Το «μπλακ άουτ» στην Κατεχάκη πίσω από το επιχειρησιακό φιάσκο

Οι δυσλειτουργίες στην Αστυνομία  είχαν γίνει αισθητές ήδη από την περασμένη άνοιξη, με αφορμή τη διαχείριση των διαδηλώσεων στο κέντρο της Αθήνας για το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών. Επανήλθαν, όμως, στο προσκήνιο τα τελευταία εικοσιτετράωρα, λόγω της αντίδρασης της ΕΛ.ΑΣ. στο θέμα των Κροατών χούλιγκαν,  που είχε ως κατάληξη τον θανάσιμο τραυματισμό του 29χρονου Μιχάλη Κατσούρη, έξω από το γήπεδο της ΑΕΚ.

Οι αποστρατείες αξιωματικών που διέθεταν γνώση στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αστυνομικών μέτρων, η τοποθέτηση σε κρίσιμα πόστα αστυνομικών που στερούνται εμπειρίας σε επιχειρησιακά ζητήματα, η αποχώρηση από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αξιωματούχων με πολυετή παρουσία στο μέγαρο της λεωφόρου Κατεχάκη είναι ορισμένοι από τους λόγους για την παροιμιώδη έλλειψη αποτελεσματικότητας που επέδειξε η αστυνομία στην υπόθεση που από τη νύχτα της Δευτέρας μονοπωλεί το ενδιαφέρον των εγχώριων και όχι μόνο ΜΜΕ.

Ήταν στα μέσα Μαρτίου, κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης για το ατύχημα των Τεμπών στο κέντρο της Αθήνας, όταν τα ΜΑΤ επιτέθηκαν σε διαδηλωτές στην οδό Φιλελλήνων, κατόπιν λανθασμένων εντολών από το επιχειρησιακό αρχηγείο της ΓΑΔΑ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν επεισόδια Ορισμένοι (μεταξύ των οποίων και αξιωματικοί των ΜΑΤ) απέδωσαν το περιστατικό στην έλλειψη εμπειρίας των επικεφαλής της ΓΑΔΑ σε αστυνομικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.

Όμως, υπήρχε κάτι περισσότερο από αυτό. Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στο Υπουργείο, που είχε ως αποτέλεσμα την αποπομπή του πρώην Διευθυντή Κωνσταντίνου Σκούμα και την αντικατάστασή του από τον νυν Διευθυντή Λάζαρο Μαυρόπουλο, προκάλεσε επίσης αλυσιδωτές αντιδράσεις και δημιούργησε αρνητικό κλίμα μεταξύ των αξιωματικών και των στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. Κάποιοι από αυτούς υποτίθεται ότι θα συνεργάζονταν μεταξύ τους, αλλά στην πράξη είχαν μάλλον κακές σχέσεις.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και μέχρι σήμερα, η Ελληνική Αστυνομία δεν κλήθηκε να διαχειριστεί μια ιδιαίτερα μεγάλη κρίση και, ως εκ τούτου, τα προβλήματα και οι παρατυπίες στη διαχείριση των επιχειρήσεων της Ελληνικής Αστυνομίας παρέμειναν αόρατα. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε η Ελληνική Αστυνομία ήταν η διαχείριση των 100-120 Κροατών χούλιγκανς που ταξίδεψαν σε όλη τη χώρα για τον ποδοσφαιρικό αγώνα εναντίον της ΑΕΚ και με τη συνδρομή φανατικών οπαδών του ΠΑΟ.

Οι δημοσιογραφικές έρευνες αποκάλυψαν μια πρωτοφανή έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών, έλλειψη αντανακλαστικών στο αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και κακό σχεδιασμό των αστυνομικών μέτρων. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ανακοίνωσε ότι μετά την ολοκλήρωση της έρευνας θα επιβληθούν πειθαρχικές διώξεις σε αρκετά ακόμη υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. Ο νέος υπουργός Γιάννης Οικονόμου ανέφερε σε συνομιλητή του στα μέσα της εβδομάδας την αποφασιστικότητά του να αντιμετωπίσει τα κακώς κείμενα της αστυνομίας.

