Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας οριοθετεί το πακέτο ΔΕΘ

Στο πλαίσιο που θέτουν οι οίκοι αξιολόγησης που παρακολουθούν στενά τα πρώτα βήματα της νέας κυβέρνησης, αλλά και των δημοσιονομικών περιορισμών που έρχονται για το 2024, θα κινηθούν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού από τη φετινή ΔΕΘ.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κώστας Χατζηδάκης, επιμένει σε κάθε ευκαιρία να λέει ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα παίξει τον ρόλο του “πολιτικού Αϊ-Βασίλη” και ότι όλα τα μέτρα που εξαγγέλλονται θα πρέπει να είναι συμβατά με τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας.

Πίσω από αυτή τη δήλωση βρίσκεται η προσπάθεια να ξεπεραστεί ο δισταγμός που εκφράζουν σε εκθέσεις τους ή “κατ’ ιδίαν” κάποιοι οίκοι αξιολόγησης με πρώτη τη Moody’s και σε άλλες περιπτώσεις η Fitch, η DBRS και η S&P, σχετικά με τη “διατηρησιμότητα” της οικονομικής πολιτικής. Τούτο, παρά το γεγονός ότι όλοι τους αναγνωρίζουν τη μεγάλη πρόοδο που έχει κάνει η χώρα τα τελευταία χρόνια τόσο σε ό,τι αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, όλοι αναγνωρίζουν τη μείωση-ρεκόρ κατά 34,7% του ΑΕΠ, από το 206% του ΑΕΠ, όπως κορυφώθηκε το 2020 εξαιτίας των δαπανών για τον κορονοϊό, στο 171,3% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, καθώς επίσης και την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2022, έναν χρόνο νωρίτερα από ό,τι υπολογιζόταν.

Αρμόδια στελέχη του ΥΠΟΙΟ τόνιζαν σχετικά ότι η Ελλάδα έχει φτάσει, 13 χρόνια μετά την απώλεια της επενδυτικής βαθμίδας και σχεδόν 12 χρόνια μετά το μεγαλύτερο “κούρεμα” χρέους κατά 85 δισ. ευρώ στα νεότερα χρόνια, να βρίσκεται σήμερα μισό βήμα μακριά από την επενδυτική βαθμίδα. Η ευκαιρία αυτή, στην οποία επενδύθηκαν πολλά και έγιναν θυσίες από την πλευρά των πολιτών, δεν θα πρέπει να χαθεί, τόνισε η ίδια πηγή.

Από την άλλη, εκτός από τις δεύτερες σκέψεις που κάνουν οι οίκοι αξιολόγησης, το ΥΠΟΙΟ θα πρέπει να έχει κατά νου και τις αγορές οι οποίες προς το παρόν επιβραβεύουν τα ελληνικά ομόλογα, διατηρώντας τις αποδόσεις τους 50 μονάδες βάσης κάτω από την Ιταλία, 20 μονάδες βάσεις πάνω από αυτά της Ισπανίας, ενώ το spread με το γερμανικό bund παραμένει σταθερό στις 123-125 μονάδες βάσης. Όλα αυτά σε περίοδο υψηλής αβεβαιότητας και συνεχούς ανόδου των επιτοκίων.

Δημοσιονομικοί περιορισμοί 

Ένα δεύτερο πλαίσιο εντός του οποίου υποχρεούται να κινηθεί η οικονομική πολιτική για το υπόλοιπο του 2023 και το 2024 είναι αυτό που θέτουν οι Βρυξέλλες.

Τόσο σε επίπεδο Eurogroup όσο και σε επίπεδο Commission, μέσω των κατευθυντήριων γραμμών, έχουν τεθεί περιορισμοί. Στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν αποφασίσει ότι τα μέτρα στήριξης κατά των συνεπειών του κορονοϊού και της ακρίβειας θα πρέπει σταδιακά να περιοριστούν και αν είναι δυνατόν να αποσυρθούν τελείως μέχρι και το τέλος του χρόνου.

