Τραμπ και Ευρώπη

Ενώ ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ προηγείται με μεγάλη διαφορά από τους αντιπάλους του στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, οι δικαστικές του περιπέτειες εγκλωβίζουν ουσιαστικά τις πολιτικές διαδικασίες αφού οι σχετικές δίκες αναμένεται να ξεκινήσουν στο πρώτο εξάμηνο του 2024 και να ολοκληρωθούν πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου 2024.

Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε μεν να χαρακτηριστεί ως μια αμερικανική ιδιαιτερότητα και ακόμη μια πολιτική και συνταγματική κρίση που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα επιλυθεί, αλλά το αποτέλεσμα των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να επηρεάσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη σε δραματικό βαθμό.

Το ενδεχόμενο μιας αναμέτρησης Μπάιντεν-Τραμπ θα ήταν εξαιρετικά αμφίρροπο, καθώς οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μπάιντεν απολαμβάνει πολύ χαμηλά ποσοστά αποδοχής μεταξύ των ψηφοφόρων, ενώ ο Τραμπ διατηρεί πολύ υψηλά ποσοστά αποδοχής μεταξύ των υποστηρικτών των Ρεπουμπλικανών. Ωστόσο, αυτή η ποινική δίωξη κατά του de facto ηγέτη των Ρεπουμπλικάνων μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες, καθώς πρόκειται για σοβαρό αδίκημα και φαίνεται να επηρεάζει σοβαρά τις αποφάσεις των ψηφοφόρων- η φερόμενη απόπειρα αλλοίωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2020 αγγίζει την καρδιά του Συντάγματος- και οι ισχυρισμοί για απόπειρα αλλοίωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2020 από τον Τραμπ είναι θέμα συνταγματικού δικαίου, Όπως πιστεύουν αναλυτές και δημοσκόποι, ένα σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος είναι πιθανό να αποτραπεί από το να ψηφίσει τον Τραμπ, ιδίως εάν η δίκη ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές και ο πρώην πρόεδρος καταδικαστεί τελικά.

Τόσο ο Ντόναλντ Τραμπ όσο και ο ισχυρός αντίπαλός του Ρον ΝτεΣάντις έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνεχίσουν την πολιτική της μαζικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία που ακολούθησε ο Τζο Μπάιντεν. Και ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, αν εκλεγεί, αλλά δεν έχει εξηγήσει πώς ακριβώς. Ο ΝτεΣάντις υποβάθμισε επίσης την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ως «εδαφικό ζήτημα» σε δηλώσεις του πριν από μερικούς μήνες, αλλά έκτοτε έχει προσπαθήσει να το διαψεύσει κάπως.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η στάση του Ρεπουμπλικάνου ηγέτη σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ έχει βρεθεί στο επίκεντρο της προσοχής του Πούτιν. Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που επικαλούνται εκτιμήσεις ασφαλείας, οι Ρώσοι ηγέτες προσβλέπουν πολύ στο ενδεχόμενο μιας νίκης του Τραμπ ή του Ντεσάντις, είτε με σημαντική μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία είτε με μια ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης για το Κίεβο, με σημαντική παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία. και ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ στο μέλλον. Είναι σαφές ότι μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία, έστω και μερική, μέσω έμμεσης επέμβασης των ΗΠΑ, θα είχε δραματικές επιπτώσεις στη γεωπολιτική κατάσταση στην Ευρώπη και θα ενίσχυε περαιτέρω τον ρωσικό αναθεωρητισμό.

Και στο επίπεδο όμως των διμερών σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια πιθανή εκλογική επικράτηση του Τραμπ ή του Ντεσάντις αναμένεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις, και σε πολιτικό και σε οικονομικό επίπεδο. Ενώ είναι γνωστή η απέχθεια του Τραμπ για την ΕΕ, και ο Ντεσάντις έχει αναφερθεί αρνητικά για την Ένωση και έχει υποστηρίξει θερμά την απόφαση της Βρετανίας για το Brexit.

Το χρονικό διάστημα βέβαια μέχρι το φθινόπωρο του 2024 είναι μεγάλο, αλλά η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ έχει ουσιαστικά αρχίσει. Στις 23 Αυγούστου θα διεξαχθεί το πρώτο ντιμπέιτ των υποψηφίων για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, με τον Τραμπ να κρατάει ακόμη κλειστά τα χαρτιά του για να το αν θα λάβει μέρος. Πέντε ημέρες αργότερα θα συνεδριάσει το δικαστήριο στην Ουάσινγκτον, το οποίο θα ορίσει και την ημερομηνία της δίκης του πρώην Προέδρου για τις κατηγορίες της απόπειρας ανατροπής του αποτελέσματος των εκλογών. Έτσι όπως διαμορφώνεται πλέον το σκηνικό, ο Ντόναλντ Τραμπ θα στηρίξει την καμπάνια στο ψευδοαφήγημα της στοχοποίησής του από τους “διεφθαρμένους” θεσμούς της δικαιοσύνης και τον “διεφθαρμένο” Μπάιντεν. Φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος των οπαδών των Ρεπουμπλικανών θα τον ακολουθήσει στις κάλπες ακόμη και αν ο Τραμπ καταδικαστεί βάσει αδιάψευστων στοιχείων. Το κρίσιμο όμως είναι το πως θα αντιδράσει η πλειοψηφία της αμερικανικής κοινωνίας, όπως και το αν η Ευρώπη έχει κάποιο Σχέδιο Β για την περίπτωση νίκης του ινδάλματος του αμερικανικού εθνικολαϊκισμού.