Από μακριά, το πυκνό δάσος βελανιδιάς φαίνεται έτοιμο να καταπιεί την μικρή γαλάζια λίμνη, ενώ δύσκολα θα διακρίνει κανείς με γυμνό μάτι μονοπάτια, δρόμους ή διαδρομές. Από γεωλογικής άποψης, η λίμνη είναι μία βαθιά χαράδρα που κάποια στιγμή στα πολύ προϊστορικά χρόνια γέμισε με νερά από τους παγετώνες που διαρκώς έλιωναν. Ίσως έτσι εξηγείται και το τεράστιο βάθος της μικρής λίμνης που – όσο και αν δεν φαίνεται – ξεπερνά τα 30 μέτρα κάνοντας την μία από τις πιο βαθιές λίμνες στην Ελλάδα.
Για χρόνια, όμως, η ανεξερεύνητη λίμνη παρέμενε απροσπέλαστη στο κοινό εξαιτίας μίας ιδιαίτερης για τα ελληνικά δεδομένα δικαστικής διαμάχης. Από το 1885, η λίμνη θεωρούνταν ιδιωτική βάσει ενός οθωμανικού φιρμανιού που καθιστούσε την λίμνη τσιφλίκι μίας γνωστής οικογένειας από την περιοχή. Κάπου στην δεκαετία του 1980, οι κάτοικοι της περιοχής ξεκίνησαν μία ατέλειωτη δικαστική διαμάχη, η οποία ολοκληρώθηκε σχεδόν 40 χρόνια αργότερα με την απόδοση της λίμνης στο ελληνικό κράτος. Πως ήταν, όμως, δυνατόν ένας ιδιώτης να έχει στην κατοχή του μία λίμνη;
Η κυριότητα της λίμνης στηριζόταν για αιώνες σε τίτλους ιδιοκτησίας που είχε αποδώσει κάποιος Τούρκος πασάς της περιοχής και παρά την προσάρτηση της Ηπείρου στην Ελλάδα το 1913 η λίμνη παρέμενε ιδιωτική. Για χρόνια, οι κάτοικοι των γύρω κοινοτήτων προσπαθούσαν να βρουν τρόπους να «σπάσει» αυτό το περίεργο ιδιοκτησιακό καθεστώς και να αποδοθεί η λίμνη στο ελληνικό Δημόσιο, ώστε να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί η ανάπτυξη της περιοχής. Έτσι, το 2011 μετά από χρόνια δικαστηρίων, μηνύσεων και προσφυγών, η λίμνη Ζαραβίνα πέρασε στην κυριότητα του Δημoσίου και έγινε κοινόχρηστη.
Η λίμνη Ζαραβίνα απέχει 45 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα και μόλις 14 χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Σημεία αναφοράς είναι οι οικισμοί της Ζαραβίνας και της Σιταριάς σε απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων και οι δύο, ενώ πριν επισκεφθείτε την περιοχή, είναι καλό να ρίξετε μία ματιά στον καιρό και να προετοιμαστείτε κατάλληλα για μία φυσική εξόρμηση.
Οι μύθοι γύρω από την λίμνη.
Όπως είναι φυσικό, το μεγάλο βάθος της λίμνης με τις ρουφήχτρες, τις καταβόθρες και τα βαλτώδη νερά έκαναν την λαϊκή φαντασία να οργιάζει. Οι θρύλοι και οι δοξασίες γύρω από την λίμνη έδιναν και έπαιρναν για χρόνια. Παλιά έλεγαν πως αν ρίξεις ένα κανάτι στην λίμνη θα το δεις στα Γιάννενα. Αν και πρόκειται για λαϊκή υπερβολή, ο θρύλος μπορεί να έχει μία μικρή βάση, γιατί η λίμνη Ζαραβίνα έχει και αρκετές υπόγειες εκροές που μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν είναι πλήρως σίγουροι για το που οδηγούν. Μάλιστα, το 2011 επιστήμονες προσπάθησαν να μελετήσουν τον πυθμένα της λίμνης για να δουν τι ακριβώς συμβαίνει κάτω από τα φαινομενικά ήρεμα νερά της κρυμμένης λίμνης. Παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, η κατάδυση διακόπηκε εξαιτίας της ανεύρεσης υδρόθειου, το οποίο δημιουργούσε ένα ασφυκτικό και σκοτεινό περιβάλλον μέσα στο νερό.
Η Λίμνη Ζαραβίνα σήμερα είναι ένας από τους top προορισμούς της Ηπείρου και υπάρχουν μέρες που κυριολεκτικά δεν βρίσκεις χώρο να βάλεις την πετσέτα σου προκειμένου να απολαύσεις μία από τις πιο ξεχωριστές βουτιές της ζωής σου.