Τι σηματοδοτεί το αμερικανικό σήμα για βάσεις και σε νησιά του Αιγαίου

Στο 2026 και τη συζήτηση που θα ξεκινήσει εκ νέου για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας  – ΗΠΑ στρέφεται το ενδιαφέρον των μελών του Hellenic Caucus του Κογκρέσου, αλλά και της Αθήνας, μετά και την τελευταία τροπολογία στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) που αφορά τη διερεύνηση δυνατοτήτων για επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα, με έμφαση στα νησιά.

Η τροπολογία ψηφίστηκε από την αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων και καλεί τον υπουργό Αμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ να υποβάλουν από κοινού στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου έκθεση για τη σχέση ασφαλείας μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.

Είναι αξιοσημείωτο ότι το σχετικό νομοσχέδιο έχει ψηφιστεί από τη Γερουσία, με τα δύο Σώματα να βρίσκονται στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, όσον αφορά το τελικό κείμενο που θα παραπεμφθεί στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.         Ιδιαίτερης σημασίας για την ελληνική Ομογένεια το γεγονός ότι η τροπολογία ζητά να περιγραφούν τα δικαιώματα των βάσεων που παραχωρήθηκαν στις ΗΠΑ βάσει της επικαιροποιημένης MDCA, αλλά και να αξιολογηθεί το καθεστώς συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, σύμφωνα με τις επιταγές του Νόμου περί Άμυνας και Διακοινοβουλευτικής Εταιρικής Σχέσης ΗΠΑ – Ελλάδας (US – Greece Defense and Interparliamentary Partnership Act).

Σύμφωνα με πηγές στην Ουάσινγκτον, η τροπολογία είναι πιθανό να εγκριθεί- εάν όχι, τότε θα μεταφερθεί για διαδικαστικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένων άλλων τροποποιήσεων.

Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν τα νησιά Σκύρος και Λήμνος ως πιθανές υποψήφιες νήσους για να συμπεριληφθούν στο σχεδιασμό μιας αμερικανικής «βάσης» στην Ελλάδα.

Το 2021 και νωρίτερα, η Αθήνα αγωνίστηκε ανεπιτυχώς για τη συμπερίληψη της νήσου Σκύρου στην επικαιροποιημένη MDCA, ενώ η Τουρκία έχει θέσει σταθερά βέτο στη συμμετοχή των στρατευμάτων που σταθμεύουν στη νήσο Λήμνο. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, η ελληνική διπλωματία παρακολουθεί στενά την εξέλιξη αυτή και διπλωμάτες έχουν δηλώσει ότι θα ήταν θετικό αν το κείμενο εγκριθεί και τελικά συμπεριληφθούν κάποια από τα νησιά, καθώς έχουν αρχίσει οι συζητήσεις με σκοπό την ανανέωση της MDCA.

Υποστηρίζουν επίσης τον ρόλο που έχει διαδραματίσει η Αλεξανδρούπολη στο πλαίσιο της γεωπολιτικής αναταραχής που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η Αλεξανδρούπολη έχει καταστεί ενδιάμεσος σταθμός για τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ και τις ευρύτερες επιχειρήσεις στην περιοχή, ενώ το αμερικανικό περιοδικό National Interest πρότεινε την Αλεξανδρούπολη ακόμη και ως εναλλακτική τοποθεσία για τις ουκρανικές μεταφορές σιτηρών.

Διπλωμάτες τονίζουν ότι η θέση της Ελλάδας ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ και στρατηγικού εταίρου των ΗΠΑ έχει ενισχυθεί σημαντικά. Είναι ένας ρόλος που συμβάλλει στη σταθερότητα στην περιοχή εν όψει της αυξανόμενης αστάθειας. Ο Γενικός Γραμματέας του HALC Έντι Ζεμενίδης τόνισε ότι η Αλεξανδρούπολη έγινε ένα από τα βασικά «χαρτιά» για το ΝΑΤΟ και τη Δύση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ενώ μεταξύ άλλων η εισηγήτρια της τροπολογίας Δημοκρατική βουλευτής της Νέας Υόρκης Γκρέις Μεγκ σημείωσε ότι αυτή επιτρέπει στο Κογκρέσο και το ευρύ κοινό να δουν πώς η MDCA προωθεί την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, τις συμμαχίες και τα περιθώρια ανάπτυξής τους.

Να υπογραμμιστεί ότι την τροπολογία για την επέκταση του αποτυπώματος των ΗΠΑ επί ελληνικού εδάφους με έμφαση στα νησιά, που λόγω της τουρκικής ρητορικής και περί αποστρατιωτικοποίησης έχει μεγάλη σημασία για την Αθήνα, στήριξαν και σειρά νέων βουλευτών, με πηγές στην Ουάσιγκτον να τονίζουν ότι η στήριξη στην Αθήνα διευρύνεται διαρκώς και «δημιουργούνται και νέοι Μενέντεζ».