Οι πυρκαγιές φέρνουν αλλαγές

Έκτακτους ανασχεδιασμούς προκαλούν οι «μαύρες τρύπες» στην πυροπροστασία, όπως τις κατέγραψε η κυβέρνηση στα εφιαλτικά μέτωπα, πρωτίστως σε Ρόδο και Μαγνησία (με αδιανόητες καταστροφές ακόμα και σε αποθήκη πυρομαχικών της 111 Πτέρυγας Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας), αναγκάζοντάς τη σε πολυήμερη διαχείριση της πρώτης μείζονος κρίσης.

Λίγο μετά τη συμπλήρωση ενός μήνα από την επανεκλογή της, η κυβέρνηση σε επικοινωνιακό επίπεδο – μιλώντας, εξαρχής και όχι τυχαία, για «πόλεμο» με την κλιματική κρίση – παλεύει να δώσει την εικόνα ενός κράτους παρόντος στο πρόβλημα «με καλύτερη οργάνωση και με περισσότερα μέσα» από την πρώτη τετραετία της.

Και αυτό γιατί αγωνιά να μην υπάρξει μηδενισμός εκ μέρους της κοινωνίας στις ενέργειες που είχαν αποφασιστεί μετά την καταστροφή του 2021 σε Αττική και Εύβοια, η οποία είχε τραυματίσει βαθιά την εικόνα του επιτελικού κράτους και προσωπικά του Πρωθυπουργού.

«Δεν ξεκινάμε από το μηδέν…» κατά την αποστροφή συνεργάτη του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αυτό δεν σημαίνει ότι στις συσκέψεις του Πρωθυπουργού με επιχειρησιακούς στο κτίριο Φάρος και στο Μαξίμου με τους εξ απορρήτων του δεν διαπιστώθηκαν αδυναμίες για τις οποίες ζητούνται δραστικές λύσεις. Πρόκειται για συζητήσεις που πηγαίνουν πέραν του σταθερού δόγματος «πρώτα η ζωή» με οργανωμένες εκκενώσεις μέσω του «112», της αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων και του πλαισίου κρατικής αρωγής.

Οι πληροφορίες λένε ότι στο πρωθυπουργικό «μπλοκάκι» είναι σημειωμένες πλέον νέες λέξεις. Πρώτον η πρόληψη (τον χειμώνα), δεύτερον η λογοδοσία (και με προληπτικό έλεγχο), τρίτον η ενίσχυση (επιχειρησιακά) και τέταρτον η διαλειτουργικότητα. Αυτές οι… σημειώσεις δίνουν ουσιαστικά μια εικόνα για τα πεδία των αλλαγών οι οποίες αναμένεται να προωθηθούν είτε άμεσα (με εξαγγελίες και στο πλαίσιο της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο) είτε σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Για «πλήρη απολογισμό» στην ώρα του και με ψυχραιμία δεσμεύτηκε δημόσια ο Μητσοτάκης, θέτοντας ως τότε επί ποδός τα υπουργεία – οπωσδήποτε το Πολιτικής Προστασίας, το Περιβάλλοντος, το Εσωτερικών ως εκείνα που συνδέονται ευθέως με το στοίχημα της διαλειτουργικότητας – ώστε να παραδώσουν προτάσεις.

Το πρώτο επίπεδο του (ανα)σχεδιασμού αφορά μια νέα πολιτική δασών – «πιο επιθετική», κατά τα λεγόμενα του πρωθυπουργικού επιτελείου. Ηδη εξετάζονται, κατά πληροφορίες, πρακτικές άλλων χωρών και προδιαγράφεται η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα κυρίως στη διαδικασία απομάκρυνσης – αξιοποίησης της βιομάζας, ενώ μπαίνουν στο τραπέζι «έξυπνες» λύσεις, όπως η εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας (αισθητήρες, κάμερες κ.ά.) και η μόνιμη επιτήρηση.

Στην κορυφή της λίστας προτεραιοτήτων είναι τα περιαστικά δάση, ιδίως εκείνα της Αττικής, με στόχο, σύμφωνα με τους επιτελείς του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, να κατευθυνθούν πόροι σε παρεμβάσεις πρόληψης και ένα «επικαιροποιημένο σχέδιο» προστασίας. Ταυτόχρονα από τον ΣΥΡΙΖΑ ζητούν άμεση ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας και εφαρμογή των πορισμάτων της επιτροπής Goldammer, ενώ το ΠΑΣΟΚ πιέζει για απαντήσεις στο πού βρίσκεται το εθνικό σχέδιο «Αιγίς».

Το δεύτερο επίπεδο αφορά τις αποκεντρωμένες δομές, για τις οποίες επιδιώκεται στενότερο πλαίσιο λογοδοσίας. Στο επίκεντρο τίθενται οι πιθανές καθυστερήσεις ή, ακόμα χειρότερα, η παντελής έλλειψη μέριμνας για την πρόληψη. Ενδεικτική η αποστροφή του Μητσοτάκη για ευθύνη που επιμερίζεται: «Δώσαμε 25 εκατομμύρια για καθαρισμούς και αντιπυρικές ζώνες και κάποια στιγμή θα κάνουμε το ταμείο…». Η εντολή που έχει δοθεί, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, είναι να ελεγχθούν τα «πώς, πότε, πού» διατέθηκαν από δήμους και περιφέρειες τα κονδύλια που προορίζονταν για αντιπυρικά έργα. Και η πρόθεση των κυβερνητικών είναι να υπάρξει δημόσιο πόρισμα. Μένει να φανεί εάν θα προχωρήσουν οι σκέψεις για μια «Διαύγεια» των ΟΤΑ ώστε να συγκεντρώνονται με ημερομηνίες και ποσά όλα τα στοιχεία (προμήθεια οχημάτων, προσλήψεις, παρεμβάσεις στα όρια κάθε δήμου κ.λπ.).

Το τρίτο επίπεδο αλλαγών αφορά την επιχειρησιακή ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας, ενώ η κυβέρνηση θέλει να βγει μπροστά και με πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ. Σύμφωνα με τον ευρωπαίο επίτροπο Διαχείρισης Κρίσεων Γιάνες Λέναρσιτς, η De Havilland Canada συμφώνησε να ξαναρχίσει την παραγωγή Canadair αν υποβληθούν παραγγελίες από την Ευρώπη, ενώ συμβάσεις αναμένεται να υπογράψουν η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Κροατία.

Ο ελληνικός σχεδιασμός για την αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Πυροσβεστικής περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την προμήθεια («καλώς εχόντων των πραγμάτων το 2026» σύμφωνα με τον Μητσοτάκη) πέντε νέων Canadair CL515, δέκα ελικοπτέρων Erickson S-64, την αναβάθμιση επτά Canadair CL 415.