Και όμως, ήταν η ίδια η Ασφάλεια Αττικής που στα τέλη Ιουλίου είχε προβλέψει τον κίνδυνο επεισοδίων με αφορμή τις αναμετρήσεις ΑΕΚ – Ντιναμό Ζάγκρεμπ και Παναθηναϊκός – Μαρσέιγ και με έγγραφό της είχε ζητήσει από την UEFA να απαγορεύσει τη μετακίνηση οργανωμένων οπαδών. «Από την υπηρεσία μας κρίνεται σκόπιμο να εκδηλωθούν σε συνεννόηση με τη διοργανώτρια αρχή όλες οι απαραίτητες ενέργειες προκειμένου οι ανωτέρω αθλητικές εκδηλώσεις να πραγματοποιηθούν χωρίς ανταλλαγή εισιτηρίων και την παρουσία φιλοξενούμενων οπαδών», αναφερόταν στο σχετικό έγγραφο.

Στις 4 Αυγούστου, όταν η UEFA είχε απαγορεύσει την οργανωμένη μετακίνηση οπαδών, η κροατική αστυνομία ενημέρωσε την Αστυνομία για επικείμενη μετακίνηση 100-120 επικίνδυνων Κροατών χούλιγκαν από το Bad Blue Boys της Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Η Υπηρεσία Ασφαλείας διαβίβασε τις πληροφορίες αυτές στο αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο προειδοποίησε για τις κινήσεις φανατικών της ΑΕΚ που είχαν καλέσει σε συγκέντρωση έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Φαίνεται ότι ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία μέχρι το πρωί της Δευτέρας, όταν ο οργανισμός Interpol του Μαυροβουνίου ενημέρωσε την ΕΛ.ΑΣ. ότι η αυτοκινητοπομπή είχε περάσει τα σύνορα Αλβανίας – Μαυροβουνίου προς την Ελλάδα.

Ο επικεφαλής της ΥΑΒΑΧ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους αστυνομικούς στον μεθοριακό σταθμό της Κακαβιάς ζητώντας τους να ελέγχουν και να καταγράφουν τα αυτοκίνητα με κροατικές πινακίδες κυκλοφορίας που διασχίζουν τα σύνορα. Το πρώτο από τα συνολικά 25 αυτοκίνητα πέρασε στις 10.35 π.μ., με τη διέλευση να ολοκληρώνεται περί τις 2.30 το μεσημέρι της Δευτέρας.

Ο κατάλογος των οχημάτων εστάλη με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στην Κεντρική Υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. Ωστόσο, μετά από καθυστέρηση τουλάχιστον τεσσάρων ωρών, το Αρχηγείο, και συγκεκριμένα το τμήμα διαταγών, εξέδωσε γενική διαταγή προς τις επτά περιφερειακές διευθύνσεις να λάβουν “τα κατάλληλα αστυνομικά μέτρα” μετά την είσοδο των Κροατών στη χώρα. Η διαταγή είτε παραλήφθηκε με καθυστέρηση είτε δεν διαβάστηκε καθόλου.

Το αποτέλεσμα ήταν τα ίχνη των Κροατών να χαθούν από την Κακαβιά έως το Κιάτο, όπου για την κίνηση των οχημάτων με κατεύθυνση προς την Αθήνα ενημέρωσε ο υπεύθυνος ασφαλείας της ΑΕΚ. Στις 9.12 μ.μ. φέρεται να τηλεφώνησε σε αξιωματικό της ΥΑΒΑΧ και στις 9.13 μ.μ. στον επικεφαλής της ΓΑΔΑ. Οι αστυνομικοί της ΟΠΚΕ και της Τροχαίας που περίμεναν τους χούλιγκαν στα διόδια της Ελευσίνας, προτού το κονβόι περάσει από την περιοχή ευθύνης τους, πήραν εντολή από το κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ να αποχωρήσουν, ενώ οι δύο αστυνομικοί της Ασφάλειας που είχαν απομείνει στο σημείο εντόπισαν τους Κροάτες, αλλά μετά την είσοδό τους στην Αττική Οδό τους έχασαν.

