Stress test όπως λέμε απόλυτη «υγεία» για τα μεγέθη των 4 συστημικών τραπεζών

Πριν από λίγα χρόνια ακόμη και η παραμικρή αναφορά περί stress test δημιουργούσε αίσθηση πανικού στα τραπεζικά στελέχη στη χώρα μας, καθώς γνώριζαν πως η εν λόγω άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα καταδείκνυε την αδυναμία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τότε, να ανταπεξέλθουν σε μια σειρά από οικονομικές εντάσεις, επιβραδύνσεις και εν γένει αρνητικής χροιάς σενάρια.

Βλέπετε, ήταν τότε που η Ελλάδα βρισκόταν σε έναν οικονομικό, πολιτικό, όσο και κοινωνικό κυκεώνα, με την επόμενη ημέρα της συχνά-πυκνά να παίζεται «μονά-ζυγά» από μαθητευόμενους μάγους και γνώστες της θεωρίας των παιγνίων, που δεν κοιτούσε -απλά- την άβυσσο εκτός ευρώ, αλλά πρόκρινε μετ’ επιτάσεως την επιστροφή στη δραχμή και την αποπομπή από την ευρωζώνη και τελικά τους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αποτέλεσμα; Τα μεγέθη των τραπεζών να είναι έντονα προβληματικά, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPEs) κινούνταν σε all time high επίπεδα και τα stress tests δεν έκαναν τίποτε άλλο, παρά να εκθέτουν την κατάσταση, με έντονα προβληματικά -για να μην πούμε, μελανά- «χρώματα».

Και πως αλλιώς θα μπορούσε να ήταν, από τη στιγμή κατά την οποία το καλοκαίρι του 2015, οι συστημικές ελληνικές τράπεζες είχαν κεφαλαιακές ανάγκες που κινούνταν πέριξ των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Τότε, εάν ζητούνταν σε κάποιον να ποντάρει -έστω- και 1 ευρώ πως οι ελληνικές τράπεζες θα έφταναν στο σημείο κατά το κοντινό μέλλον να έχουν τέτοια αυτοπεποίθηση, που εκπορεύεται, φυσικά, από τα οικονομικά τους δεδομένα και αποτελέσματα, που στο άκουσμα του όρου “stress test”, θα το αντιμετώπιζαν με την λογική του “another day in the office”, είναι σίγουρο πως ο βαθμός απόκρισης θα κινούνταν σε ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά.

Κι όμως! Προ ημερών και οι 4 συστημικές τράπεζες στη χώρα μας κατάφεραν να υπερβούν τη δοκιμασία του stress test, με χαρακτηριστική ευκολία, όπως τονίζεται χαρακτηριστικά. Δείγμα, του πόσο έχουν προοδεύσει, σοβαρευτεί και προετοιμαστεί βάσει συγκεκριμένων απαιτήσεων.

Αναστροφή πορείας προς το αποτελεσματικότερο, αποδοτικότερο και ισχυρότερο!

Μάλιστα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε σχέση με την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων του 2023, από τα οποία προκύπτει ότι το τραπεζικό σύστημα της ζώνης του ευρώ θα μπορούσε να ανταπεξέλθει σε έντονη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.

Η άσκηση κάλυψε 98 (57 μεγάλες και 41 μεσαίες) τράπεζες της ζώνης του ευρώ, οι οποίες και τελούν υπό την άμεση εποπτεία της ΕΚΤ.

Ο δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 – CET1) των 98 τραπεζών που υποβλήθηκαν στην εν λόγω άσκηση θα υποχωρούσε σε 10,4%, δηλ. κατά 4,8 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο όρο, εάν οι εν λόγω τράπεζες εκτίθεντο σε ακραίες καταστάσεις για τρία έτη υπό ιδιαίτερα αντίξοες μακροοικονομικές συνθήκες. Ο δείκτης CET1 αποτελεί βασικό μέτρο υπολογισμού της οικονομικής ευρωστίας μιας τράπεζας.

