Αυτοδιοικητικές εκλογές: Από τις μισές αλήθειες στην πραγματικότητα

Σε δυο μήνες θα ξαναπάμε στις κάλπες, αυτή την φορά για να εκλέξουμε «τοπικούς αρχόντους», περιφερειάρχες και δημάρχους.

Για να τιμήσουμε και να στηρίξουμε την πολυτραγουδισμένη, την αποθεωμένη σε άλλους καιρούς αποκέντρωση. Γύρω από την οποία, στήθηκαν… χοροί συμφερόντων (πολιτικών, οικονομικών, τοπικιστικών), με μισές αλήθειες και άφθονα ολόκληρα ψέματα.

Καλό πράγμα η αποκέντρωση. Η ουσιαστική, εύρυθμη, λειτουργική, διάφανη, που την βλέπουμε (και την ζηλεύουμε!) να ανθεί και να μεγαλουργεί σε… άλλες χώρες με πολιτική και κοινοτική κουλτούρα της κοινωνίας. Εδώ στην χώρα της… φαιδράς πορτοκαλέας, η αλήθεια είναι ότι αν εξαιρέσει κανείς κάποιες φωτεινότατες εξαιρέσεις, ο θεσμός έχει καταταλαιπωρηθεί και η «ιδέα» έχει αποτύχει οικτρά.

Η πτώση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κεντρική πολιτική εξουσία. Πράγματι, οι αποκεντρωμένες, αυτοδιοικούμενες κυβερνήσεις με σημαντικές εξουσίες, πόρους και αυτονομία θεωρούνται ανταγωνιστικές για το περιφερειακό προσκήνιο, αμφισβητώντας τη μοναδικότητα και την εξουσία τους. Ενώ στο παρελθόν ήταν η κυβέρνηση που διόριζε τους διοικητές των νομών, σήμερα οι τοπικοί διοικητές εκλέγονται από τις τοπικές κοινότητες. Στη συνέχεια ασκούν τη λαϊκή εξουσία που διαθέτουν (άλλοτε καλοπροαίρετα, άλλοτε πονηρά, για να δικαιολογήσουν τις αποφάσεις τους).

Στις Κυκλάδες (και όχι μόνο), το  «κίνημα της πετσέτας» αναπτύσσεται και στην πορεία πολιτικοποιείται (λες και τα πολιτικά κόμματα δεν θα άφηναν το «δώρο» που έφερε η αρχικά αυθόρμητη λαϊκή αντίδραση να πάει χαμένο…). Καθώς η έρευνα για την καταπάτηση των παραλιών εξελίσσεται, η αδιάφορη «τοπικιστική αλληλεγγύη», δηλαδή η διαφθορά και η θεσμική ανικανότητα, αποκαλύπτει μια σημαντική ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης (η οποία εκδίδει άδειες ανάπτυξης αλλά δεν ελέγχει αν τηρούνται αυστηρά οι όροι και οι νόμοι). Η λογική θα έπρεπε κανονικά, θεωρητικά, να παρεμβαίνει αποφασιστικά για να διασφαλίσει ότι οι δικαιοδοσίες που αναφέρονται από τις τοπικές αρχές έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν. .

Δεν βαριέστε. Είναι αρμοδιότητα του δήμου και της τοπικής αστυνομίας, που είναι μυστηριωδώς αμελείς. Όχι, είναι ευθύνη των τοπικών αρχών, οι οποίες πάντα το γνωρίζουν, αλλά δεν ενδιαφέρονται. Οι τοπικές, δημοτικές και περιφερειακές κυβερνήσεις είναι αιχμάλωτες των τοπικών συμφερόντων, αλλά και της εκλογικής «αλληλεγγύης». Η αστυνομία περιμένει εντολές από τους δήμους. Μόλις δοθεί η εντολή, γίνεται ένας εικονικός έλεγχος και «κατεδάφιση».

Πολεοδομίες, δασαρχεία, εποπτικές αρχές και άλλες εστίες διαφθοράς υπάγονται στη δικαιοδοσία των τοπικών και περιφερειακών βαθμών, με τους συνήθεις ρυθμούς και δομές θεσμοθετημένης διαφάνειας. Και υπάρχει και κάτι άλλο: .

Λύνονται όλα αυτά τα προβλήματα, αν υπάρχει πολιτική βούληση της κεντρικής διοίκησης, καθαρές κουβέντες και ενημέρωση λεπτομερής των τοπικών κοινωνιών. Που, επιτέλους, νοιάζονται για να βελτιώνεται ο τόπος τους, να λύνονται προβλήματα, να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους υπόλοιπους πολίτες. Α, και έλεγχος από την κεντρική εξουσία για ζητήματα νομιμότητας, διαφάνειας. Ουδείς στην Δημοκρατία υπεράνω του νόμου και του ελέγχου…

Αλλά οι εκάστοτε κυβερνήσεις φιλοδοξούν να βαφτεί ο «αυτοδιοικητικός» εκλογικός χάρτης γαλάζιος, ροζ ή πράσινος. Οι επιλογές των υποψηφίων γίνονται μ’ αυτό το κριτήριο (πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις, που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα), αν τα σχέδια δεν ευοδωθούν πλήρως, υπάρχει και το μικροπολιτικάντικο μασκάρεμα (θυμόμαστε το αμίμητο του Αντρέα Παπανδρέου, όταν στις αυτοδιοικητικές εκλογές στα μέσα του ’80, το ΠΑΣΟΚ ήρθε τρίτο, πως τις δημοτικές εκλογές τις κέρδισε το ΠΑΣΟΚ… και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις»!) της «υποστήριξης» και πάει λέγοντας…