σχέδιο διακλαδικό με επιμερισμένες, συγκεκριμένες αρμοδιότητες, χρηματοδότηση και, κυρίως, τακτική λογοδοσία και διαρκή αξιολόγηση.

Αυτά που ξέραμε πάλιωσαν. Πρέπει να σκεφτούμε εκ νέου, εκ βάθρων και να λάβουμε σχετικές, στρατηγικές αποφάσεις, να προσδιορίσουμε νέες τακτικές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας τις μεγάλες, ριζικές και πρωτόγνωρες αλλαγές στις συνθήκες, στα μέσα, στις δυνατότητες.

Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε για άλλη μια φορά την πυρίτιδα και μάλιστα με τον γνωστό καταφερτζίδικο, ελληνικό τρόπο. Το νέο σχέδιο δεν θα πρέπει να μετατραπεί για άλλη μια φορά σε «χώρο στάθμευσης» υπαλλήλων και στελεχών, τα οποία θα κουβαλήσουν στις νέες τους θέσεις όλες τις παθογένειες του παρελθόντος.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να τολμήσει, να καινοτομήσει, να διδαχτεί από τα λάθη, την αβελτηρία, τις παραλείψεις, ακόμη και τις υπονομεύσεις εκείνων που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα, για να μη χάσουν τα μικροπρονόμιά τους.

Επιπλέον, θα πρέπει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μια ευρεία εκστρατεία ανάθεσης ευθυνών σε όλη την πυραμίδα της κοινωνίας, ξεκινώντας από ψηλά και φτάνοντας στη βάση της. Τίποτα, ακόμη και το καλύτερο σχέδιο δεν μπορεί να υλοποιηθεί αν δεν έχει τη στήριξη των πολιτών. Θα συναντήσει αντιδράσεις, αλλά γι’ αυτό την εξέλεξαν οι πολίτες, για να τις ξεπεράσει και να θέσει τα θεμέλια για κάτι νέο, πιο αποτελεσματικό, πιο φιλικό προς τους πολίτες.

Σε διαφορετική περίπτωση, δεν αργεί η μέρα, όταν οι πολίτες πουν: μία από τα ίδια. Και αυτή θα είναι η αρχή του τέλους, για την κυβέρνηση, ανεξάρτητα από το πόσο θα μακροημερεύσει στην εξουσία.