Μανώλης Χριστοδουλάκης στο pagenews.gr: Ανεξάρτητη Αυτοδιοίκηση ή συνέχεια της κυβερνητικής πολιτικής;

Στον απόηχο των τελευταίων εξελίξεων με την απόσυρση της υποψηφιότητας του κ. Πατούλη και την αντικατάσταση του με το Νίκο Χαρδαλιά, είναι απόλυτα φυσιολογικό ο κάθε δημοκρατικός πολίτης να νιώσει αγανάκτηση και αποστροφή, απέναντι στο Μαξίμου ΑΕ και στον τρόπο που διαχειρίζεται ακόμη και τις εκλογές για την ανάδειξη αιρετών στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1994 έκανε την πρώτη τομή στην εκλογική ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς για πρώτη φορά οι νομάρχες εξελέγησαν απευθείας από τον λαό.  Το 1997 με το σχέδιο «Καποδίστριας» (Νόμος 2539/97) πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση από την εποχή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η χώρα διαιρέθηκε σε 13 περιφέρειες, 51 νομούς, 910 δήμους και 124 κοινότητες. Η συνένωση κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους έγινε με σκοπό τη βελτιστοποίηση της δημόσιας διοίκησης στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» (νόμος 3852/2010) επιχειρήθηκε η νέα αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση στη χώρα μας από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Ο «Καλλικράτης» θεωρηθηκε συνέχεια του «Καποδίστρια», επειδή διεπόταν από παρόμοια φιλοσοφία αναγκαστικής συνένωσης των υπαρχόντων μικρών δήμων και κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, στο πλαίσιο της εκχώρησης πραγματικών εξουσιών, με αποκεντρωμένες αρμοδιότητες, υλικούς και ανθρώπινους πόρους και πλήρη χειραφέτηση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης από τα πολιτικά γραφεία και την κεντρική εξουσία.

Δυστυχώς, το παράδειγμα Πατούλη αποδεικνύει ότι η Νέα Δημοκρατία έχει ακριβώς αντίθετη άποψη. Επιχειρεί τον πλήρη έλεγχο της αποκεντρωμένης διοίκησης, λειτουργώντας επικοινωνιακά και με καθαρά μικροκομματικό συμφέρον.  Τι και αν ο κ. Πατούλης υπήρξε ένας κακός περιφερειάρχης που από την αρχή πολιτεύτηκε χωρίς σχέδιο και ουσιαστικό πρόγραμμα και χωρίς πυξίδα. Ακολουθώντας την προσφιλή τακτική και της ίδιας της κυβέρνησης, στα χρόνια της πανδημίας, αναδείχθηκε πρωταθλητής των απευθείας αναθέσεων και των κλειστών διαγωνισμών χωρίς δημοσίευση, μια διάτρητη διαδικασία που δεν εγγυάται  το σεβασμό του δημοσίου συμφέροντος.  Δεν απορρίφθηκε για αυτό. Αλλά για μια άτυχη επιλογή καθαρά επικοινωνιακού χαρακτήρα.  Άλλωστε η μεταφορά όλου του συνδυασμού του στον νέο «εκλεκτό» της Νέας Δημοκρατίας Νίκο Χαρδαλιά, αποδεικνύει ακριβώς αυτό.

Οι ενεργοί και σκεπτόμενοι πολίτες όμως, θέλουν μια άλλη αυτοδιοίκηση, έναν άλλο πολιτικό και αυτοδιοικητικό πολιτισμό που θα βασίζεται σε αρχές, αξίες, ηθικούς κανόνες και δημοκρατικές διαδικασίες και επιλογές. Και αυτό μόνο το ΠΑΣΟΚ με τις αξίες του και τις απόψεις του περί αυτοδιοίκησης μπορεί να προσφέρει.

Η τοπική αυτοδιοίκηση δε μπορεί να είναι η συνέχεια του κεντρικού κράτους, το μακρύ χέρι της εκάστοτε κυβέρνησης στους δήμους και στις περιφέρειες. Οφείλει να είναι το θεσμικό εχέγγυο της κοινωνικής συνοχής  και ανάπτυξης για την ελληνική περιφέρεια. Η συρρίκνωση της περιφέρειας, όπως ανέδειξε η πρόσφατη απογραφή, αποτελεί ακόμα μία απόδειξη πως χρειαζόμαστε καλύτερη  και πιο αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση. Η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής στα μεγάλα αστικά κέντρα, δείχνει ότι οι δήμοι χρειάζονται εκείνα τα εργαλεία, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες και να δημιουργήσουν συνθήκες συμπερίληψης και ενότητας, ώστε όλοι μαζί να κάνουμε ένα βήμα μπροστά.

Σε αυτό το πλαίσιο το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ έχει καταθέσει στο δημόσιο διάλογο ένα πρόγραμμα τεσσάρων σημείων, που χρειάζεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση για να ανθίσει αλλά η κυβέρνηση αρνείται ακόμη και να συζητήσει.

1) Μια σοβαρή τομή απλούστευσης διαδικασιών. Η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργεί σε ένα πλαίσιο ελεγχόμενο και συγκεντρωτικό, χωρίς ουσιαστική αποκέντρωση της εξουσίας. Αυτό την καθιστά ανίκανη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος και τα πραγματικά ζητήματα των πολιτών.

2)  Η οικοδόμηση του Κράτους Πρόνοιας στους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Από τα κέντρα υγείας μέχρι τις δομές φροντίδας ηλικιωμένων, η τοπικές κοινότητες οφείλουν και πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο, όπως ακριβώς συμβαίνει σε όλο τον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο.

3) Η Ενεργειακή Δημοκρατία. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να αναδειχθεί πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα, προς όφελος τόσο των δημοτών όσο και του ίδιου του περιβάλλοντος. Με την υποχρέωση όλων των Δήμων να χωροθετήσουν περιοχές για εγκατάσταση ΑΠΕ, υπό τον όρο το 50% της ενέργειας που θα παράγεται από αυτές, να καλύπτει ανάγκες των ίδιων των Δήμων, των παραγωγών (αγροτών και κτηνοτρόφων), των κοινωνικά ευάλωτων πολιτών και των ενεργειακών κοινοτήτων.

4) Ένα σύγχρονο εκλογικό σύστημα, που δεν θα επιτρέπει σε δημάρχους να εκλέγονται με ποσοστό μικρότερο της απόλυτης πλειοψηφίας, καθώς αυτό αποτελεί διαστρέβλωση του εκλογικού αποτελέσματος και της πολιτικής βούλησης των πολιτών.

Χρειάζεται λοιπόν, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και όχι αποσπασματικές και ευκαιριακές ρυθμίσεις που έρχονται κάθε φορά να κουκουλώσουν εφήμερα προβλήματα ή να δώσουν επιφανειακές λύσεις. Είναι μια σοβαρή υπόθεση και κάθε νέο θεσμικό πλαίσιο πρέπει να είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής διαβούλευσης και συζήτησης και όχι επιβολή σκοπιμοτήτων.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι μείζον ζήτημα  για τη Χώρα και το πολιτικό σύστημα οφείλει να συνεννοηθεί τουλάχιστον για την κατεύθυνση και το ρόλο της. Αυτό θα είναι  εθνικά ωφέλιμο και κοινωνικά δίκαιο και θα συμβάλλει ώστε να αποκτήσουμε περισσότερη και καλύτερη δημοκρατία.

*Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης είναι Βουλευτής Ανατολικής Αττικής ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