Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος σε μετάβαση

Η Σαουδική Αραβία οργάνωσε πρόσφατα Σύνοδο Ειρήνης για την Ουκρανία. Επρόκειτο για μια μακρά διαπραγματευτική προσπάθεια με τη συμμετοχή 40 και πλέον χωρών.

Χωρίς την επιτιθέμενη χώρα τη Ρωσία, αλλά με τη συμμετοχή των χωρών της Δύσης, αλλά και του Ιράν, της Ινδίας και της Κίνας αλλά και της χωρών της Αφρικής και Λατινικής Αμερικής. Η διεθνής αυτή συνάντηση δεν αναμένετο να είχε κάποια ουσιαστικά αποτέλεσμα. Και αυτό δεδομένης της εξέλιξης και των γεγονότων. Ενώ ένα από τα δύο μέρη ήταν παρόν στη διαπραγμάτευση, το δεύτερο δεν ήταν εκεί.

Προφανώς, όλο αυτό έγινε για κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Όπως είχαμε τονίσει στο παρελθόν, από το καλοκαίρι του 2023 και μετά θα δούμε πολλές «πολιτικές» πρωτοβουλίες. Ο στόχος είναι η ανακήρυξη ή η αναβάθμιση των ίδιων των διαμεσολαβητικών κρατών ή συμμαχιών, σε επίπεδο παγκόσμιας πολιτικής. Απ’ ό,τι φαίνεται, υπάρχει ένας «επικοινωνιακός ανταγωνισμός» ως προς το ποιος θα κερδίσει το διαπραγματευτικό – επικοινωνιακό παιχνίδι. Έτσι θα υπάρξουν πολλές πολιτικές πιέσεις. Από όλες τις πλευρές. Για αρχή διαπραγμάτευσης. Ταυτοχρόνως, η αντιπαλότητα Δύση και Ρωσίας και στο βάθος η Κίνα! Καλά κρατεί. Μεταφέρεται σε άλλα μέρη: βλέπε Αφρική.

Επιστρέφοντας στο υπάρχον ζήτημα, υπάρχουν λόγοι για τη διαπραγμάτευση στα ζητήματα Ουκρανίας – Ρωσίας. Αφενός, γιατί ο πόλεμος αυτός δεν δύναται να κρατήσει πέραν κάποιου σημείου. Το σύνολο της «εφοδιαστικής αλυσίδας» και στις δύο πλευρές. Αφετέρου, γιατί βολεύει την αλλαγή πολιτικής και στρατιωτικής πλεύσης. Και βεβαίως γιατί αυτό ίσως οδηγήσει σε αλλαγή πολιτικών προσώπων σε κάποια χρονική στιγμή.

Σε μια πρόσφατη προσπάθεια στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, το Σαββατοκύριακο 5 και 6 Αυγούστου 2023, τα αποτελέσματα δεν ήταν ευνοϊκά. Το αποτέλεσμα αυτό δεν εξέπληξε κανέναν. Ωστόσο, αυτό το αποτέλεσμα είναι η αρχή πολλών πραγμάτων. Πάνω απ’ όλα, για την πορεία που θέλουν να ακολουθήσουν η Σαουδική Αραβία και τα αραβικά κράτη του Κόλπου γενικότερα. Και σε αυτό ακριβώς ποντάρει η Σαουδική Αραβία σε περιφερειακό επίπεδο.

Συνολικά, αυτή η διαπραγματευτική προσπάθεια μπορεί να περιγραφεί ως επέκταση προηγούμενων, γενικότερων προσπαθειών, αλλά με διαφορετικούς ρυθμιστές. Τα μέχρι σήμερα δεδομένα έχουν ως εξής: μέχρι σήμερα, η Ρωσία και η Ουκρανία δεν έχουν αποδεχθεί καμία από τις δύο προτάσεις. Οι χώρες που συμμετέχουν στη διάσκεψη είναι οι λεγόμενες παγκόσμιες εμπορικές διασυνδέσεις και επομένως κόμβοι διαμετακόμισης.

