Το αντίτιμο κατά της κλιματικής αλλαγής

Η μάχη που δίνει ο πλανήτης κατά των διαδοχικών κρίσεων που εμφανίζονται λόγω της κλιματικής αλλαγής δεν είναι εύκολη. Τα εντελώς διαφορετικά σημεία οικονομικής και κοινωνικής αναφοράς από τα οποία ξεκινούν μια σειρά από χώρες, δεν μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι. Αφού η κλιματική κρίση δεν σημαίνει για όλους το ίδιο.

Η μοναδική οδός για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η αναχαίτιση και επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Και αυτό είναι κάτι που απαιτεί την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, του γνωστού σαν (CO2) σε μηδενικά επίπεδα. Παράλληλα απαιτεί και τη ραγδαία μείωση των εκπομπών και των υπολοίπων αερίων του θερμοκηπίου, όπως είναι το μεθάνιο που εκλύεται σε μεγάλες ποσότητες στις κτηνοτροφικές μονάδες, το υποξείδιο του αζώτου που παράγεται από τα αζωτούχα λιπάσματα που είναι απαραίτητα στη γεωργία, καθώς και τα φθοριούχα αέρια που παράγονται μέσω βιομηχανικής και καταναλωτική χρήσης.

Έτσι, οι χώρες επιλέγουν τα αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ανάλογα με το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξής τους, το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού τους και την αντίληψη και ιεράρχηση της έννοιας της κλιματικής αλλαγής και των κινδύνων που απορρέουν από αυτήν.

Και, όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς, οι απόψεις και οι προσεγγίσεις διαφέρουν ακόμη και μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, όπως τα μέλη της G20 και οι χώρες που συμμετέχουν στην COP 28 στα Εμιράτα στο πλαίσιο της UNFCCC.

Οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, ειδικότερα, έχουν δείξει δυσανεξία στη λήψη σκληρών μέτρων που θα καθυστερούσαν την αναπτυξιακή πορεία των χωρών τους και την έξοδό τους από την ακραία φτώχεια.

Άλλες χώρες, όπως είναι η Ινδία, συμφωνούν με τις δεσμεύσεις, αλλά δεν είναι σε θέση να υιοθετήσουν πολιτικές που να μειώνουν πραγματικά τα αέρια του θερμοκηπίου λόγω της ταχείας βιομηχανικής και οικονομικής ανάπτυξης, η οποία επί του παρόντος βασίζεται μόνο στα ορυκτά καύσιμα. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας εμπίπτει στην ίδια κατηγορία. Η Σαουδική Αραβία δεν θέλει να σκοτώσει την “κότα που γεννά το χρυσό αυγό”, δηλαδή την ανάγκη της παγκόσμιας οικονομίας για πετρέλαιο.

Τέλος, υπάρχει ο ρωσικός παράγοντας, ο οποίος θα κατέρρεε χωρίς ορυκτά καύσιμα. Για το λόγο αυτό, μαζί με τη Σαουδική Αραβία, χειραγωγεί την τιμή του πετρελαίου.

Σε πρόσφατη συνέντευξη της η Mari Pangestu, που ήταν πρώην διευθύνουσα σύμβουλος της World Bank σε θέματα ανάπτυξης, ανέφερε πως το ετήσιο κόστος για τη μετάβαση σε μια οικονομία που θα μπορεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή, θα ανέρχεται μόνο για τις αναπτυσσόμενες χώρες από $1 τρισ. έως $3 τρισ. Φυσικά, το ζήτημα της χρηματοδότησης αυτού του γιγαντιαίου ποσού, δεν βρίσκει ανταπόκριση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες προτάσσουν στην εξίσωση «ανάπτυξη – αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής» τη λέξη ανάπτυξη και αυτό είναι απολύτως λογικό γι’ αυτές. Οι δε ανεπτυγμένες χώρες προτάσσουν την ανάγκη της ανάσχεσης της κλιματικής κρίσης.

Δηλαδή αναφερόμαστε σε διαφορετικές αντιλήψεις, σε διαφορετικές ανάγκες και σε διαφορετικές προτεραιότητες. Με βάση αυτήν την εικόνα το κενό της χρηματοδότησης αυτού του κολοσσιαίου εγχειρήματος για την πράσινη μετάβαση σε όλο τον πλανήτη, παραμένει. Οι αναπτυσσόμενες χώρες αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν την μετάβαση. Οι φορολογούμενοι των ανεπτυγμένων χωρών ήδη επωμίζονται σημαντικά κόστη που αφορούν την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπισή της. Κάτι που έχει οδηγήσει σε κοινωνική δυσαρέσκεια και σε μεγάλο βαθμό στην απαξίωση της ίδιας της ανάγκης της πράσινης μετάβασης, όπως αυτή δρομολογείται. Και το ερώτημα παραμένει. Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό των τρισεκατομμυρίων που θα απαιτηθούν για την αναχαίτιση και επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη;