Ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τον Τσίπρα

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται αναμφίβολα σε μια μεταβατική περίοδο από την οποία ουδείς μπορεί να προδικάσει τι θα προκύψει. Αυτό που με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ που γνωρίζαμε, έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο. Το νέο ακόμα δεν έχει σχηματοποιηθεί, καθώς πέραν όλων των άλλων, δε γνωρίζουμε πώς θα ψηφίσουν και πόσοι θα ψηφίσουν τον νέο ηγέτη, είτε αυτός είναι γυναίκα, είτε άνδρας.

Το καλοκαίρι διέκοψε την πολιτική συζήτηση στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά σίγουρα θα συνεχιστεί καθώς οι υποψήφιοι θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις θέσεις τους μπροστά σε μια συντριπτική εκλογική ήττα. Τι πήγε στραβά και ποιος φταίει; Αναπόφευκτα, ένας τέτοιος διάλογος θα αναζητήσει και τις ευθύνες της ηγεσίας, της ηγετικής ομάδας του κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς, της προεδρικής ομάδας, δηλαδή του ίδιου του Α. Τσίπρα.

Η αυτοκριτική χωρίς κριτική του προηγούμενου ηγέτη δεν έχει νόημα, και είτε είναι φιλικοί προς τον προηγούμενο ηγέτη είτε αναζητούν και μεθοδεύουν μια ανατρεπτική κριτική, οι ριζοσπάστες αριστεροί το γνωρίζουν αυτό. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει νέα αρχή κάτω από τη σκιά του προηγούμενου ηγέτη. Είναι κατανοητό ότι οι πιο έμπιστοι συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα θέλουν να τον προστατεύσουν για διάφορους συναισθηματικούς και πολιτικούς λόγους, αλλά ο ίδιος κουβαλάει το βάρος έξι συνεχόμενων εκλογικών ηττών. Και το πιο σημαντικό είναι ότι το κόμμα τους δεν είναι πλέον το κόμμα εξουσίας, κόμμα που συγκεντρώνει σοβαρές πιθανότητες κατάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας.

Η Νέα Δημοκρατία υπερασπίστηκε τον Κώστα Καραμανλή για πολλούς λόγους, ένας από τους οποίους ήταν ότι ήταν πάντα το κυβερνών κόμμα. Εκτός από τις εκλογές-σοκ του Μαΐου του 2012, δεν έπεσε ποτέ κάτω από το 30% και δεν έχασε ποτέ την προοπτική επιστροφής στην εξουσία. Έτσι, δεν υπήρχε χρόνος για ενδοσκόπηση και ανάλυση των αιτιών της ήττας. Άλλωστε, μια τέτοια διαδικασία ήταν και παραμένει αλλότρια προς την κουλτούρα της κεντροδεξιάς παράταξης.

Επιστρέφοντας στον ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται ότι αυτό που επιθυμούν οι δύο επικεφαλής υποψήφιοι είναι η εκ βάθρων διαδικασία «αποτσιπροποίησης», αλλά η διάθεση των ψηφοφόρων στο εσωτερικό του κόμματος είναι άγνωστη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Α. Τσίπρας είναι ο ιστορικός ηγέτης της ριζοσπαστικής αριστεράς, ο άνθρωπος που πήρε ένα πολιτικό κόμμα από το 4% και επιστράτευσε τις πολιτικές του ικανότητες για να αξιοποιήσει μια ασυνήθιστη κατάσταση και να έρθει στην εξουσία. Θα ήταν δύσκολο να τον αποκαθηλώσει πλήρως κανείς, αλλά ούτε η κ. Αχτσιόγλου ούτε ο κ. Τσακαλώτος θα ήθελαν να τον έχουν στα πόδια τους.

Εκτιμάται πως και οι δύο θέλουν έναν ΣΥΡΙΖΑ με τα χαρακτηριστικά που αυτοί θα του δώσουν. Έναν ΣΥΡΙΖΑ μακριά από τη λαϊκιστική Αριστερά και τον διχαστικό και πολωτικό λόγο. Για γίνει όμως αυτό θα πρέπει η πολιτική της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ επί Τσίπρα να υποστεί συστηματική και επώδυνη κριτική. Δεν είναι εύκολο, είναι όμως αναγκαίο.