Λήμνο ή Σκύρο οι επιλογές των ΗΠΑ για βάση στο Αιγαίο

Να δημιουργήσουν συνθήκες στρατηγικού βάθους για τις δύο βασικές στρατιωτικές υποδομές που διατηρούν στη χώρα μας, στον Νότο στη Σούδα και στον Βορρά στην Αλεξανδρούπολη, επιδιώκουν οι Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της επέκτασης της στρατιωτικής παρουσίας τους και στα νησιά του Αιγαίου.

Σύμφωνα με σχετική τροπολογία, η οποία κατατέθηκε στις αρχές της εβδομάδας στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) και ψηφίστηκε ήδη από την αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, καλούνται ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας και ο υπουργός Εξωτερικών να υποβάλουν από κοινού στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου έκθεση για τη σχέση ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας με επίκεντρο τη διερεύνηση περαιτέρω επέκτασης της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην ελληνική επικράτεια με έμφαση στα νησιά.

Νησιά σε κομβικό ρόλο

Στο πλαίσιο των νέων αμερικανικών σχεδιασμών, αναμένεται ότι η επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας θα εστιαστεί σε πρώτη φάση στη Λήμνο και τη Σκύρο. Πρόκειται για κάτι που επίσης φαίνεται να επιδιώκει για τους δικούς της λόγους και η ελληνική πλευρά. Σε ό,τι αφορά τη Λήμνο, η εγκατάσταση αμερικανικών δυνάμεων εκεί αναμένεται ότι θα ενισχύσει το πλέγμα ασφαλείας της βάσης της Αλεξανδρούπολης, αφού το νησί θα αποκτήσει ρόλο προχωρημένου φυλακίου το οποίο θα προστατεύει το μαλακό υπογάστριό της, ενώ από την άλλη πλευρά θα μπορεί να ελέγχει τα Στενά των Δαρδανελίων,  θέτοντας στο μικροσκόπιο την κινητικότητα του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και ασκώντας ταυτόχρονα μία επιπλέον μορφή πίεσης στο «άτακτο παιδί» του ΝΑΤΟ, την Τουρκία.

Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά τη χώρα μας, μια στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη Λήμνο θα έθετε τέλος στις συνεχείς κατηγορίες και πιέσεις της Άγκυρας προς τη χώρα μας και θα μας επέτρεπε να συνεχίσουμε να ζητάμε την αποστρατιωτικοποίηση της Λήμνου σε όλα σχεδόν τα σχετικά διεθνή φόρα. Μια αμερικανική στρατιωτική βάση στη Λήμνο θα έλυνε αποφασιστικά αυτό το ζήτημα, καθώς θα ήταν σαφές στην Τουρκία ότι το νησί δεν αποτελεί αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.

Όσον αφορά τη Σκύρο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το νησί αυτό, ένα από τα σημαντικότερα στα αμυντικά σχέδια της Ελλάδας έναντι της τουρκικής απειλής, αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ για να γίνει στρατιωτική βάση για τις τελευταίες.

Η πιο πρόσφατη ήταν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ανανέωση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ, που υπεγράφη το 2021, από τον τότε υπουργό Εξωτερικών και νυν υπουργό Άμυνας, Νίκο Δένδια. Στο πλαίσιο του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών, ανάλογη πρόταση είχε καταθέσει στην αμερικανική πλευρά ο Πρόεδρος του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Κωνσταντίνος Φλώρος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι θα μπορούσε να παρέχει ένα δίχτυ ασφαλείας για τη βάση της Σούδας, καθώς θα μπορούσε να ελέγχει την περιοχή από τα Δαρδανέλια έως τη διώρυγα του Σουέζ. Από την άλλη πλευρά, για την ελληνική πλευρά, η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων θα προστάτευε περαιτέρω σημαντικές ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις από την τουρκική απειλή, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργούσε ως περιοριστικός παράγοντας κατά των ανεξέλεγκτων δραστηριοτήτων της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας στο Αιγαίο.

Αμερικανικό αεροπλανοφόρο

Ως εκ τούτου, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν ενταθεί ακόμη περισσότερο οι συνεκπαιδεύσεις, αλλά και οι συνεργασίες ανάμεσα στις ελληνικές και τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Ενδεικτικά να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο της Διμερούς Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας – ΗΠΑ (MDCA), στα τέλη του προηγούμενου μήνα, πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού, αλλά και μαχητικά αεροσκάφη F-16 και Mirage 2000-5, διεξήγαγαν κοινές ασκήσεις με το αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS GERALD R. FORD και  τα αεροσκάφη F – 18 που μεταφέρει. Οι ελληνικές και αμερικανικές αεροναυτικές δυνάμεις πραγματοποίησαν μια σειρά από ασκήσεις πάνω σε σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια αντιμετώπισης αεροπορικής προσβολής, αλλά και μάχης μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών.