Το ράπισμα της Κομισιόν στον Ράμα

Ενώ πρώτη είδηση στα αλβανικά ΜΜΕ αποτελεί δικαιολογημένα μια κορυφαία υπόθεση διαφθοράς – η πιο ενδεικτική της σήψης του δημοσίου βίου κατά την περίοδο της διακυβέρνησης από το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα – εν τούτοις, δεν πέρασε απαρατήρητη και η Έκθεση της Κομισιόν (screening report 2023, 135 σελίδες) για την Αλβανία. Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο ουσιαστικής σημασίας για όσους γνωρίζουν τις διαδικασίες της Ένωσης. Μάλιστα, είναι η πρώτη που κυκλοφορεί από τον Ιούλιο 2022, όπου Τίρανα και Σκόπια θεωρητικά ξεκίνησαν την τυπική και ουσιαστική διαδικασία ένταξης τους.

Η υπόθεση διαφθοράς που προαναφέραμε αφορά στην ανάθεση και χρηματοδότηση των αποτεφρωτήρων αστικών λυμάτων. Πρόκειται για καραμπινάτη κομπίνα, καθώς ανατέθηκε με διαδικασίες εξπρές, χωρίς δημόσιο διαγωνισμό και παραβαίνοντας τα πρότυπα διαχείρισης απορριμμάτων που επιβάλει η ΕΕ. Η εισαγγελική έρευνα προχωρά και μέχρι στιγμής έχουν προφυλακιστεί ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ίδιου υπουργείου.

Όμως, το ενδιαφέρον είναι ότι οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι είναι φυγόδικοι: ο μέχρι πρότινος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών και κυρίως οι φερόμενοι επενδυτές, που στην ουσία ήταν απλά αποδέκτες των κρατικών εμβασμάτων και διεκπεραίωναν την ανακατανομή. Οι διαρροές από την Εισαγγελία σαφώς φωτογραφίζουν ως αναμεμειγμένο και τον δήμαρχο Τιράνων, τον δεύτερο ισχυρότερο παράγοντα του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Ωστόσο, όπως και στην περίπτωση του πρώην υπουργού Εσωτερικών που καταδικάστηκε για υποθέσεις διεθνούς διακίνησης ναρκωτικών – επίσης σημαίνων πρόσωπο στον κομματικό μηχανισμό του κυβερνώντος κόμματος – ο μόνος που “δεν γνωρίζει τίποτε”, είναι ο πρόεδρος του και πρωθυπουργός της χώρας, Έντι Ράμα!

Εντούτοις, εκτός από τους ρυθμούς της αλβανικής δικαιοσύνης, η αντιπολίτευση έπρεπε να διευθετήσει το θέμα και στο εσωτερικό της και έτσι δεν μπόρεσε να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τις κραυγαλέες περιπτώσεις υπεξαίρεσης καθώς και κατάχρησης δημόσιων πόρων (από τις οποίες υπάρχουν τουλάχιστον μερικές δεκάδες παρόμοιες περιπτώσεις).

Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να διαβάσουν αναλυτικά την 135σέλιδη έκθεση της Επιτροπής. Παρά την προσεκτική γλώσσα που συχνά συναντάται σε παρόμοιες εκθέσεις, οι ελλείψεις γίνονται εύκολα αντιληπτές από τους λιγότερο ενημερωμένους για το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα κριτήρια της Κοπεγχάγης που πρέπει να πληροί η Αλβανία για να ενταχθεί στην ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά την ενταξιακή διαδικασία και τους κανόνες της, μέχρι σήμερα ο Ράμα περιορίζεται στην αντιευρωπαϊκή-καταγγελτική ρητορική. Ενδεχομένως για εσωτερική κατανάλωση ή και εξυπηρετώντας ατζέντες που κινούνται εκτός του πλαισίου που διακηρύσσει η αλβανική πολιτική τάξη, συνηθίζει με απαράδεκτο τρόπο να καταγγέλλει τις Βρυξέλλες ότι δεν θέλουν την διεύρυνση. Ωστόσο, συνεχίζει να απολαμβάνει όχι μόνο της ανοχής, αλλά και των κονδυλίων που εισρέουν απ’ τους προενταξιακούς μηχανισμούς χρηματοδότησης για τη σύγκλιση με την ΕΕ.

Η έκθεση της Επιτροπής είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, ιδίως σε αυτό που αναφέρεται ως “διαδικασία ανάνηψης” στο χειρουργείο, όπου χρησιμοποιούνται αναισθητικά φάρμακα που μοιάζουν με παραισθησιογόνα, κάτι που απασχολεί τους Αλβανούς πολιτικούς. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο αποσπάσματα στην έκθεση που αναφέρονται άμεσα στον γηγενή Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα θέματα που αναδεικνύονται από την έκθεση δεν αφορούν όλους τους Αλβανούς πολίτες.

Επιπλέον, ένας διπλωματικός μηχανισμός αντιμετώπισης της ανθελληνικής πολιτικής των Τιράννων, η οποία θεωρεί πάντα ότι η Αθήνα εννοεί αυτά που δηλώνει, σε συνδυασμό με τους εορτασμούς των ομογενών τον Αύγουστο, θα μπορούσε να κάνει πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειες των μειονοτικών εθνικών οργανώσεων για τη χρήση της έκθεσης. Παρεμπιπτόντως, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, 500.000 ακίνητα δεν είναι εγγεγραμμένα στο αλβανικό κτηματολόγιο και το 80% των εγγεγραμμένων ακινήτων έχουν προβλήματα ως προς την ακεραιότητά τους.

Πλέον, έχουμε την πιο εξόφθαλμη περίπτωση συσχέτισης της αυθαίρετης δίωξης και καθεστωτικής προφυλάκισης του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας Διονυσίου – Φρέντι Μπελέρη με ό,τι συμβαίνει στην Αλβανία. Διότι, εάν στην σημερινή αλβανική επικράτεια υπάρχει μία περιοχή απόλυτης κρατικής παρανομίας στη διαχείριση της περιουσίας των πολιτών, αυτή είναι η παράκτια ζώνη Νάρτα – Χιμάρα – Άγιοι Σαράντα – Εξαμίλια – Μουρσί. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι οι διευθύνοντες των αρμόδιων Υποθηκοφυλακείων Αυλώνας και Αγίων Σαράντα δεν έχουν αντέξει περισσότερο από έναν χρόνο στα καθήκοντα τους, τα τελευταία οκτώ έτη.