Κλιματική αλλαγή: Είμαστε καταδικασμένοι στη δυστοπία;

Η πρόσφατη δήλωση του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουντέρες περιγράφει την επέλαση της κλιματικής αλλαγής με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο

Η πρόσφατη δήλωση του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουντέρες περιγράφει την επέλαση της κλιματικής αλλαγής με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο: «Η περίοδος της υπερθέρμανσης έχει τελειώσει και η εποχή του βρασμού έχει φτάσει». Είναι η πιο δραματική ως τώρα προειδοποίηση προς τα κράτη, τους οργανισμούς, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών που βιώνουν το τελευταίο διάστημα τις συνέπειες βιβλικών καταστροφών σε όλο τον πλανήτη. Και είναι μια ακόμα, η τελευταία ίσως, ευκαιρία να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι οι ελπίδες να υλοποιηθεί ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού για συγκράτηση της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στο επίπεδο του 1,5 βαθμού Κελσίου απαιτεί άμεση και αποφασιστική δράση για το κλίμα, σε παγκόσμια κλίμακα.

Ωστόσο, οι ραγδαίες αλλαγές στο κλίμα της περιοχής επιταχύνουν τη διαμόρφωση μιας νέας κλιματικής συνείδησης. Οι εικόνες που γεμίζουν την οθόνη δεν είναι πλέον μόνο οι πολικοί παγετώνες που λιώνουν, οι τυφώνες στις ΗΠΑ ή οι δασικές πυρκαγιές στον Αμαζόνιο. Στην Ευρώπη, ο ένας καύσωνας μετά τον άλλο σπάνε ρεκόρ θερμοκρασίας, ενώ σε άλλες περιοχές ακραία φαινόμενα προκαλούν πυρκαγιές και πλημμύρες. Στη χώρα μας, τα πύρινα μέτωπα έχουν εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας μέσα σε λίγες μέρες, προκαλώντας μεγάλες ζημιές, κυρίως σε περιουσίες και δασικές εκτάσεις. Η θυελλώδης κλιματική αλλαγή χτυπάει την πόρτα μας.

Η ελαχιστοποίηση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές, ο σχεδιασμός για την εκκένωση των κατοικημένων περιοχών και η απομάκρυνση των πολιτών σε ασφαλές σημείο είναι οι αδιαμφισβήτητες επιτυχίες του αντιπυρικού σχεδιασμού. Ταυτόχρονα, όμως, αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι η πρόληψη είναι το κλειδί για την καταπολέμηση των πυρκαγιών. Η συζήτηση που ξεκίνησε πρόσφατα, επιβεβαιώνοντας τα λόγια εκείνων που έγραψαν ότι «τα δάση καίγονται το χειμώνα», δεν μπορεί να τελειώσει μόνο και μόνο επειδή τελείωσε η αντιπυρική περίοδος. Οι προτάσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σχέδιο πρόληψης. Ο «πόλεμος με την κλιματική αλλαγή», στην οποία αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός, είναι μια μάχη που πρέπει να δοθεί από το σύνολο του πολιτικού συστήματος, σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών, με την ανάπτυξη ενός εθνικού σχεδίου που θα αποτελείται από κοινές προτεραιότητες.

Στις συνθήκες αυτές ο ρόλος της Ενωμένης Ευρώπης δεν μπορεί να περιορίζεται σε πράξεις αλληλεγγύης, όσο σημαντικές και αν είναι. Παράλληλα με την υλοποίηση του στόχου για «Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη ως το 2050» (μηδενική εκπομπή ρύπων) απαιτείται η χάραξη κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής πρόληψης φυσικών καταστροφών που θα εξειδικεύεται από τις αρχές κάθε χώρας αλλά και από τη λειτουργία συντονιστικού κέντρου με σύγχρονες μεθόδους και αποτελεσματικά μέσα. Η θέση των πολιτικών ομάδων και κομμάτων στο θέμα της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί παρά να αποτελεί βασικό κριτήριο της επιλογής των πολιτών αφού καθορίζει το κοινό τους μέλλον στην Ευρώπη και τον κόσμο. Αρκεί να σκεφτούμε τις τραγικές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η επανεκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ ο οποίος, στη διάρκεια της θητείας του, είχε αποσύρει τη χώρα του – τη δεύτερη μεγαλύτερη σε εκπομπές ρύπων – από τη συμφωνία του Παρισιού, η υλοποίηση των στόχων της οποίας απαιτεί παγκόσμια διακυβερνητική κινητοποίηση.