Από την άλλη, η Commission στο πλαίσιο των κατευθυντήριων αρχών για όλα τα κράτη-μέλη, είχε εξειδικευμένες συστάσεις για τις χώρες με υψηλό χρέος και ακόμη ειδικότερα για την Ελλάδα. Στις συστάσεις της, σημείωνε ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη μείωση του χρέους. Μάλιστα, σε εφαρμογή του σχεδίου της για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες εκτιμούσε ότι για να μείνει το ελληνικό χρέος σε σταθερή πτωτική χρονιά θα πρέπει να έχει για τον επόμενο χρόνο αύξηση έως 2,6% στις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες της. Σε απόλυτους αριθμούς αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να αυξήσει τις δαπάνες της περισσότερο από 900 εκατ. ευρώ.

Όλα αυτά, χωρίς να υπολογίσουμε και τις δύσκολες διαπραγματεύσεις που ξεκινούν από τον επόμενο μήνα για οριστικοποίηση των νέων δημοσιονομικών κανόνων, με το γενικό πνεύμα να είναι υπέρ της επαναφοράς των δημοσιονομικών περιορισμών, για να διορθωθούν οι αποκλίσεις που λογικά υπήρξαν σε όλες τις χώρες λόγω των δαπανών για την αντιμετώπιση ων συνεπειών του κορονοϊού. Αξίζει να σημειωθεί ότι σημειωθεί ότι η στήριξη της Ελλάδας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχει ξεπεράσει τα 55 δισ. ευρώ και είναι αναλογικά το μεγαλύτερο από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Ένα συμφωνημένο πακέτο μέτρων 

Παρά τους περιορισμούς, η Ελλάδα, η οποία πέρασε από μια τρίμηνη προεκλογική περίοδο, έχει συζητήσει και έχει πάρει την έγκριση της Commission για την εφαρμογή ενός πακέτου μόνιμών μέτρων με κόστος 1,1 δισ. ευρώ για το 2024 και τα επόμενα χρόνια.

Η πιο μεγάλη παρέμβαση αφορά το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Στο ίδιο πακέτο περιλαμβάνεται η αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά, η μόνιμη θεσμοθέτηση του youth pass, η απαλλαγή από τη συμμετοχή στα φάρμακα για τους πρώην δικαιούχους του ΕΚΑΣ, η μείωση κατά 10% του ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίζουν τα ακίνητά τους και η παράταση του market pass για άλλους τρεις μήνες. Όλα αυτά τα μέτρα έχουν νομοθετηθεί εδώ και έναν μήνα και εφαρμόζονται ήδη ή θα εφαρμοστούν από τον επόμενο χρόνο.

Το πρόσθετο πακέτο της ΔΕΘ 

Στη φετινή ΔΕΘ θα πρέπει να περιμένουμε μια παράταση των μέτρων στήριξης μέχρι και το τέλος του χρόνου, ίσως με λιγότερους δικαιούχους από όσους αφορούν σήμερα, αν οι πληθωριστικές πιέσεις από καύσιμα και τρόφιμα ενταθούν.

Στην κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει να περιμένουμε μια δεύτερη παράταση του market pass ως το τέλος του χρόνου με αλλαγή των εισοδηματικών και των περιουσιακών κριτηρίων. Το μέτρο θα χρηματοδοτηθεί από την υπεραπόδοση της οικονομίας μέχρι και το τέλος Αυγούστου.

Τη συνέχιση της επιδότησης των αυξήσεων των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος, ίσως και σε μόνιμη βάση, για χαμηλές καταναλώσεις και μόνο για τους οικονομικά ευάλωτους.

Επίσης, το δεύτερο επίδομα από 200 έως 300 ευρώ που έχουν πάρει ήδη μια φορά περίπου 300.000 συνταξιούχοι οι οποίοι λόγω προσωπικής διαφοράς δεν πήραν την αύξηση του 7,75% στις συντάξεις τους θα επεκταθεί. Θα περιλάβει, δηλαδή, μακροχρόνια άνεργους, χαμηλοσυνταξιούχους και δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, οι οποίοι θα πάρουν επίσης ένα έκτακτο επίδομα.

Τα όποια άλλα πρόσθετα μέτρα επιλεγούν στις συσκέψεις που θα γίνουν τις επόμενες μέρες, όπως σημειώνουν αρμόδια στελέχη, θα είναι στοχευμένα. Θα αποσκοπούν είτε στην ταχύτερη μείωση της ανεργίας, την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ή ενισχύσεις οικονομικά ασθενέστερων τμημάτων του πληθυσμού.