Το ακροδεξιό μωσαικό του βαλκανικού χουλιγκανισμού

Η δολοφονική επίθεση των Κροατών χούλιγκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια  άνοιξε τη συζήτηση για τη διείσδυση ακραίων ιδεολογιών στις τάξεις των οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων: Κατά πόσο υπάρχει πολιτικό υπόβαθρο πίσω από τις αλλεπάλληλες συγκρούσεις ανάμεσα σε διαφορετικά γκρουπ ανθρώπων, που αθροίζονται γύρω από το έμβλημα του αθλητικού συλλόγου που υποστηρίζουν.

Η ιδιαίτερη περίπτωση της κροατικής BBB

Οι Κροάτες χούλιγκαν, μέλη της BBB (Bad Blue Boys), δεν κρύβουν τις ακροδεξιές τους πεποιθήσεις – είτε με τα πανό που αναρτούν στα γήπεδα είτε με διάφορες χειρονομίες που αποκαλύπτουν ξεκάθαρα σε ποιο πλευρό των άκρων ανήκουν. Είναι όμως μία νεοναζιστική γκρούπα, που χρησιμοποιεί ως προκάλυμμα το ποδόσφαιρο για να προτάξει τις πολιτικές της πεποιθήσεις ή αυτές εμφανίζονται παραπληρωματικά ως μέρος μίας γηπεδικής τελετουργίας;

Ο κ. Βλάσης Βλασίδης, αν. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και ειδικός σε ζητήματα αθλητικής βίας, σπεύδει να ξεκαθαρίσει μια σειρά πραγμάτων: «Εγώ μιλάω για φασιστικές καταβολές συλλόγου στην Κροατία και συγκεκριμένα της Dinamo και οι οποίες επιβιώνουν σε συγκεκριμένους συνδέσμους οπαδών. Δεν μιλάω ούτε για ναζί ούτε για κάθε σχετικό. Οι Κροάτες φασίστες ήταν εναντίον των Εβραίων, των ορθόδοξων χριστιανών και των Σέρβων ως Σλάβων και μάλιστα ζητούσαν τη βιολογική εξόντωση των Σέρβων, κυρίως των παιδιών. Αυτοί ήταν οι Ουστάσι. Η ομάδα που ιδρύθηκε από όσους επέζησαν από τις εκκαθαρίσεις των τιτοϊκών, έφτιαξε την Dinamo κι αυτό δεν το απαγόρευε η Γιουγκοσλαβία. Γι’ αυτό μιλάω για φασίστες, όχι για κάποιο άλλο λόγο».

Η εμπειρία του σερβικού εθνικισμού

Αντίστοιχα χαρακτηριστικά εθνικιστικής ιδεολογίας υπάρχουν και σε συνδέσμους οπαδών άλλων ομάδων στα Βαλκάνια (π.χ. σε συνδέσμους οπαδών Ερυθρού Αστέρα και Παρτίζαν Βελιγραδίου) αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουν φασιστική ιδεολογία.

Είναι ακροδεξιοί, είναι χούλιγκαν και πολλές φορές συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα. Προέρχονται από τα πιο φτωχά στρώματα, αλλά δεν προέρχονται μόνο από αυτά. Οι περισσότεροι είναι σκληροί οπαδοί του σερβικού εθνικισμού και ορκισμένοι εχθροί των Κροατών. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην εντελώς άσημη ομάδα Obilic, την οποία εξαγόρασε το 1997 ο Αρκάν και από ομάδα κατώτερων κατηγοριών πήρε πρωταθλήματα και κύπελλα στη Σερβία (1997-2000). Λέγεται ότι ο Αρκάν απειλούσε τους προέδρους και τους ποδοσφαιριστές των άλλων ομάδων, ενώ οι φανατικοί οπαδοί της ομάδας ήταν βετεράνοι του πολέμου στη Βοσνία και άνθρωποι του υποκόσμου. Η Obilic παρέμεινε ισχυρή και δύο χρόνια μετά τον θάνατό του υπό την προεδρία της Ceca. Μετά ακολούθησε καθοδική πορεία.

Το μίσος των Ρουμάνων ultras για τους Ούγγρους

Οι σκληροί οπαδοί στη Ρουμανία είναι οι κλασικοί χούλιγκαν και τίποτε παραπάνω, σύμφωνα πάντοτε με τον κ. Βλασίδη. Ο κύριος εχθρός, όμως, είναι η εθνική ομάδα και οι ομάδες της Ουγγαρίας με τις οποίες υπάρχει σκληρή κόντρα και σε ιδεολογικό-πολιτικό επίπεδο. Δεν υπάρχει, όμως, σύνδεση με τον φασισμό ως ιδεολογία.

Μολονότι οι ultras υπάρχουν παντού, η ατμόσφαιρα δεν είναι σαν αυτή που βρίσκεις αλλού, δεν υπάρχει αυτή η ένταση στα ρουμανικά γήπεδα, είναι περισσότερο σαν γιορτή.

Το ρυθμό δίνουν οι πρόεδροι των ομάδων, που «είναι μεγαλοεπιχειρηματίες με πιο ακραίο λόγο. Βαλκάνιοι που από τα πανέρια έγιναν επιχειρηματίες. Όλο αυτό είναι μια λούμπεν αισθητική που βρίσκει την έκφραση της στο ποδόσφαιρο.

Η ιδιαιτερότητα της Βουλγαρίας

Στη Βουλγαρία, όλοι οι σύνδεσμοι οπαδών είναι ακροδεξιάς απόχρωσης.

Οι σημαντικοί ακροδεξιοί είναι οι συνδεσμίτες Ultra Block B της Λέφσκι Σόφιας, που χαιρετούν φασιστικά, έχουν σβάστικες, μοιάζουν εξαιρετικά με τους χρυσαυγίτες της Ελλάδος. Τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να κάνει πολύ αισθητή την παρουσία της η Lauta Army της Λοκομοτίβ Πλοβντίβ. Το σύνθημά τους είναι God mit uns, που ειναι ίδιο με το παλιό σύνθημα του βουλγαρικού στρατού C nashe boga, που σημαίνει το ίδιο. Οι στολές τους φιλοξενούν όλα τα σύμβολα του ναζισμού, σβάστικες κλπ, και χαιρετούν φασιστικά. Δεν μιλούν για βουλγαρική ανωτερότητα, αλλά μιλούν εντελώς υποτιμητικά για τους τσιγγάνους της Βουλγαρίας και ότι είναι ντροπή για τη χώρα.