Ως αποτέλεσμα, χάθηκε το κροατικό ίχνος από την Κακαβιά προς το Κιάτο και ο υπεύθυνος ασφαλείας της ΑΕΚ ενημερώθηκε για την κίνηση των οχημάτων προς την Αθήνα. Στις 9:12 μ.μ. φέρεται να τηλεφώνησε στον αξιωματικό της ΥΑΒΑΧ και στις 9:13 μ.μ. στον αρμόδιο αξιωματικό της ΓΑΔΑ. Οι αξιωματικοί της ΟΠΚΕ και της Τροχαίας, που περίμεναν τους χούλιγκαν στα διόδια της Ελευσίνας πριν περάσει η αυτοκινητοπομπή από την περιοχή ευθύνης τους, πήραν εντολή να αποχωρήσουν από το κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ, αλλά οι δύο αξιωματικοί ασφαλείας που παρέμειναν στο σημείο εντόπισαν τους Κροάτες, αλλά τους έχασαν καθώς έμπαιναν στην Αττική Οδό.

Οταν το κέντρο επιχειρήσεων ενημερώθηκε από τη ΣΤΑΣΥ για την παρουσία των χούλιγκαν στον σταθμό «Ειρήνη», έδωσε εντολή σε μια ομάδα ΔΡΑΣΗ να σπεύσει στον σταθμό «Περισσός». Οι δικυκλιστές της ΕΛ.ΑΣ. εντόπισαν πράγματι την ομάδα των μαυροφορεμένων νεαρών, ωστόσο, οι αστυνομικοί ήταν μόλις 7 και οι χούλιγκαν περί τους 150, και επομένως το κέντρο έδωσε εντολή στη ΔΡΑΣΗ να παρακολουθεί την ομάδα εξ αποστάσεως έως ότου φτάσουν ενισχύσεις.

Διμοιρίες των ΜΑΤ δεν υπήρχαν στο σημείο και η πιο κοντινή, που εκτελούσε υπηρεσία στο πάρκο Δρακοπούλου στα Πατήσια, χρειάστηκε περισσότερο από 15 λεπτά για να φτάσει στο σημείο της συμπλοκής. «Στο κέντρο επιχειρήσεων δεν είχαμε ενημέρωση ότι οι Κροάτες θα κατευθύνονταν στο γήπεδο της ΑΕΚ αλλά στον σύνδεσμο του Παναθηναϊκού στη λεωφόρο Αλεξάνδρας», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματικός που ελέγχεται στο πλαίσιο της εν εξελίξει ΕΔΕ. «Οταν ειδοποιηθήκαμε για την κίνηση των Κροατών στο Κιάτο, δεν είχαμε χρόνο να ανακόψουμε την πορεία τους πριν από την είσοδο του κονβόι στην Αττική Οδό», συμπλήρωσε.

Τελικά, οι Κροάτες και οι Έλληνες χούλιγκανς συνελήφθησαν γύρω στις 11:15 μ.μ., όταν έσπευσαν να τους υποστηρίξουν η δεύτερη ομάδα της ΔΡΑΣΗΣ και η ΟΠΚΕ- η ΕΛ.ΑΣ. σημειώνει στη δικογραφία ότι ο 29χρονος Μιχάλης Κατσουρής τραυματίστηκε θανάσιμα επτά λεπτά νωρίτερα, στις 11:08 μ.μ..

Συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των αστυνομικών, όπως ο πρόεδρος της Ενωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθήνας Δημοσθένης Πάκος και ο γενικός γραμματέας του Σωματείου Ειδικών Φρουρών Στράτος Μαυροειδάκος αποδίδουν τα γεγονότα στην ευθυνοφοβία των αρμοδίων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ., στην ανασφάλειά τους να χρησιμοποιήσουν εγκαίρως δυνάμεις πρώτης γραμμής, όπως τα ΜΑΤ και η ΔΡΑΣΗ, αλλά και την έλλειψη εμπειρίας των αξιωματικών που κατέχουν κρίσιμα πόστα στη ΓΑΔΑ. «Οι υπεύθυνοι ανώτατοι αξιωματικοί εδώ και χρόνια έχουν καταστήσει την αστυνομία θεατή, αντιμετωπίζοντας τα πάντα με μια φοβικότητα και με το δόγμα “μην εμπλακούμε για να μην μπλέξουμε”».