Όσο για τις μικρότερες τράπεζες στο δείγμα της ΕΚΤ, κατέγραψαν μεγαλύτερη μείωση κεφαλαίου από ό,τι οι μεγαλύτερες τράπεζες υπό την εποπτεία της ΕΚΤ (6,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι 4,6 ποσοστιαίων μονάδων). Αυτό οφείλεται στη μείωση της ικανότητάς τους να δημιουργούν έσοδα και στις υψηλότερες ζημίες από δάνεια στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής. Ωστόσο, ο δείκτης CET1 τους εξακολουθούσε να είναι υψηλότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο δείκτη των μεγαλύτερων τραπεζών (13,7% έναντι 10,1%), καθώς η αρχική τους θέση ήταν επίσης υψηλότερη (20,2% έναντι 14,7%).

Υπενθυμίζεται πως οι 98 τράπεζες που συμμετείχαν στο stress test, αντιπροσωπεύουν συνολικά περίπου το 80% του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού του τραπεζικού τομέα στη ζώνη του ευρώ.

Πως κινήθηκαν οι ελληνικές τράπεζες στο φετινό stress test; Υπερέβησαν με ευκολία το όριο του 8% σε ότι αφορά στον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας του 2025 στο δυσμενές σενάριο. Παράλληλα, οι Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και Eurobank, κατέλαβαν τις κορυφαίες θέσεις μεταξύ των συστημικών τραπεζών της ευρωζώνης που συμμετείχαν στον έλεγχο.

Εξυπακούεται πως ξεχωριστό ρόλο στην εξυγίανση των συστημικών τραπεζών στη χώρα μας, έπαιξε το γεγονός πως το πρόγραμμα «Ηρακλής» επέτρεψε την τιτλοποίηση των χαρτοφυλακίων τους με κρατικές εγγυήσεις. Την ίδια στιγμή, διαθέτοντας χαρτοφυλάκια δανείων τα οποία διακρίνονται από υγιείς όσο και κανονικές αποδόσεις σε έσοδα τόκων, σε αντίθεση με το παρελθόν όπου τα μισά δάνεια ήταν -τουλάχιστον- προβληματικά, οι τράπεζες είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις στον έλεγχο στον υπολογισμό των μελλοντικών εσόδων και κερδών, καθώς επίσης και της εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου.

Μάλιστα, στην πρόσφατη διαδικασία του stress test της ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες διέθεταν σχετικά υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας (CET1), που κυμαίνονταν μεταξύ 13% και 16,8%. Στοιχείο που τους έδωσε τη δυνατότητα αρκετά κεφάλαιά τους να κινούνται παραπάνω από το ελάχιστο εποπτικό όριο προκειμένου να αντέξουν τα θεωρητικά πλήγματα που περιλάμβανε το δυσμενές σενάριο της άσκησης.

Ο έλεγχος των Ελληνικών τραπεζών

Κατά την πρόσφατη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων του 2023 που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ΕΤΕ) κατέγραψε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας της τάξεως του 14,5%, η EFG Eurobank 12,2%, η Τράπεζα Πειραιώς 9,1% και η Alpha Bank 8,9%.

Αναλυτικότερα τα δεδομένα που προέκυψαν από το πρόσφατο stress test ανά συστημική τράπεζα:

Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος: Σε ότι αφορά στο βασικό σενάριο, ο CET1 το 2025 θα ανερχόταν στο 21,6% εν συγκρίσει με 16,8% στα τέλη του 2022.

Επιπροσθέτως, στο δυσμενές σενάριο διαμορφωνόταν σε 13,7% το 2023, 13,8% το 2024 και 14,5% το 2025.

EFG Eurobank: Στο βασικό σενάριο, ο δείκτης CET 1 έφτανε στο 18% στο τέλος της περιόδου αναφοράς και στο 11,7% κατά τη διετία 2023 – 2025.

Όσο για το δυσμενές σενάριο διαμορφώθηκε στο 12,2% το 2025.

Τράπεζα Πειραιώς: Ο δείκτης CET 1 στο βασικό σενάριο το 2025 κινήθηκε στο 14,2%.

Παράλληλα, στο πλαίσιο του δυσμενούς σεναρίου, ο δείκτης ανήλθε στο 8,4% το 2023, στο 8,7% το 2024 και στο 9,1% το 2025.

Alpha Bank: Ο δείκτης CET 1 στο βασικό σενάριο το 2025 διαμορφώθηκε στο 14,1% έναντι 13,2% στην αντίστοιχη άσκηση το 2022.

Σε ότι αφορά στο δυσμενές σενάριο, κινήθηκε στο 8,2% τη διετία 2023 – 2024 και στο 8,9% το 2025.