Μπορεί να είναι πολύ νωρίς για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να σταματήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων τώρα, καθώς μια πρόωρη διακοπή της μάχης κατά του πληθωρισμού θα μπορούσε να αναγκάσει την τράπεζα να ασκήσει ακόμη περισσότερη πίεση στην οικονομία αργότερα, δήλωσε το Σάββατο ο Λετονός υπεύθυνος χάραξης πολιτικής Martins Kazaks.
Η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια σε κάθε μία από τις τελευταίες εννέα συνεδριάσεις της για να ανακόψει τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξετάζουν τώρα το ενδεχόμενο μιας παύσης, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος ύφεσης, ο πληθωρισμός επιβραδύνεται και η αύξηση των μισθών παραμένει μέτρια.
«Δεδομένων των πληροφοριών που έχουμε τώρα – και φυσικά θα υπάρξουν περισσότερα στοιχεία – θα έλεγα ότι μια ακόμη μέτρια αύξηση θα ήταν πιο ασφαλής ενέργεια αντί να καθυστερήσουμε και να διακινδυνεύσουμε να χρειαστεί να κάνουμε πολύ περισσότερα αργότερα μέσα στο έτος ή στις αρχές του επόμενου έτους», δήλωσε ο Kazaks στο περιθώριο της ετήσιας συνάντησης κεντρικών τραπεζιτών και οικονομολόγων στο Τζάκσον Χόλ του Γουαϊόμινγκ.
Τι θα αποφασίσει η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο;
Οι αγορές βλέπουν περίπου 50% πιθανότητα νέας αύξησης τον Σεπτέμβριο, αλλά μια κίνηση μέχρι το τέλος του έτους θεωρείται πολύ πιθανή.
«Μπορούμε να μειώσουμε τα επιτόκια αν τα αυξήσουμε πάρα πολύ και μπορούμε να τα μειώσουμε αρκετά σύντομα», είπε, «αλλά αν έχουμε κάνει πολύ λίγα, τότε μπορεί να χρειαστεί να τα αυξήσουμε ακόμη περισσότερο, οπότε είναι φθηνότερο να το κάνουμε νωρίτερα παρά αργότερα».
Παρόλα αυτά, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας πρόσθεσε ότι θα πάει στη συνεδρίαση πολιτικής στις 14 Σεπτεμβρίου με ανοιχτό μυαλό και πρέπει να δει τις νέες προβλέψεις πριν δεσμευτεί.
Ακόμη και αν η ΕΚΤ επιλέξει την αναμονή, πρέπει να καταστήσει σαφές ότι η δουλειά της δεν έχει ακόμη τελειώσει και ότι θα μπορούσε να υπάρξει περισσότερη σύσφιξη της πολιτικής, πρόσθεσε ο Kazaks.
Η ΕΚΤ προβλέπει επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο του 2% μόνο στα τέλη του 2025, με τον Kazaks να υποστηρίζει ότι αυτό είναι πολύ αργά.
Προβληματισμός για την κατάσταση της οικονομίας
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο ορισμένοι εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας παύσης είναι ότι οι δείκτες οικονομικής ανάπτυξης υποδεικνύουν τώρα συρρίκνωση το τρίτο τρίμηνο, παρά την τουριστική περίοδο που θα μπορούσε να αποτελέσει νέο ρεκόρ.
Η βιομηχανία βρίσκεται ήδη σε ύφεση ενώ υποχώρηση καταγράφει και ο τομέας των υπηρεσιών, καθώς τόσο οι δείκτες έρευνας όσο και οι σκληροί δείκτες υπολείπονται των προσδοκιών.
Ενώ η ανάπτυξη θα παραμείνει στάσιμη κατά το υπόλοιπο του έτους, ο Kazaks δήλωσε ότι μια βαθιά ύφεση δεν είναι στο προσκήνιο, καθώς το μπλοκ εξακολουθεί να επιδεικνύει ανθεκτικότητα. Όσο για την αγορά εργασίας, μια ενδεχόμενη χαλάρωση (με αύξηση της ανεργίας) θα ήταν στην πραγματικότητα επιθυμητή για να τιθασευτεί ο πληθωρισμός – κατά το σκεπτικό του Λετονού υπεύθυνου χάραξης πολιτικής.
Μόλις κορυφωθούν τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν «παγωμένα» για κάποιο χρονικό διάστημα. Η ΕΚΤ θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια μόνο όταν οι προβλέψεις αρχίσουν να δείχνουν ότι ο πληθωρισμός κινδυνεύει να υποχωρήσει κάτω από το 2%.
«Θα ήμουν ευτυχής να αρχίσω να μειώνω τα επιτόκια όταν οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό – άρα οι προοπτικές και όχι τα πραγματικά δεδομένα – αρχίσουν να υπολείπονται του στόχου μας του 2%», δήλωσε ο Kazaks.
Οι αγορές βλέπουν μείωση των επιτοκίων μόνο στο δεύτερο εξάμηνο του 2024, με τον Kazaks να δηλώνει ότι δεν θεωρεί πως αυτό δεν συνάδει με τις μακροοικονομικές προοπτικές.