Για τον ηρωισμό των ιπταμένων

Ανέκαθεν οι άνθρωποι αναγνωρίζαμε κάτι το μεγαλειώδες στον ηρωισμό, στην υπέρβαση των βασικών ενστίκτων της αυτοπροστασίας. Ο απλός στρατιώτης που πάει εθελοντής στο μέτωπο, ο πυροσβέστης που τρέχει μέσα στη φωτιά, το προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων που εξαντλούνται χωρίς να κοιτούν το ρολόι, ο εθελοντής που αισθάνεται πως είναι χρέος του να βοηθήσει όπου υπάρχει ανάγκη, όλοι αυτοί δίνουν στην έννοια του ηρωισμού διαφορετικές διαστάσεις, εξίσου σημαντικές, όμως, στο πεδίο τους. Και επειδή δεν ζούμε πια σε αρχαϊκές κοινωνίες, στο τέλος είναι όλοι τους πολίτες που δίνουν κάτι παραπάνω από το μίνιμουμ που απαιτείται από τον καθένα μας.

Όλα αυτά τα ξέρουμε, τα καταλαβαίνουμε ενστικτωδώς. Κι όμως κάτι κλονίζεται μέσα μας όταν βλέπουμε δυο νέους ανθρώπους να σκοτώνονται την ώρα του καθήκοντος, όπως οι δύο πιλότοι του Canadair, Χρήστος Μουλάς και Περικλής Στεφανίδης, που χάθηκαν ενώ στη χώρα υπάρχουν πυρκαγιές που καίνε εδώ και πάνω από 10 μέρες.

Σε μια περίοδο που η κλιματική κρίση είναι πλέον απολύτως ορατή παντού, όπως κι οι κρατικές αδυναμίες, η ανεπάρκεια μακρόπνοου σχεδιασμού, η ανοργανωσιά, η διασπορά αρμοδιοτήτων σε αρχές που δεν συνεργάζονται και δεν επικοινωνούν αρκετά.

Ήταν οι δυο πιλότοι ήρωες; Ασυζητητί. Ήταν όμως και δυο νέοι άνθρωποι που έκαναν μια δουλειά με τρομερό προσωπικό κίνδυνο και ευθύνη, τεράστιες σωματικές και ψυχολογικές απαιτήσεις και μισθούς που σε καμία περίπτωση δεν αντανακλούν τα παραπάνω. Και τα πρόσωπά τους είναι η απάντηση σε όσους εμφανίζονται βασιλικότεροι του βασιλέως, με μονοπώλιο ορθολογισμό και την «κανονικότητα» και μοναδικό εμπόδιο τους εξωγενείς παράγοντες, π.χ. εμπρηστές με δόλο ή εξ αμελείας, αόρατους εχθρούς κι «υβριδικούς πολέμους», όλα αυτά που διατυπώνονται και ως βολικές ερμηνείες αντιδιασταλτικά σε κάθε πιθανή δομική αποτυχία.

Στην κανονική κανονικότητα, ευτυχώς ή δυστυχώς, ήρωες θα λέμε πάντα αυτούς που με προσωπικό κόστος καλύπτουν αυτές τις ανεπάρκειες. Και που στη συντριπτική πλειονότητά τους κανείς δεν θέλει να ηρωοποιηθεί, απλώς θέλει να κάνει ευσυνείδητα τη δουλειά του ή αυτό που θεωρεί αναγκαίο και σωστό και να γυρίσει σπίτι του, στους δικούς του ανθρώπους, χωρίς να φτάσει στις νεκρολογίες μας, που τις γεμίζουμε οι ζωντανοί με λέξεις που καταπραΰνουν τη συνείδησή μας. Ήταν ήρωες, λοιπόν, οι δυο πιλότοι, ναι, ασυζητητί. Μακάρι, όμως, να μην ήταν.