Η στροφή της Αθήνας απέναντι στην Τρίπολη

Σε ανατροπή της μέχρι τώρα πολιτικής αντιμετώπισης της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης προχώρησε χθες η κυβέρνηση καθώς μετά από εννέα μήνες «εμπάργκο» στην κυβέρνηση Ντμπεϊμπά και άτυπη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, ο ΥΠΕΞ Γ. Γεραπετρίτης συνομίλησε τηλεφωνικά με την ομόλογο του Ν. Μανγκούς και συμφώνησαν μάλιστα να συναντηθούν στην Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο.

Οι σχέσεις με την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά ποτέ δεν ήταν καλές αλλά μετά την υπογραφή του δεύτερου Τουρκολυβικού Μνημονίου πριν σχεδόν ένα χρόνο επιδεινώθηκαν και τελικά στις 17 Νοεμβρίου 2022 οδηγήθηκαν σε κρίση και πλήρη διακοπή, κατά την επεισοδιακή επίσκεψη του Ν. Δένδια στην Τρίπολη της Λιβύης. Τότε, ο κ. Δένδιας επρόκειτο να επισκεφθεί τον πρόεδρο του προεδρικού Συμβουλίου Μ. Μέρφι αλλά όταν διαπίστωσε ότι στο αεροδρόμιο τον περίμενε η ομόλογος του Ν. Μανγκούς η ελληνική αποστολή παρέμεινε στο κυβερνητικό αεροσκάφος το οποίο μετά από αρκετή ώρα αναχώρησε και αλλάζοντας σχέδια πτήσης πέταξε για το Τομπρούκ όπου συναντήθηκε με τον άλλο πόλο εξουσίας στην Λιβύη, τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Α. Σάλεχ.

Έκτοτε δεν υπήρξε καμία επαφή με την κυβέρνηση της Τρίπολης και ο πρέσβης Ν. Κοτροκόης ανακλήθηκε πριν υποβάλει τα διαπιστευτήριά του.

Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου, ο Ν. Γαρηλίδης διορίστηκε νέος πρέσβης στην Τρίπολη, σε συμφωνία με τον Γ. Γεραπετρίτη και την Ν. Μάνγκους.

Η αλλαγή αυτή στην Αθήνα, η οποία έρχεται μετά την επίσκεψη Μητσοτάκη στο Ελ Αλαμέιν και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Σίσι (παρουσία των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας των δύο χωρών) και προφανώς σε συνεννόηση με το Κάιρο, καλύπτει ένα σημαντικό κενό που υπήρχε τους τελευταίους μήνες (και πριν ακόμη από το επεισόδιο στο αεροδρόμιο της Τρίπολης) και αποτελεί βασική προσπάθεια αποκατάστασης του επιπέδου επικοινωνίας. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ντμπειμπά συνεχίζει να δέχεται κριτική εκ των έσω για το γεγονός ότι θέτει συνεχώς εμπόδια στη διεξαγωγή εκλογών που θα μπορούσαν να εξομαλύνουν την κατάσταση, παραμένει νομικά αναγνωρισμένη κυβέρνηση από τον ΟΗΕ και έχει επίσημες επαφές με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες.

Μάλιστα, το Κάιρο (το οποίο είχε συμβουλεύσει την Αθήνα να διακόψει τους δεσμούς της με το καθεστώς Ντμπειμπά) άνοιξε πρόσφατα δίαυλο επικοινωνίας με την Τρίπολη. Καθώς η κατάσταση έχει αλλάξει, η Τουρκία έχει αποκαταστήσει εγκαίρως την επαφή με την ανατολική Λιβύη μέσω της “διαμεσολάβησης” με τη χρήση σφραγίδων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της άμεσης επαφής τόσο με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου όσο και με τον στρατηγό Haftar.

Κατά τη διάρκεια της λιβυκής κρίσης, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος υποστήριξαν επίσης στρατιωτικά την ανατολική Λιβύη κατά της προσωρινής κυβέρνησης στην Τρίπολη, αλλά η διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας, των ΗΑΕ και της Αιγύπτου φαίνεται να αντανακλάται στη λιβυκή κρίση. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον αιγυπτιακό και τον τουρκικό Τύπο, η αναζήτηση συνεννόησης για την επίλυση της λιβυκής κρίσης αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα στις υποβρύχιες συνομιλίες μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου.

Η Ελλάδα έτσι κινδύνευε να μείνει απομονωμένη τελικά η ίδια στην Λιβυκή κρίση και να έχει εξαιρετικά περιορισμένη έως και μηδενική δυνατότητα παρέμβασης στις εξελίξεις. Με πρόσχημα μάλιστα την «διακοπή» των σχέσεων με την κυβέρνηση της Τρίπολης η Ελλάδα είχε αποκλεισθεί από διεθνείς συναντήσεις για την Λιβύη παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες που συνορεύουν με την χώρα της Β. Αφρικής.

Δεν είναι γνωστό πάντως, αν η ελληνική πρωτοβουλία για αποκατάσταση των σχέσεων με την Λιβύη, έχει σχέση με φημολογούμενες πρωτοβουλίες του προέδρου Σίσι για περιφερειακές συνεννοήσεις στα θέματα των θαλασσίων ζωνών ενώ αντίστοιχες προτάσεις προωθούνται και από το Παρίσι.