Η Σαουδική Αραβία, από την άλλη πλευρά, ήταν και σκοπεύει να προσπαθήσει ξανά. Η Σαουδική Αραβία θέλει να μπει στο ρόλο του “μεσάζοντα”. Πρόκειται για αλλαγή πολιτικής. Ή μήπως πρόκειται για μια νέα εικόνα της Σαουδικής Αραβίας; Διότι η οικονομία της Σαουδικής Αραβίας δεν επηρεάζεται ουσιαστικά. Αντίθετα, επηρεάζεται η παγκόσμια ισορροπία και θέλουν να το αποτρέψει: μια σημαντική μεταβολή της υπάρχουσας παγκόσμιας ισορροπίας.

Παράλληλα, φαίνεται πως θα υπάρξουν εξελίξεις σύντομα και από την πλευρά της Κίνας. Το Πεκίνο δεν μπορεί να διατηρήσει για πολύ καιρό τις υπάρχουσες σχέσεις του με τη Μόσχα. Επηρεάζεται η οικονομία της χώρας.

Από την άλλη, είναι η Ινδία που διαδραματίζει ένα νέο ρόλο διαπραγματευτή όταν η ίδια έχει πολλά πολιτικά ζητήματα να λύσει εντός και περιφερειακά της χώρας. Αλλά και αυτή έχει πάρει έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό. Λίγο η τεχνολογία, λίγο το δημογραφικό, λίγο το διάστημα, λίγο η προσπάθεια συμμετοχής στα παγκόσμια γεγονότα, την οδηγούν στο να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο.

Ταυτόχρονα, η Λατινική Αμερική έχει επίσης επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό. Αφενός λόγω των μεταναστευτικών κυμάτων που φαίνεται να χτυπούν την πόρτα της Λατινικής Αμερικής και αφετέρου λόγω των σημαντικών στοιχείων που έχουν διαμορφώσει η Ουκρανία και η Ρωσία από τη σοβιετική εποχή, τόσο από πλευράς εμπορικού ισοζυγίου όσο και στρατιωτικού εμπορίου. Το εμπορικό ισοζύγιο ήταν ισχυρό, αν όχι ανταγωνιστικό με τη Δύση, λόγω μιας σειράς παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων με τους BRICS, των διμερών σχέσεων και της μεταφοράς πλούτου και επενδύσεων από τη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη στη Λατινική Αμερική.

Επιστρέφοντας στορωσο – ουκρανικό ζήτημαένα ζήτημα είναι σίγουρο: Αν δεν λάβει πρωτοβουλία ο ΟΗΕ, δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια ουσιαστική λύση. Και έτσι πρέπει να είναι. Αυτός είναι ο ρόλος του ΟΗΕ. Από την άλλη, και οι εσωτερικές δυναμικές στις δύο χώρες φαίνεται πως διατηρούν τη στρατιωτική «πλούσια» μηχανή. Έτσι φαίνεται πως θα είναι θερμός ο Σεπτέμβριος της συνόδου του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Τέτοιες «συναντήσεις» θα οδηγήσουν στη  δημιουργία ή ανασυγκρότηση συμμαχιών. Κι εδώ γίνεται λόγο για νέες ζυμώσεις με σκοπό τη δημιουργία συμμαχιών συγκεκριμένου χώρου, χρόνου και πολιτικού άξονα.

Η γεωπολιτική σκακιέρα αλλάζει. Τα διεθνή, περιφερειακά, ακόμη και εθνικά δεδομένα μας αφορούν όλους. Ακόμα και η κλιματική αλλαγή είναι αλληλένδετη με όσα συμβαίνουν, τους πολέμους και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό για άφθονες πρώτες ύλες. Είναι αυτά τα δεδομένα που θα διαμορφώσουν τον νέο παγκόσμιο χάρτη στον οποίο πρωταγωνιστές θα είναι οι μεγάλες δυνάμεις του κόσμου.